અમેરિકા: આર્કટિક બ્લાસ્ટ અમેરિકા પર બરફનું તોફાન લાવ્યો છે. અમેરિકામાં હાલમાં કે મૌસમ છે તેણે જન જીવનને અટકાવી દીધું છે.વાહનવ્યવહાર બંધ છે આ ઉપરાંત સંદેશા વ્યહાર પણ અટકી ગયો છે. કોલ્ડ વેવને તો ભૂલી જાવ અહિયાં તો ભયાનક ઠંડી પડી રહી છે, પારો -57 ડીગ્રી સેલ્સીયસ સુધી પહોંચી ગયો છે. અનેક વિસ્તારોમાં સાડા ત્રણ ફૂટ જાડો બરફ જામી ગયો છે. પવન એટલો જોરદાર અને ઠંડો છે કે તે હાડકાં થીજી જાય છે.
હાલમાં અમેરિકામાં શું થઈ રહ્યું છે?
ઉત્તર ધ્રુવ એટલે કે આર્કટિકમાંથી ઠંડા પવનો અમેરિકા તરફ આવી રહ્યા છે. તાપમાન ઝડપથી ઘટી રહ્યું છે. મોટાભાગના યુ.એસ.માં તાપમાન સરેરાશથી નીચે છે. દિવસ દરમિયાન કેટલીક જગ્યાએ તાપમાનનો પારો 11 ડિગ્રી સેલ્સિયસ પર યથાવત રહ્યો છે. જ્યારે કેટલીક જગ્યાએ રાત્રે તાપમાનનો પારો માઈનસ 57 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી ગયો છે. અપર મિડવેસ્ટ અને ગ્રેટ લેક્સ જેવા મેદાનો માટે હિમવર્ષાની ચેતવણી જાહેર કરવામાં આવી છે. બર્ફીલા પવનો ફૂંકાશે.
કોને સૌથી વધુ અસર થશે?
રોકી પર્વતોની પૂર્વ બાજુએ રહેતા લોકો, એટલે કે અમેરિકાનો બે તૃતીયાંશ ભાગ ભયંકર ઠંડીનો સામનો કરી રહ્યા છે. પશ્ચિમ કિનારો પણ બરફવર્ષા સાથે ઝઝૂમી રહ્યો છે. આર્કટિક ફ્રન્ટ ફ્લોરિડામાંથી એટલે કે પૂર્વથી દક્ષિણ તરફ પસાર થઈ રહ્યો છે. એટલે કે ભારે હિમવર્ષાની ચેતવણી જાહેર કરવામાં આવી છે. હવાઈ સેવા બંધ કરી દેવામાં આવી છે. રસ્તાઓ પર નીકળતા લોકોને મુસાફરી ન કરવાની સલાહ આપવામાં આવી છે, કારણ કે તેઓ ફસાઈ શકે છે.
આ મૌસમ કેટલો સમય ચાલશે?
વાતાવરણીય પર્યાવરણ સંશોધનના વિન્ટર સ્ટોર્મ એક્સપર્ટ કહ્યું કે આ સિઝન ઘણી વખત પોતાનો રંગ બદલી નાખશે. લગભગ એક સપ્તાહ સુધી સ્થિતિ એવી જ રહેવાની ધારણા છે. આ પછી બધું સામાન્ય થઈ જશે. ક્રિસમસ પૂરી થઈ ગઈ છે… હવે આગામી થોડા દિવસોમાં પારો સામાન્ય થઈ જશે. કારણ કે બોમ્બ સાયક્લોન પશ્ચિમથી પૂર્વ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. ધીરે ધીરે તેનો અંત આવશે.
આ કેમ થઈ રહ્યું છે, આર્ક્ટિક બ્લાસ્ટ શું છે?
