નવી દિલ્હી (New Delhi): રક્ષામંત્રી રાજનાથ સિંહે (Defense Minister Rajnath singh) ગુરૂવારે રાજ્યસભામાં ભારત-ચીન સરહદીય વિવાદને (India China Face Off) લઇને મોટો ખુલાસો કર્યો છે. રક્ષામંત્રી રાજનાથસિંહે ગુરુવારે રાજ્યસભામાં આ વિષય પર માહિતી આપતા કહ્યુ છે કે ભારત અને ચીનનાં સૈન્યએ લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (Line of Actual control-LAC) થી પીછેહઠ કરવા સંમતિ આપી છે. તેમણે કહ્યું કે પેંગોંગના ઉત્તર અને દક્ષિણ વિસ્તારોમાંથી બંને દેશે પોતાના સૈન્યો પાછા ખેંચવાનું શરૂ કરી દીધું છે.
રાજનાથ સિંહે કહ્યુ કે હજી કેટલાક મુદ્દાઓ પર ચર્ચાઓ બાકી છે. તેમણે કહ્યુ કે તેઓ ચીન સાથેની વાટાઘાટોમાં કશું ગુમાવ્યું નથી. સંરક્ષણ પ્રધાને કહ્યું હતું કે ભારતીય સૈન્યએ તમામ પડકારોનો નિશ્ચિતપણે સામનો કર્યો છે. ઘણા વિસ્તારો ચિહ્નિત થયેલ છે, જ્યાં આપણા સૈન્ય હાજર છે. લડાખના ઊંચા શિખરો પર પણ ભારતીય સૈનિકો હાજર છે, તેથી ભારતની શક્તિ યથાવત છે. રાજનાથ સિંહે ઉમેર્યુ કે, ‘આ દેશ એવા શહીદોને યાદ કરશે, જેમના વિસ્થાપન આધારિત છે.’.
રાજ્યસભામાં સંરક્ષણ પ્રધાને નિવેદન આપ્યાના એક દિવસ પહેલા બુધવારે ચીની સરકારે દાવો કર્યો હતો કે લદ્દાખમાં એલએસીને લઈને ભારત સાથે નવ મહિના સુધી ચાલેલો વિવાદ સમાપ્ત થયો છે. ચીનના જણાવ્યા અનુસાર બુધવારે બંને બાજુથી ફ્રન્ટલાઈન પર તૈનાત સૈનિકોની એક સાથે પાછા જવાનું શરૂ થયું. અગાઉ ચીની મીડિયાએ પણ દાવો કર્યો હતો કે પેંગોંગ તળાવના દક્ષિણ અને ઉત્તરીય વિસ્તારોમાંથી ભારત-ચીની સૈન્યએ વિસ્થાપનની પ્રક્રિયા શરૂ કરી હતી.
ચીનના સંરક્ષણ મંત્રાલયના પ્રવક્તા વ્યૂ કિયને કહ્યું કે, ચીન અને ભારત વચ્ચે કમાન્ડર લેવલની નવમા રાઉન્ડની વાટાઘાટોમાં આ વિષય પર સંમતિ થઈ હતી. આ અંતર્ગત બંને દેશોએ પેંગોંગ હુનાન અને નોર્થ કોસ્ટથી સૈન્ય પાછું ખેંચ્યુ છે. આ પછી ચીનના વિદેશ મંત્રાલયનું નિવેદન આવ્યું છે.
24 મી જાન્યુઆરીએ ભારત અને ચીન વચ્ચે 9 મા રાઉન્ડની વાતચીત 15 કલાક સુધી ચાલી હતી. આમાં ભારતે કહ્યું હતું કે વિવાદિત વિસ્તારોમાંથી સૈન્યને હટાવવાની પ્રક્રિયાને આગળ વધારવી અને તણાવ ઓછો કરવો તે હવે ચીન પર છે. આ સમય દરમિયાન, બંને પક્ષોએ સૈન્યની ઉપાડને ઝડપી બનાવવા માટે કોર્પ્સ કમાન્ડરો સાથે 10 મા રાઉન્ડની વાતચીત કરવા પણ સંમત થયા હતા. ગયા વર્ષે એપ્રિલ-મેથી પૂર્વ લદ્દાકમાં ચીન અને ભારતની સેના સામ-સામે છે. જૂન 2020 માં, ગાલવાનમાં બંને દેશોના સૈનિકો વચ્ચે થયેલી હિંસક અથડામણમાં 20 ભારતીય સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. ચીનના પણ 40 થી વધુ સૈનિકો માર્યા ગયા હતા જોકે ચીને પોતાના 40 સૈનિકો માર્યા ગયાની વાત કબૂલી નથી.
બંને દેશોના વિદેશ પ્રધાનો અને સંરક્ષણ પ્રધાનો પણ આ મુદ્દાને હલ કરવા બોલ્યા છે. બંને દેશોએ લદ્દાખના કેટલાક વિસ્તારોમાંથી સૈનિકો પરત ખેંચવાની સંમતિ આપી હતી. આ હોવા છતાં સરહદ વિવાદનું કોઈ સમાધાન મળ્યુ નથી. જો કે 20 જાન્યુઆરીએ બંને દેશોના સૈનિકો વચ્ચે ઘર્ષણ થયુ હતુ. ભારતીય સેનાએ જણાવ્યું હતું કે સિક્કિમના નકુલામાં બંને દેશોના સૈનિકો સામ-સામે થયા હતા. બંને સેનાના કમાન્ડરોએ નક્કી કરેલા પ્રોટોકોલ હેઠળ વિવાદનું સમાધાન કર્યુ.
