The Latest
-
Gujaratઅકસ્માતોની ભરમાર: ભાવનગર-અમદાવાદ હાઈવે પર 3 પદયાત્રીના મોત, સુરેન્દ્રનગરમાં બે ના મોત
-
Gujarat
ગુજરાતમાં 35 IPSની બઢતી-બદલીના આદેશ, અનુપમસિંહ ગેહલોત સુરતના નવા પોલીસ કમિશનર બન્યા
-
Vadodara
વડોદરા : કેનેડાના વિઝા બનાવી આપવાના બહાને વિદ્યાનગરના જીમ સંચાલક સાથે 40.30 લાખ ( 65 હજાર ડોલર)ની ઠગાઇ
-
Vadodara
વડોદરાથી 7 લક્ઝરી બસ અને 32 કારમાં રાજપૂતો રાજકોટ રવાના
-
Vadodara
વાઘોડિયાની પેટા ચુંટણી માટે કોંગ્રેસના ઉમેદવાર કનું ગોહિલ
-
Vadodara
વડોદરા : છાણીમાં 70 વર્ષીય વૃદ્ધાના ગળામાંથી સોનાની ચેન આંચકી બે ગઠિયા રફુચક્કર
-
Gujarat
‘ધ લેગસી ઑફ જિનેશ્વર’ના ટ્રેલરમાં જોવા મળી જૈન પરંપરાની ઝલક
-
Vadodara
વાસણા- ભાયલી રોડ ફાયર સ્ટેશન ચાર રસ્તા પાસે ટ્રાફિક જામની સમસ્યા
-
SURAT
કતારગામમાં ડાન્સ ટીચરે ધોરણ-11 ની વિદ્યાર્થીની સાથે કર્યું દુષ્કર્મ, બાઈક પર બેસાડી ઘરે લઈ ગયો હતો
-
Gujarat
હવે દાવાનળ હદ બહાર જઈ રહ્યો છે, જે કાંઈ થશે તે ભાજપ નેતૃત્વની જવાબદારી: કાઠી ક્ષત્રિય સમાજ
-
Dakshin Gujarat
પારડી રેંટલાવ હાઈવે પર એસટી બસને ટ્રેલરે ટક્કર મારતા મુસાફરોના જીવ તાળવે ચોંટ્યા
-
Vadodara
અમરનાથ યાત્રા કરવા માટે આપવામાં આવતા ફિટનેસ સર્ટિફીકેટ માટેની પ્રર્ક્રિયા સોમવારથી શરુ થશે
-
Dakshin Gujarat
પારડીમાં ચાલતા IPLના ઓનલાઈન સટ્ટાનું રેકેટ મુંબઈ, છત્તીસગઢ, દુબઈ સુધી ફેલાયું
-
Kids
બાળક એના વર્ગની વય કરતાં નાનું હોય તો…
-
Business
Elon Musk ભારતમાં સેટેલાઇટ ઈન્ટરનેટ લાવશે, સિમ વગર પણ થશે કોલિંગ
-
National
પશ્ચિમ બંગાળના CM મમતા બેનર્જીનો દાવો- ભાજપ લોકસભા ચૂંટણીમાં 200 સીટો પણ નહીં જીતે
-
World
ઈરાની સૈન્યએ UAEથી ભારત આવી રહેલા ‘ઈઝરાયેલી’ જહાજને કબજે કર્યું, ખાડીમાં ભારે તણાવ
-
National
પંજાબની 13 માંથી 7 સીટો પર શિરોમણી અકાલી દલે કરી ઉમેદવારોની જાહેરાત
-
National
વિક્રમાદિત્ય મંડીથી કંગના રનૌત સામે ચૂંટણી લડશે, માતા પ્રતિભા સિંહનો એલાન
-
Business
એલોન મસ્ક ટેસ્લા લઈ ભારત આવે તેનાથી ચીનને કેમ બળતરાં થઈ?
-
National
‘આજે ગુનેગારો જેલમાં છે અથવા નર્કમાં’- નૈનીતાલમાં યોગી આદિત્યનાથનું મોટું નિવેદન
-
SURAT
ડોક્ટરની સાથે રહી કમ્પાઉન્ડર પોતાને ડોક્ટર માની બેઠાં, સુરતમાં ક્લિનિક શરૂ કરી દીધું!