આ સિઝનની શરૂઆત આર્કટિક બ્લાસ્ટથી થઈ છે. એટલે કે આર્કટિક બ્લાસ્ટમાંથી આવતા ઠંડા પવનોને કારણે. આર્કટિકમાંથી આવતા ઠંડા જેટ પ્રવાહે અમેરિકાના ઉપરના વાતાવરણને ઠંડુ પાડ્યું હતું. જેના કારણે આખા અમેરિકાની હાલત ખરાબ થઈ ગઈ. જ્યારે અમેરિકાની ઉપર રહેલી ભેજવાળી ગરમ હવાની ઉપરથી ઠંડા પ્રવાહ નીકળ્યા, ત્યા પણ વાતાવરણ ઠંડું થઈ ગયું. જેના કારણે હવામાન ખતરનાક બન્યું હતું. અને બોમ્બ ચક્રવાતનો જન્મ થયો. 24 કલાકમાં તાપમાનમાં ઝડપથી ઘટાડો થયો હતો.
શું આર્કટિક બ્લાસ્ટ એક સામાન્ય પ્રક્રિયા છે?
એ વાત સાચી છે કે આર્કટિક બ્લાસ્ટને કારણે સર્જાયેલું બોમ્બ ચક્રવાત શક્તિશાળી છે. પરંતુ શિયાળામાં આવી કુદરતી ઘટનાઓ સામાન્ય છે. અમેરિકામાં આર્કટિક બ્લાસ્ટને કારણે શિયાળામાં આવા તોફાનો આવતા રહે છે. ઠંડા પવનોનો જેટ પ્રવાહ અમેરિકામાં આગળ વધવાનું શરૂ કરે છે. જેના કારણે સ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ થઈ ગઈ છે. અગાઉ 1983માં ઠંડીનું પ્રમાણ વધ્યું હતું અને 2014માં ધ્રુવીય વમળમાં તાપમાન એટલું નીચું ગયું હતું.
આર્કટિક બોમ્બ શું છે?
આર્કટિક બ્લાસ્ટને જ આર્કટિક બોમ્બ કહેવામાં આવે છે. કેટલાક સમય માટે, આર્કટિક પ્રદેશમાંથી ઠંડી હવાનો ઝાપટો ગરમ પ્રદેશો તરફ ઝડપથી આગળ વધે છે. જેના કારણે 24 કલાકમાં તાપમાન માઈનસ થઈ જાય છે. ચારે બાજુ બરફ જમા થાય છે. ભયંકર હિમવર્ષા થઈ રહી છે. ઠંડા પવનો ફૂંકાય છે. આ સ્થિતિ ઠંડા પવનો પૂર્ણ થયા ત્યાં સુધી ચાલુ રહે છે.
શું છે Arctic Vortex?
જ્યારે ધ્રુવીય પ્રદેશોમાંથી ઠંડા પવનો નીકળે છે ત્યારે આર્કટિક વોર્ટેક્સ અથવા પોલર વોર્ટેક્સ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ તેમના બહાર નીકળવાનું કારણ ધ્રુવો પરના વિશાળ વિસ્તાર પર સર્જાયેલ નીચા દબાણનું ક્ષેત્ર છે. તે હંમેશા ધ્રુવો નજીક રચાય છે. ઉનાળામાં નબળા પડી જાય છે. શિયાળામાં મજબૂત. વોર્ટેક્સ એટલે પવનનું ઘડિયાળની વિરુદ્ધ દિશામાં ફેરવવું. જેના કારણે ધ્રુવ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં ઠંડીમાં વધારો થયો છે.
આર્કટિક બ્લાસ્ટના કારણે અમેરિકામાં અત્યાર સુધીમાં 32 લોકોના મોત થયા છે. ઘણી જગ્યાએ વીજ પુરવઠો બંધ થઈ ગયો છે. નળમાં પાણી જામી ગયું છે. દેશભરમાં 2000થી વધુ ફ્લાઈટ્સ રદ કરવામાં આવી છે. આ હવામાન પાછળનું મુખ્ય કારણ આર્કટિકમાંથી આવતો પવન છે.
