નવી દિલ્હી: ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ ફરી એકવાર રેપો રેટ(Repo rate)માં 0.50 ટકાનો વધારો(Increase) કર્યો છે. આ પછી રેપો રેટ 5.90 ટકા પર પહોંચી ગયો છે. શુક્રવારે સમાપ્ત થયેલી તેમની દ્વિમાસિક બેઠક પછી એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં, રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે ભારતની વર્તમાન આર્થિક સ્થિતિ પર એક અહેવાલ રજૂ કર્યો. તેમણે કહ્યું કે સપ્લાય ચેનને અસર થઈ રહી છે અને આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના આસમાની કિંમતોએ વ્યાજ દરોમાં વધારો કરવાની ફરજ પડી છે. યુએસ ફેડ રિઝર્વે સતત ત્રીજી વખત વ્યાજ દરોમાં 75 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કર્યો છે. તેનાથી રૂપિયા પર દબાણ જોવા મળ્યું છે. આ સાથે જ ઓગસ્ટમાં રિટેલ મોંઘવારી પણ ફરી વધી છે.
ઓગસ્ટમાં કર્યો હતો અડધા ટકાનો વધારો
તમને જણાવી દઈએ કે ગયા મહિને 5 ઓગસ્ટે આરબીઆઈએ રેપો રેટ અડધા ટકા વધારીને 5.40 ટકા કર્યો હતો. અગાઉ, 4 મે, 2022ના રોજ, આરબીઆઈએ પોલિસી રેપો રેટમાં 40 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કરીને 4.40% કરીને બધાને ચોંકાવી દીધા હતા. જ્યારે ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ ફેસિલિટી (SDF) રેટ 4.15% અને માર્જિનલ સ્ટેન્ડિંગ ફેસિલિટી (MSF) દર અને બેંક રેટ 4.65% પર એડજસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો. આજના વધારા સહિત, સેન્ટ્રલ બેંકે મે મહિનાથી રેપો રેટમાં ચાર વખત વધારો કર્યો છે. જેના કારણે રેપો રેટ હવે 5.90 ટકા પર પહોંચી ગયો છે. પહેલા તે 5.40 પર હતો.
લોન મોંઘી થશે
રેપો રેટમાં વધારા બાદ લોન મોંઘી થશે, કારણ કે બેંકોની ઉધાર કિંમત વધી જશે. આ પછી બેંકો તેમના ગ્રાહકો પર બોજ નાખશે. હોમ લોન ઉપરાંત ઓટો લોન અને અન્ય લોન પણ મોંઘી થશે. રેપો રેટનો સીધો સંબંધ બેંક પાસેથી લીધેલી લોન અને EMI સાથે છે. વાસ્તવમાં, રેપો રેટ એ દર છે જેના પર આરબીઆઈ બેંકોને લોન આપે છે. વિશ્વભરની સેન્ટ્રલ બેંકોએ ફુગાવાને અંકુશમાં લેવા માટે વ્યાજદરમાં વધારો કર્યો છે. યુએસ ફેડ રિઝર્વે વ્યાજ દરોમાં સતત 75 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કર્યો છે. જેના કારણે રૂપિયા પર દબાણ વધ્યું હતું.
અન્ય લોન પણ મોંઘી થશે
હોમ લોન ઉપરાંત વાહન લોન, એજ્યુકેશન લોન, પર્સનલ લોન અને બિઝનેસ લોન પણ મોંઘી થશે. કંટાળાજનક ખર્ચમાં વધારો થવાને કારણે, સામાન્ય લોકો બિનજરૂરી ખર્ચ ટાળે છે, જેના કારણે માંગમાં ઘટાડો થાય છે. જો કે, રેપો રેટમાં વધારાથી એવા ગ્રાહકોને ફાયદો થશે જેમણે FD કરી છે.
દેશમાં ફુગાવાનો દર
દેશમાં રિટેલ ફુગાવાનો દર સતત આઠમા મહિને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા નિર્ધારિત લક્ષ્ય મર્યાદાથી ઉપર રહ્યો છે. ભૂતકાળમાં જાહેર કરાયેલા રિટેલ ફુગાવાના આંકડા પર નજર કરીએ તો ઓગસ્ટમાં તે ફરી એકવાર 7 ટકા પર પહોંચી ગઈ છે. અગાઉ જુલાઈ મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો થયો હતો અને તે ઘટીને 6.71 ટકા પર આવી ગયો હતો. આરબીઆઈએ તેની નાણાકીય નીતિમાં આગાહી કરી છે કે આગામી ત્રણ ક્વાર્ટરમાં ફુગાવાનો દર 6 ટકાથી ઉપર રહેવાની ધારણા છે. આરબીઆઈએ કહ્યું છે કે અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધને કારણે સપ્લાય ચેઈન પ્રભાવિત થવાના કારણે મોંઘવારી વધશે. આરબીઆઈનું કહેવું છે કે એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં ઘટાડાથી આસમાની મોંઘવારીથી રાહત મળશે.
ગ્રામીણ માંગ ધીમે ધીમે સુધરી રહી છે
ભલે મોંઘવારીએ આરબીઆઈને વ્યાજ દરમાં વધારો કરવાની ફરજ પાડી હોય, પરંતુ આરબીઆઈનું માનવું છે કે તેનાથી દેશના જીડીપી ગ્રોથ પર કોઈ અસર નહીં થાય. આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2023 માટે જીડીપી વૃદ્ધિ દર 7.2 ટકા પર જાળવી રાખ્યો છે. તે જ સમયે, આરબીઆઈએ કહ્યું છે કે ફરી એકવાર ગ્રામીણ અને શહેરી માંગમાં સુધારો થયો છે. ભારતીય અર્થતંત્ર માટે આ સારા સંકેતો છે.
