કોવિડ -19 (covid-19) ની બીજી તરંગ (Second wave) પછી હવે ત્રીજી તરંગ (third wave)નો ખતરો વધી રહ્યો છે. ડોક્ટર (doctor) કહે છે કે કોવિડ ચેપમાં અનિયંત્રિત સુગર (sugar) જીવલેણ હોઈ શકે છે. સુગરને નિયંત્રણમાં રાખવું એ કોવિડ સમયગાળા દરમિયાન ડાયાબિટીઝ (diabetes) ના દર્દીઓ માટે વધુ પડકારજનક બન્યું છે.
જો ડાયાબિટીઝ નિયંત્રણમાં ન આવે તો તે કોવિડની સારવારને પણ અસર કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે ડાયાબિટીઝથી પીડિત છો અને બ્લડ સુગરનું સ્તર સતત વધી રહ્યું છે, તો તમારે શું કરવું જોઈએ? ડો. નિખિલ ટંડન, એન્ડોક્રિનોલોજી અને મેટાબોલિઝમ ડિપાર્ટમેન્ટ, એઈમ્સ પાસેથી કોવિડ અને ડાયાબિટીઝના વિષય પર વિશેષ અભિપ્રાય જાણો.
નિખિલ કહે છે કે વાયરલ ચેપ બ્લડ સુગરનું સ્તર વધારે છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે કોઈપણ ચેપ અથવા વાયરલ તાવ બ્લડ સુગરનું સ્તર વધારી શકે છે. તે મૂળભૂત રીતે મિકેનિઝમનું પરિણામ છે, જેને શરીર ચેપ સામે લડવા માટે સુરક્ષા આપે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, તે ચેપની સારવાર માટે આપવામાં આવતી દવાઓ રક્ત ખાંડના સ્તરમાં આ વધારાનું કારણ બની શકે છે. જો ખાંડ મર્યાદાથી વધી જાય, તો તે નિર્ણાયક તબક્કે પહોંચી જાય છે.
કોવિડ 19 ના કિસ્સામાં સાયટોકીન સ્ટોર્મ તેનું વધુ સારું ઉદાહરણ છે. તે સ્વાદુપિંડ દ્વારા ઇન્સ્યુલિન સ્ત્રાવને તેમજ ઇન્સ્યુલિન પ્રત્યેની પેશીઓની સંવેદનશીલતાને અસર કરે છે. ઇન્સ્યુલિન પેશીઓમાં ગ્લુકોઝની હિલચાલને સરળ બનાવે છે અને કોઈપણ ખામી (ક્યાં તો ઉત્પાદનમાં અથવા પેશીઓની સંવેદનશીલતામાં) લોહીમાં ગ્લુકોઝનું સ્તર વધારે છે. COVID19 ના કિસ્સામાં, મધ્યમથી ગંભીર રોગવાળા દર્દીને સ્ટેરોઇડ્સ આપવાની જરૂર પડી શકે છે, જે દર્દીઓના બ્લડ સુગરનું સ્તર પણ વધારી શકે છે. ડાયાબિટીઝ કોવિડ -19 દર્દીઓની સારવાર કરવી મુશ્કેલ છે? જવાબમાં ડો. ટંડન કહે છે કે, મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં, ડાયાબિટીઝથી સારી રીતે નિયંત્રિત વ્યક્તિ ડાયાબિટીઝના દર્દીની જેમ જ કોવિડ 19 સારવાર માટે પ્રતિક્રિયા આપે છે.
જો કે, ક્રોનિક અને નબળી નિયંત્રિત ડાયાબિટીઝવાળા લોકોમાં અથવા કિડની અથવા હ્રદય રોગ જેવી ડાયાબિટીઝની ગૂંચવણોવાળા લોકોમાં, સીઓવીડ -19 નું સંચાલન વધુ જટિલ હોઈ શકે છે. આવા દર્દીઓમાં રોગનો કોર્સ વધુ તીવ્ર હોઈ શકે છે, જેમાં આક્રમક સંચાલન જરૂરી છે, જેમાં ઓક્સિજન, વેન્ટિલેટર, આઇસીયુ સંભાળ, વગેરેની જરૂરિયાત શામેલ છે.