-
National
બેંગલુરુ બ્લાસ્ટના આરોપી કોલકાતામાં સંજય અને ઉદય દાસ નામથી રહેતા હતા, આ રીતે ખુલ્યું રહસ્ય
-
National
મહારાષ્ટ્ર: ભાજપે સ્ટાર પ્રચારકોની યાદીમાંથી એકનાથ શિંદે અને અજિત પવારના નામ હટાવ્યા
-
SURAT
સુરતની જાણીતી ડાયમંડ કંપની કે.પી. સંઘવીએ નાના વેપારીઓ સાથે છેતરપિંડી કર્યાનો આક્ષેપ
-
National
PM મોદી આવતીકાલે BJPનો મેનિફેસ્ટો જાહેર કરી શકે છે, 15 લાખથી વધુ સૂચનો મળ્યા
-
Entertainment
15 વર્ષ બાદ ‘યે રીશ્તા ક્યા કહેલાતા હૈ’ ના પ્રોડ્યુસરને મળી શો બંધ કરવાની નોટિસ
-
National
આતંકવાદીઓ નિયમ નથી માનતા તો તેમને ખતમ કરવાના પણ કોઈ નિયમ નથી- વિદેશ મંત્રી જયશંકર
-
SURAT
સુરત: ATMમાં લોડ કરવા 1.72 કરોડ લઈ નીકળેલા કર્મચારીએ રસ્તામાં 5 લાખ કાઢી લીધા
-
Gujarat
રૂપાલાના વિરોધમાં રાજકોટમાં રવિવારે ક્ષત્રિયોનું મહાસંમેલન, મોટી સંખ્યામાં રાજપૂતો ભેગા થશે
આજ નવી જાહેરાતો છાપામાં,રેડિયો અને ટીવી પર આવતી હોય જેમાં કહેવામાં આવ્યું હોય કે, ‘‘શું આપને આપના ખોરાકમાંથી __ પૂરતા પ્રમાણમાં મળી રહે છે?’’ પછી આ ખાલી જગ્યામાં કોઈ પણ X, Y, Z પોષક તત્ત્વ મૂકી દેવામાં આવે … “ચાલીસની ઉંમર થાય એટલે મલ્ટી વિટામિનની ગોળીઓ લઈ જ લેવાની’’, “જીમ જતાં હો તો સપ્લિમેન્ટ તો લેવા જ પડે’’, “વજન ઉતારવા માટે સ્લીમિંગ શેક લો અને સાથે વિટામિન્સ તો લેવાના જ તો જ એની આડઅસર ન થાય!” આવી માન્યતાઓ સાથે જીવતો આપણો સમાજ. કોણ જાણે કેટલીય સપ્લિમેન્ટ બનાવતી કંપનીઓના માલિકોને સમૃદ્ધ બનવામાં મદદરૂપ થાય છે પણ સાથે સાથે પોતાના સ્વાસ્થ્યને અજાણપણે કેટલું નુકસાન કરી રહ્યા હોય છે તેનો તેમને ખ્યાલ હોતો નથી.
મુખ્યત્વે વિટામિન B 12, વિટામિન D, કેલ્શિયમ અને આયર્ન આ ચાર એવાં પોષક તત્ત્વો છે જેનું સેવન લોકો અજ્ઞાનપણે ચણા – મમરાની જેમ કરતાં હોય છે. આ પોષક તત્ત્વોનું જરૂરિયાત કરતાં વધુ પ્રમાણમાં સેવન ચોક્કસ સ્વાસ્થ્યસંબંધી અડચણો ઊભી કરે જ. સંસ્કૃતમાં ઉકિત છે ને કે “અતિ સર્વત્ર વર્જયેત”…
તો આવો આ અંકે સમજીએ કે ખરેખર સપ્લિમેન્ટ કોણ અને કેટલા પ્રમાણમાં લઇ શકે અને જો સપ્લિમેન્ટ દ્વારા જો જરૂરિયાત કરતાં વધારે વિટામિન્સ અને ખનીજ તત્ત્વો લેવામાં આવે તો આપણે શરીરને કેટલું નુકસાન કરી બેસતા હોઈએ છીએ!
