નવી દિલ્હી: ભગવાન રામ જ્યારે 14 વર્ષનો વનવાસ વિતાવીને અયોધ્યા પરત ફર્યા ત્યારે અયોધ્યાના લોકોએ આ આનંદમાં આખા શહેરને દીવાઓથી સજાવ્યું હતું. કહેવાય છે કે ત્યારથી જ પ્રકાશનો તહેવાર દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. રામાયણમાં રાજા દશરથના ચાર પુત્રોનો ઉલ્લેખ છે – રામ, લક્ષ્મણ, ભરત અને શત્રુઘ્ન. બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે ભગવાન રામને એક બહેન પણ હતી, જેનો ઉલ્લેખ વાલ્મીકિની રામાયણમાં ક્યાંય નથી. ચાલો આજે તમને જણાવીએ કે ભગવાન રામના બહેન કોણ હતા.
દક્ષિણ ભારતના રામાયણ અનુસાર ભગવાન શ્રી રામની બહેનનું નામ શાંતા હતું. શાંતા રાજા દશરથ અને કૌશલ્યાની સૌથી મોટી પુત્રી હતી. શાંતા બાળપણથી જ ગુણવાન હતી. તે વેદ અને કલામાં પારંગત હતી. જો કે, બાળપણમાં રાજા દશરથે અંગદેશના રાજા રોમપદને શાંતા આપી હતી. હકીકતમાં, રાજા રોમપદની બહેન વર્ષિની કૌશલ્યાની બહેન અને શાંતાની કાકી હતી.
રાજા દશરથે કેમ શાંતાને દત્તક દઈ દીધી
એકવાર રાજા રોમપદ અને તેની પત્ની વર્ષિણી રાજા દશરથ અને કૌશલ્યાને મળવા અયોધ્યા ગયા. રાજા રોમપદ અને વર્શિણીને કોઈ સંતાન ન હતું, તેથી તેઓએ રાજા દશરથ અને તેની પત્નીને શાંતાને દત્તક લેવા કહ્યું. શાંતા છોકરી હોવાને કારણે રઘુકુળની ગાદી સંભાળી શકતી ન હોવાથી રાજા દશરથ શાંતાને દત્તક લેવા સંમત થયા. જ્યારે કૌશલ્યા તેની બહેનને મોકલવા માંગતી ન હતી, ત્યારે તે શાંતાને દત્તક લેવા પણ સંમત થઈ હતી. અને આ રીતે શાંતા અંગદેશની રાજકુમારી બની.
શાંતાએ કોની સાથે લગ્ન કર્યા હતા?
એકવાર રાજા રોમપાદ શાંતા સાથે વાતચીતમાં વ્યસ્ત હતા. ત્યારે એક ગરીબ બ્રાહ્મણ તેના દરવાજે આવ્યો અને તેણે વરસાદની ઋતુમાં ખેતરને લગતી સમસ્યા તેની સામે મૂકી. જો કે, રાજા રોમપદે તેના શબ્દો પર બિલકુલ ધ્યાન આપ્યું ન હતું. પરેશાન બ્રાહ્મણે ગુસ્સામાં રાજ્ય છોડી દીધું. પરંતુ ઇન્દ્રદેવ ગરીબ બ્રાહ્મણનું આ અપમાન સહન ન કરી શક્યા અને તેમના ક્રોધને કારણે અંગદેશમાં દુકાળ પડ્યો. આ ઘટનાથી રાજા રોમાપાદ ખૂબ જ નારાજ થયા. રાજા રોમપદ ઋષિ રિંગા પાસે ગયા અને તેમને દુષ્કાળગ્રસ્ત પૃથ્વીને ફરીથી હરિયાળી બનાવવાનો માર્ગ પૂછ્યો. ઋષિ હ્રીંગના કહેવા મુજબ અંગદેશ ફરી એક વાર હરિયાળો બની ગયો. ઋષિની રીંગનો ઉપાય કામ આવ્યો અને અંગદેશની ઉજ્જડ ભૂમિ ફરી એકવાર હરિયાળી બની ગઈ. તેનાથી ખુશ થઈને રાજા રોમપદે તેની દત્તક પુત્રી શાંતાના લગ્ન ઋષિ રિંગા સાથે કર્યા.
રામાયણમાં શા માટે શાંતાનો ઉલ્લેખ નથી?
રામાયણમાં રાજા દશરથના માત્ર ચાર પુત્રોનો ઉલ્લેખ છે. તેમની પુત્રી શાંતાનો ક્યાંય ઉલ્લેખ નથી. એવું કહેવાય છે કે શાંતા છોકરી હોવાને કારણે રઘુકુલની ગાદી લઈ શકી ન હતી. બીજું, કૌશલ્યાની બહેન વર્ષિનીનો ખોળો ત્યજી દીધો. તેથી રાજા દશરથ અને કૌશલ્યાએ તેમની પુત્રી શાંતાને દત્તક આપી. રામાયણમાં શાંતાનો ઉલ્લેખ નથી કારણ કે તે બાળપણમાં અયોધ્યા છોડીને અંગદેશ ગઈ હતી.
