નવી દિલ્હીઃ અમેરિકાના સહયોગથી ભારત તેની પ્રથમ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા ‘સેમિકન્ડક્ટર ફેબ્રિકેશન પ્લાન્ટ’ મેળવવા જઈ રહ્યું છે. રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે આ માત્ર ભારતનો પહેલો જ નહીં પરંતુ વિશ્વનો પ્રથમ ‘મલ્ટી મટિરિયલ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ’ પણ હશે. આવી સ્થિતિમાં આ પ્લાન્ટ માત્ર ભારત માટે જ નહીં પરંતુ અમેરિકા માટે પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
આ એક ઐતિહાસિક ક્ષણ છે. કારણ કે આ પહેલીવાર છે જ્યારે યુએસ આર્મી આ ઉચ્ચ તકનીકો માટે ભારત સાથે ભાગીદારી કરવા માટે સંમત થઈ છે. હકીકતમાં તે નાગરિક પરમાણુ કરાર જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે. સમગ્ર વિશ્વ જ્યારે સેમિકન્ડક્ટર્સની અછતનો સામનો કરી રહ્યું છે ત્યારે આ પ્લાન્ટ ભારતની પ્રગતિ માટે માઈલસ્ટોન સાબિત થશે.
ભારતમાં બનેલો આ સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ બંને દેશો માટે લશ્કરી હાર્ડવેર તેમજ મહત્વપૂર્ણ ટેલિકોમ્યુનિકેશન નેટવર્ક અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સમાં ઉપયોગ માટે ચિપ્સનું ઉત્પાદન કરશે. વિલ્મિંગ્ટનમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન વચ્ચેની વાતચીત બાદ આ મહત્ત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
મોદી-બિડેન વાટાઘાટો પરના સંયુક્ત નિવેદન અનુસાર બંને નેતાઓએ ભારત-યુએસ સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ ભાગીદારીને ઐતિહાસિક સમજૂતી ગણાવી હતી. આ પ્રોજેક્ટ ભારત સેમિકન્ડક્ટર મિશનને ટેકો આપશે અને ભારત સેમી, થર્ડટેક અને યુએસ સ્પેસ ફોર્સ વચ્ચે વ્યૂહાત્મક ટેક્નોલોજી ભાગીદારીનો ભાગ હશે.
આ ડીલ પરમાણુ કરાર જેટલી મહત્ત્વની છે
આ માત્ર ભારતનો પહેલો જ નહીં પરંતુ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે વિશ્વનો પ્રથમ મલ્ટિ-મટીરિયલ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ હશે, જે ભારતમાં રોજગારી પણ વધારશે. આ બાબતથી વાકેફ લોકોએ કહ્યું કે આ પહેલીવાર છે જ્યારે યુએસ આર્મી આ ઉચ્ચ ટેક્નોલોજીઓ માટે ભારત સાથે ભાગીદારી કરવા માટે સંમત થઈ છે અને આ એક ઐતિહાસિક ક્ષણ છે, કારણ કે તે નાગરિક પરમાણુ કરાર જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ભારત-યુએસના સંયુક્ત નિવેદન અનુસાર, રાષ્ટ્રપતિ બિડેન અને વડાપ્રધાન મોદીએ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા, નેક્સ્ટ જનરેશન ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ અને ગ્રીન એનર્જી એપ્લિકેશન્સ માટે અદ્યતન સેન્સિંગ, કોમ્યુનિકેશન અને પાવર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ પર કેન્દ્રિત નવા સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટની સ્થાપના માટે ઐતિહાસિક કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
ભારત સેમિકન્ડક્ટરની અછત સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે
વિશ્વભરના દેશો હાલમાં સેમિકન્ડક્ટરની અછત સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે અને ભારત પણ આમાંથી બાકાત નથી. ભારત તેની સેમિકન્ડક્ટર જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે આયાત પર નિર્ભર રહે છે. પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં એવી ઘણી ઓછી કંપનીઓ છે જે સેમિકન્ડક્ટર ચિપ્સ બનાવે છે. આખી દુનિયાએ સેમિકન્ડક્ટર માટે આ પસંદગીની કંપનીઓ પર નિર્ભર રહેવું પડે છે.
