બિહાર ( BIHAR) ના ગયા જિલ્લાના બેલાગંજમાં ફાલ્ગુ નદીના કાંઠે પસાર થતા લોકોને ત્યાંથી પસાર થતા લોકોને એક સુગંધ તેમની તરફ ખેંચે છે. આ ગામમાં સત્યેન્દ્ર ગૌતમ માંઝી નામના ખેડૂતે જામફળનું વાવેતર કર્યુ છે. તેઓ પર્યાવરણની સુરક્ષા માટે પ્રયત્નશીલ છે. તેઓ તેમના જામફળ ( GAUVA) વેચીને સારી આવક મેળવે છે. હવે તેઓ તેમની જમીન પર એક જામફળની નર્સરી તૈયાર કરી રહ્યા છે. તેમણે 50,000 જામફળના છોડ બનાવવા માટે બીજ રોપ્યા છે.
માંઝીનો દાવો છે કે તેમણે છેલ્લા 15 વર્ષમાં ઉજ્જડ જમીન પર 10,000 વૃક્ષો વાવ્યા છે. તેમાંના મોટા ભાગના જામફળના છે. તેણે કહ્યું, ‘હું દશરથ માંઝી ( DASRATH MANJHI) થી ખૂબ પ્રેરિત છું. એકવાર તેઓ મારા ઘરે આવ્યા અને તેઓએ મને અહીં ઝાડ લગાવવાનું કહ્યું. તેઓના કહે પછી મેં આ કામ કર્યું છે.
સત્યેન્દ્ર 15 બીઘા જમીનમાં જામફળની ખેતી કરે છે. તેમણે લોકોને પર્યાવરણ સંરક્ષણ અંગે જાગૃતિ ફેલાવવા અપીલ કરી. તે કહે છે કે લોકોએ તેમના ઘરની આસપાસ ઝાડ રોપવા જોઈએ અને તેનું રક્ષણ કરવું જોઈએ. તેમણે જણાવ્યું હતું કે તેઓ પર્યાવરણ સંરક્ષણના ક્ષેત્રમાં કામ કરવા માગે છે.
સત્યેન્દ્ર તેમના જામફળ માટે જાણીતા છે. તેઓ ગામમાંથી પસાર થતી ફાલ્ગુ નદીના કિનારે લગભગ 15 બિઘામાં જામફળની ખેતી કરે છે. આ સફેદા અલ્હાબાદ પ્રભાદના જામફળ લગાવે છે. દર વર્ષે તેમના બગીચા મીઠા જામફળથી ભરાય છે. ફળની સુગંધ ગંધ આવે છે. તેઓ તેને વેચીને સારી આવક પણ કરે છે. પૂજા પ્રસંગે તેઓ મફતમાં જામફળનું વિતરણ કરે છે. સત્યેન્દ્ર કહે છે કે જ્યારે છોડ મોટા થાય છે, ત્યારે તેઓ તેને બજારભાવ મુજબ વેચે છે. લોકોનો વાજબી દરે આ પ્લાન્ટ ઉપલબ્ધ થાય તેવો તેમનો પ્રયાસ છે. સત્યેન્દ્રએ જણાવ્યું કે તે ગયા વર્ષે તાલીમ માટે બેંગ્લોર ગયો હતો. ત્યાં તેણે ફળદાયી છોડની ખેતી જોઇ. ત્યાંના કૃષિવિજ્ઞાનીઓ અને ખેડૂતો પાસેથી ઘણું શીખ્યું.
કોરોના કાળમાં વાવેતરમાં જે પણ જામફળ ખીલ્યું તેનો યોગ્ય ભાવ મળ્યો નહીં. તેને આનો ભોગ બનવું પડ્યું. સત્યેન્દ્રને આ નવા વર્ષથી મોટી આશા છે. તે સમજાવે છે કે દર વર્ષે સેંકડો હૃદય તેમના વાવેતરથી તૂટી જાય છે. જેને તે સ્થાનિક મંડીઓ અને ગયાના દુકાનદારો વચ્ચે વેચે છે. ઘણા દુકાનદારો દૂર-દૂરથી જામફળ ખરીદવા તેમની મુલાકાત લે છે. આની સાથે તેમના ઘરના પરિવારના ખર્ચ દૂર થાય છે.