વિટામિન B12 :
વિટામિન B 12નું મુખ્ય કાર્ય શરીરમાં રક્તકણો ઉત્પન્ન કરવાનું છે. એથી જ જો વિટામિન B 12 પૂરતા પ્રમાણમાં શરીરમાં ન હોય તો લોહીમાં રક્તકણોની માત્રા ઘટી જાય અને એમ થતાં શરીર પુષ્કળ થાક અનુભવે. વિટામિન B 12 ગર્ભવતી માતા દ્વારા બાળકના શરીરમાં સ્ટોર થાય છે. આ સ્ટોર બાળક મોટો થાય ત્યાં સુધી વપરાતો હોય. તે દરમ્યાન આપણા ખોરાક -મોટે ભાગે નોન વેજ આહાર અને દૂધ તથા ચીઝ અને પનીર જેવી દૂધની બનાવટોમાંથી મેળવતાં હોઈએ છીએ. અલબત્ત, શાકાહારીઓ અને વિગન લોકો માંસાહારીઓની સરખામણીમાં ખૂબ ઓછા પ્રમાણમાં વિટામિન B 12 મેળવી શકતા હોય છે અને પછી લોહીમાં B 12નું પ્રમાણ બરાબર હોવા છતાં આંખો મીંચી B 12ની ગોળીઓ ગળ્યા કરે છે. આવા સંજોગોમાં જો શરીરમાં જરૂરિયાત કરતાં વધુ B 12 લેવાય તો નીચે મુજબની તકલીફો થઈ શકે.
- પાતળા ઝાડા થવા
- ચામડી પર ખંજવાળ આવવી
- ચાંદા પડવા
- ચક્કર આવવા
- માથું દુખવું
- વેઇન થ્રોમ્બોસિસ (નસોમાં
ગાંઠ થવી) - પેટ ફૂલવું
- ફેફસાં પર સોજો આવવો.
- વિટામિન D:
- વિટામિન Dનું મુખ્ય કાર્ય હાડકાંમાં કેલ્શિયમ અને ફોસ્ફરસના અધિશોષણમાં મદદરૂપ થવાનું છે. આ વિટામિન D આપણને સૂર્યના પ્રકાશના ચામડી પર પડવાથી ચામડી દ્વારા શરીરને મળે છે. ઘણી વાર શરીરમાં કેલ્શિયમની ખામી અને હાડકાંના રોગોનું મુખ્ય કારણ વિટામિન Dની ઊણપ હોઈ શકે પરંતુ સૂર્યપ્રકાશ ગ્રહણ કરવાને બદલે આખો દિવસ ACમાં બેસી રહેતી પ્રજા છેવટે વિટામિન D ના સપ્લિમેન્ટનો ઉપયોગ કરે છે અને કેટલાક વધુ પડતાં સમજુ લોકો જરૂરિયાત વગર પણ વિટામિન સપ્લિમેન્ટ્સ ખા બે ખા કરે છે. શરીરની જરૂરિયાતથી વધુ પ્રમાણમાં વિટામિન D લેવાથી નીચે મુજબની તકલીફો સર્જાઈ શકે છે.
કિડની અને હૃદયને નુકસાન
કબજિયાત અને ઝાડા વારાફરતી થવા
હૃદયના ધબકારામાં ફેરફાર
જો વધુ પડતા પ્રમાણમાં ગર્ભવતી મહિલા દ્વારા લેવામાં આવે તો બાળકનો માનસિક વિકાસ ધીમો થવાની શક્યતા છે.
આયર્નની ગોળીઓ :
આયર્ન લોહીનો અવિભાજ્ય ભાગ છે. આયર્નની મદદથી લોહી દ્વારા આખા શરીરમાં ઓક્સિજન પહોંચે છે. આયર્ન આપણને લીલી ભાજી, ખજૂર, અંજીર જેવા સૂકામેવા, ઘઉં, ચોખા જેવા અનાજ, બાજરી, જુવાર, રાગી જેવા ધાન્ય, ઈંડાં અને પ્રાણીના લિવર જેવા માંસાહારી પદાર્થો તથા દાડમ, સફરજન, બોર, દ્રાક્ષ જેવાં ફળોમાંથી પૂરતી માત્રામાં મળી રહે છે.