આવી સ્થિતિમાં જ્યારે કોરોના આવ્યો ત્યારે વિશ્વભરમાં સેમિકન્ડક્ટર્સની ભારે અછત ઉભી થઈ હતી. કારણ કે દેશો વચ્ચેનો વેપાર બંધ હતો. ત્યાર બાદ ભારત સહિત ઘણા દેશોને સમજાયું કે મોબાઈલથી લઈને કાર સુધી દરેક વસ્તુમાં ઉપયોગમાં લેવાતા સેમિકન્ડક્ટર દેશની અર્થવ્યવસ્થાને કેવી રીતે અસર કરી શકે છે.
ચીન સહિતના આ દેશો સેમિકન્ડક્ટરના સૌથી મોટા ઉત્પાદકો છે
કોરોના મહામારી પછી સેમિકન્ડક્ટરની અછતની અસર ઈલેક્ટ્રોનિક વસ્તુઓથી લઈને કાર ઉત્પાદકો સુધીની દરેક વસ્તુ પર જોવા મળી રહી છે. તાઇવાન, દક્ષિણ કોરિયા, ચીન અને જાપાન જેવા દેશો વિશ્વના સૌથી મોટા સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદક દેશો છે. પરંતુ ઘણા દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા સંઘર્ષને કારણે ઘણા દેશો સેમિકન્ડક્ટર્સની ભારે અછતનો સામનો કરી રહ્યા છે.
તાઇવાન સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપની (TSMC) વૈશ્વિક ચિપ માર્કેટમાં બહુમતી હિસ્સો ધરાવે છે. પરંતુ ચીન અને અમેરિકા વચ્ચેના વેપાર યુદ્ધને કારણે સપ્લાય ચેન પ્રભાવિત થઈ રહી છે. તે જ સમયે, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધે સેમિકન્ડક્ટર્સના વિશ્વભરમાં પુરવઠાને પણ અસર કરી છે.
ભારત માટે સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટનો અર્થ
આજે આપણે 5G સ્પીડ પર મોબાઇલ ફોનનો ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ, જે માત્ર સેમિકન્ડક્ટરના કારણે જ શક્ય બન્યું છે. સેમિકન્ડક્ટરે ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજીની ક્રાંતિ શક્ય બનાવી છે એમ કહેવામાં આવે તો ખોટું નહીં હોય. સેમિકન્ડક્ટરના કારણે જ કમ્પ્યુટર વાવાઝોડાની ઝડપે ચાલે છે. સેમિકન્ડક્ટર એ ટ્રાન્ઝિસ્ટર, ડાયોડ અને ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ જેવા ઇલેક્ટ્રોનિક ઘટકોનો આધાર છે. આ ઘટકોનો ઉપયોગ કમ્પ્યુટર, સ્માર્ટફોન, ટેલિવિઝન અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણોમાં થાય છે.
સેમિકન્ડક્ટરનો ઉપયોગ કોમ્યુનિકેશન ઉપકરણો જેવા કે મોબાઈલ ફોન, રાઉટર્સ અને સ્વીચોમાં પણ થાય છે. નવીનતમ કારમાં, સેમિકન્ડક્ટરનો ઉપયોગ એન્જિન નિયંત્રણો, બ્રેક સિસ્ટમ્સ અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક સિસ્ટમ્સમાં થાય છે. ભારતમાં 2026 સુધીમાં $80 બિલિયન મૂલ્યના સેમિકન્ડક્ટરનો વપરાશ થશે અને આ આંકડો 2030 સુધીમાં $110 બિલિયન સુધી પહોંચવાની ધારણા છે. આવી સ્થિતિમાં સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટનું મહત્વ સમજી શકાય છે. તે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને આગળ લઈ જવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે. તેનાથી રોજગાર પણ મળશે.
