નવી દિલ્હી: સુરતની (Surat) કોર્ટે (Court) કોંગ્રેસ (Congress) નેતા રાહુલ ગાંધીને (Rahul Gandhi) માનહાની કેસમાં દોષિત ઠેરવીને 2 વર્ષની સજા ફટકારી છે. ત્યાર બાદ રાહુલ ગાંધીને વધુ એક મોટો ઝટકો લાગ્યો હતો જ્યારે કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીનું સંસદ સભ્યપદ રદ કરવામાં આવ્યું છે. તે જ સમયે, સભ્યપદ નાબૂદ કરવાની જોગવાઈ સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે. કેરળની રહેવાસી આભા મુરલીધરને રાહુલ ગાંધીના કેસને ટાંકીને સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી છે. અરજીમાં મહિલાએ લોક પ્રતિનિધિત્વ કાયદાની કલમ 8(3)ને ગેરબંધારણીય જાહેર કરવાની માંગ કરી છે.
જણાવી દઈએ કે કેરળની વાયનાડ સંસદીય બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહેલા રાહુલ ગાંધીને શુક્રવારે (24 માર્ચ) લોકસભાના સભ્યપદ માટે અયોગ્ય ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. લોકસભા સચિવાલય દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા નોટિફિકેશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તેમનો અયોગ્યતાનો આદેશ 23 માર્ચથી લાગુ થશે. નોટિફિકેશનમાં જણાવાયું છે કે તેમને (રાહુલ ગાંધી)ને બંધારણની કલમ 102(1) અને જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951ની કલમ 8 હેઠળ ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવ્યા છે.
પીઆઈએલમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે સજાની જાહેરાત થતાની સાથે જ ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિ (એમપી/ધારાસભ્ય)ને જાહેર પ્રતિનિધિત્વ એટલે કે ગૃહના સભ્યપદમાંથી અયોગ્ય ઠેરવવા ગેરબંધારણીય છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એક્ટના પ્રકરણ-3 હેઠળ ગેરલાયક ઠરાવતી વખતે આરોપીની પ્રકૃતિ, ગંભીરતા, ભૂમિકા જેવા પરિબળોની તપાસ થવી જોઈએ.
સામાજિક કાર્યકર આભા મુરલીધરને પોતાની અરજીમાં જણાવ્યું હતું કે કલમ 8(3) વિવિધ રાજકીય પક્ષો દ્વારા અયોગ્યતાના નામે ચલાવવામાં આવતા ખોટા રાજકીય એજન્ડા માટેના પ્લેટફોર્મને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે, તેથી આ કલમ રાજકીય હિત માટે લોકોની પ્રતિનિધિત્વની લોકશાહી વ્યવસ્થાનું ઉલ્લંઘન કરી રહી છે. તે સીધો હુમલો કરી રહ્યો છે, જેના કારણે દેશની ચૂંટણી વ્યવસ્થામાં પણ અશાંતિ પેદા થઈ શકે છે.
આ કાયદાની કલમ 8(3)માં લખવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ સાંસદ કે ધારાસભ્યને બે વર્ષ કે તેથી વધુ સજા થાય છે તો તેની સદસ્યતા તરત જ છીનવાઈ જાય છે અને આગામી 6 વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ છે. પિટિશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે – “લિલી થોમસ કેસના ચુકાદાનો રાજકીય પક્ષો દ્વારા વ્યક્તિગત વેર માટે ખુલ્લેઆમ દુરુપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
લોકપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ-1951 શું કહે છે?
જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ 1951 હેઠળ બે વર્ષ કે તેથી વધુ કેદની સજા પામેલા વ્યક્તિને ‘દોષિત થવાની તારીખથી’ ગેરલાયક ઠેરવવામાં આવે છે. આ સાથે, તે વ્યક્તિ સજા પૂર્ણ થયા પછી છ વર્ષ સુધી જનપ્રતિનિધિ બનવા માટે અયોગ્ય રહેશે. તે સ્પષ્ટ છે કે જો સજા યથાવત રહેશે તો તે વ્યક્તિ 6 વર્ષ સુધી કોઈ ચૂંટણી લડી શકશે નહીં.
કયા કેસમાં થઈ હતી સજા, રાહુલે શું કહ્યું આ રીતે?
નોંધનીય છે કે સુરતની એક કોર્ટે 23 માર્ચે કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીને તેમની ‘મોદી સરનેમ’ ટિપ્પણી બદલ 2019માં દાખલ કરવામાં આવેલા ફોજદારી માનહાનિના કેસમાં બે વર્ષની જેલની સજા ફટકારી હતી. જોકે, સુનાવણી દરમિયાન જ કોર્ટે રાહુલ ગાંધીને જામીન આપ્યા હતા અને સજાના અમલ પર 30 દિવસ માટે રોક લગાવી દીધી હતી, જેથી કોંગ્રેસના નેતાઓ ચુકાદાને પડકારી શકે. તમને જણાવી દઈએ કે કર્ણાટકમાં એક જનસભાને સંબોધિત કરતી વખતે રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે, બધા ચોરોની સરનેમ (સરનેમ) મોદી કેમ છે?