જો શરીરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં આયર્ન ન હોય તો શરીર થાક અનુભવે. પરંતુ જો જરૂરિયાત કરતાં વધારે પ્રમાણમાં આયર્ન લેવામાં આવે તો નીચે મુજબની તકલીફો થઈ શકે.
છ વર્ષથી નીચેનાં બાળકોમાં આયર્નનું વધુ પડતું સેવન હૃદય પર ભારણ મૂકી મૃત્યુ પણ નોંતરી શકે છે
વધુ પડતું આયર્ન આંતરડાંની અંદરની સપાટીને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
ડાયેરિયા અને ડીહાઇડ્રેશન થઈ શકે છે.
લોહીનું નીચું દબાણ અને ઊંચા હૃદયના ધબકારા (પલ્સ રેટ)
શ્વાસોચ્છવાસમાં તકલીફ
ત્વચાનો ભૂરાશ પડતો રંગ
વધુ પડતું આયર્ન લિવરમાં જમા થતું હોઈ લિવર અને બરોળને બરડ બનાવે છે.
કેલ્શિયમ :
કેલ્શિયમ હાડકાં અને સ્નાયુઓને મજબૂત કરવા ઉપરાંત ચેતાતંત્રની કાર્યવાહી માટે પણ આવશ્યક ખનીજ છે. રોજિંદા આહારમાં દૂધ, લીલી ભાજી, લગભગ દરેક શાક અને ફળો તથા રાગી, બાજરી જેવાં ધાન્ય, માછલી જેવા માંસાહારી પદાર્થો તથા તલ, અળસી , સૂરજમુખીનાં બીજ જેવા તેલીબિયાંમાંથી સારી માત્રામાં મળી રહે છે. આ ખાદ્યપદાર્થોનું રોજ સેવન કરવાથી શરીરને જોઈતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ મળી શકે. જો પૂરતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ ન મળે તો હાડકાં નબળાં બને પરંતુ યોગ્ય તબીબી માર્ગદર્શન વિના આડેધડ લેવાતી કેલ્શિયમની ગોળીઓ જીવ માટે જોખમરૂપ સાબિત થઈ શકે…. કેલ્શિયમનું શોષણ હાડકાં અને દાંતમાં થાય છે પરંતુ વધુ પડતા કેલ્શિયમ દ્વારા શું તકલીફ આવી શકે તે જોઈએ.
વધુ પડતું કેલ્શિયમ આયર્ન અને
ઝીંકનું શોષણ અટકાવે.
વધુ પડતાં કેલ્શિયમને લીધે
કિડનીમાં પથરી થવાની સંભાવના
વધે.
પ્રોસ્ટેટના રોગોનું એક કારણ
વધુ પડતું કેલ્શિયમનું સેવન
હોઈ શકે. પોષક તત્ત્વોની માત્રા કેટલી હોવી જોઈએ?
આવો, આ સપ્લિમેન્ટ્સનું લોહીમાં જરૂરી પ્રમાણ જાણીએ.
એક સ્વસ્થ વ્યક્તિના લોહીમાં નીચે પ્રમાણે પોષક તત્ત્વોની માત્રા હોવી જોઈએ. જો આ માત્રા જરૂરિયાત કરતાં ઓછી હોય તો તબીબ અને ડાયટિશ્યનની સલાહ બાદ જ સપ્લિમેન્ટ્સનું સેવન કરવું જોઈએ.
પોષક તત્ત્વ લોહીમાં જરૂરી પ્રમાણ
વિટામિન B 12 ૨૦૦-૯૦૦ ng/ml
વિટામિન D ૩ ૨૯-૫૦ ng/ml
આયર્ન( હિમોગ્લોબીન) ૧૧.૬-૧૫.૦ g/dL (સ્ત્રીઓ માટે)
૧૩.૫-૧૬.૦ g/dL( પુરુષો માટે)
કેલ્શિયમ ૮.૬-૧૦.૩ g/dL
( સ્ત્રોત :- national institute of nutrition (NIN), Hyderabad)
*નોંધ :- ઉપરના કોષ્ટકમાં દર્શાવાયેલ આંકડા એક સ્વસ્થ પુખ્ત વયની વ્યક્તિને અનુલક્ષીને છે. બાળકો, વૃદ્ધો અને ગર્ભવતી મહિલાઓ માટે આ પ્રમાણમાં ફેરફાર હોઈ શકે.