નવી દિલ્હી: ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાએ (Indian economy) ચાલુ નાણાકીય વર્ષની શાનદાર શરૂઆત કરી છે. સત્તાવાર માહિતી મુજબ ભારતના (India) અર્થતંત્રે પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળા દરમિયાન (GDP) 7.8 ટકાનો વિકાસ દર નોંધાવ્યો છે. વિશ્વની કોઈપણ મોટી અર્થવ્યવસ્થાની સરખામણીમાં આ સૌથી ઝડપી વૃદ્ધિ દર છે.
2023-24ના પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં ભારતનો GDP 7.8 ટકા વધ્યો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે કૃષિ ક્ષેત્રના સારા પ્રદર્શનને કારણે દેશનો આર્થિક વિકાસ દર ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં 7.8 ટકા રહ્યો. નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિકલ ઑફિસ એટલે કે NSO દ્વારા ગુરુવારે જારી કરવામાં આવેલા આંકડા અનુસાર, ગયા નાણાકીય વર્ષ 2022-23ના સમાન ત્રિમાસિક ગાળામાં ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (GDP)નો વૃદ્ધિ દર 13.1 ટકા હતો. આ સાથે ભારત મુખ્ય અર્થતંત્રોમાં સૌથી ઝડપથી વિકસતો દેશ છે. એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં ચીનનો જીડીપી વૃદ્ધિ દર 6.3 ટકા રહ્યો હતો.
GDPએ સમયગાળા દરમિયાન દેશમાં ઉત્પાદિત માલ અને સેવાઓના કુલ મૂલ્યનો ઉલ્લેખ કરે છે. NSOના ડેટા અનુસાર કૃષિ ક્ષેત્રનો વિકાસ દર સમીક્ષા હેઠળના ત્રિમાસિક ગાળામાં 3.5 ટકા રહ્યો હતો. જે અગાઉના નાણાકીય વર્ષના સમાન ક્વાર્ટરમાં 2.4 ટકા હતો. જો કે જૂન ક્વાર્ટરમાં મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરની વૃદ્ધિ ધીમી પડીને 4.7 ટકા થઈ હતી. જે એક વર્ષ અગાઉના ક્વાર્ટરમાં 6.1 ટકા હતી. 2022-23ના જાન્યુઆરી-માર્ચ ક્વાર્ટરમાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર 6.1 ટકા અને ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં 4.5 ટકા હતો.
સરકારે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના બજેટમાં રાજકોષીય ખાધને ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ (GDP)ના 5.9 ટકા સુધી લાવવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. ગયા નાણાકીય વર્ષ (2022-23)માં રાજકોષીય ખાધ જીડીપીના 6.4 ટકા હતી, જ્યારે પ્રારંભિક અંદાજ 6.71 ટકા હતો. સરકારની આવક અને ખર્ચ વચ્ચેના તફાવતને રાજકોષીય ખાધ કહેવામાં આવે છે. આ સરકાર દ્વારા જરૂરી કુલ ઉધારનો સંકેત છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ 4 મહિનામાં કેન્દ્ર સરકારના મહેસૂલ-ખર્ચના ડેટાની વિગતો આપતા, ખાતાના નિયંત્રક જનરલે જણાવ્યું હતું કે આ સમયગાળા દરમિયાન ચોખ્ખી કર આવક રૂ. 5.83 લાખ કરોડ રહી હતી, જે 25 ટકા હતી. સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ માટે બજેટ અંદાજ.
અગાઉ માર્ચ 2023 ક્વાર્ટરમાં, ભારતીય અર્થતંત્રનો વિકાસ દર 6.1 ટકા નોંધાયો હતો, જ્યારે સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન, દેશનો આર્થિક વિકાસ દર 7.2 ટકા હતો. ગયા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાએ અપેક્ષા કરતાં વધુ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું. રિઝર્વ બેન્કે ગયા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન વિકાસ દર 7 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો. જો કે, વિકાસ દર એક વર્ષ પહેલા કરતા ઓછો હતો, કારણ કે નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં ભારતનો આર્થિક વિકાસ દર 9.1 ટકા હતો.
