ચીન: ચીન (China) હવે પાકિસ્તાનમાં (Pakistan) પોતાના સૈન્ય મથકો બનાવવા માંગે છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ચીન પાકિસ્તાનમાં પોતાના રોકાણને બચાવવા માટે આ પગલું ઉઠાવવાનું વિચારી રહ્યું છે. ખરેખર તો ચીને તેની મહત્વાકાંક્ષી બેલ્ટ એન્ડ રોડ પહેલ હેઠળ પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાનમાં (Afghanistan) ભારે રોકાણ કર્યું છે. હવે ચીન પોતાના રોકાણને બચાવવા માટે બંને દેશોમાં સુરક્ષા ચોકીઓ બનાવીને સેના તૈનાત કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. ટોચના રાજદ્વારી સૂત્રોમાંથી આ માહિતી બહાર આવી છે.
ચીન પાકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાન દ્વારા મધ્ય એશિયામાં પોતાનો પ્રભાવ વધારવા માંગે છે. આ કારણોસર, તેણે બંને દેશોમાં વ્યૂહાત્મક રોકાણ કર્યું છે. અત્યાર સુધીમાં પાકિસ્તાનમાં ચીનનું રોકાણ 60 અબજ ડોલરને પાર કરી ગયું છે. આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાન માત્ર આર્થિક જ નહીં પરંતુ સૈન્ય અને રાજદ્વારી સમર્થન માટે પણ ચીન પર નિર્ભર છે.
ચીન પાકિસ્તાન પર દબાણ લાવી રહ્યું છે
ચીને હવે પાકિસ્તાન પર દબાણ લાવવાનું શરૂ કર્યું છે કે તેને પાકિસ્તાનમાં ચોકીઓ બનાવવાની મંજૂરી આપવામાં આવે, જ્યાં તે તેના સૈનિકો તૈનાત કરી શકે. અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાનનું શાસન છે. તાલિબાન અત્યાર સુધી ઘણી બાબતોમાં ચીન અને પાકિસ્તાનની અપેક્ષાઓ પર ખરા ઉતર્યું નથી. રિપોર્ટ અનુસાર, પાકિસ્તાનના ટોચના રાજદ્વારી અને સુરક્ષા સૂત્રોએ જણાવ્યું કે ચીની સેના (PLA) અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાનમાં સૈન્ય ચોકીઓ બનાવવા માટે યુદ્ધના ધોરણે પ્રયાસ કરી રહી છે. ચીન દાવો કરે છે કે આનાથી તેની બેલ્ટ એન્ડ રોડ પહેલના સારા વિસ્તરણની મંજૂરી મળશે.
ચીનના રાજદૂતે પીએમ અને વિદેશ મંત્રી સાથે મુલાકાત કરી
રાજદ્વારી સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ચીનના રાજદૂત નોંગ રોંગ આ અંગે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ, વિદેશ મંત્રી બિલાવલ ભુટ્ટો અને આર્મી ચીફ જનરલ કમર જાવેદ બાજવાને પણ મળ્યા છે . જોકે, રોંગ માર્ચ 2022 સુધી પાકિસ્તાનમાં નહોતો. તે હાલમાં જ પાકિસ્તાન પહોંચ્યો છે. જો કે, જે બેઠકમાં તેમણે ચીની સૈન્ય માટે ચોકીઓ બનાવવાનું આહ્વાન કર્યું હતું તે એમ્બેસેડર રોંગની નવી સરકાર અને રાજ્યના પ્રતિનિધિઓ સાથેની પ્રથમ ઔપચારિક બેઠક હતી. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર ચીનના રાજદૂત પાકિસ્તાનમાં તેમના રોકાણ અને ચીની નાગરિકોની સુરક્ષાનો મુદ્દો સતત ઉઠાવી રહ્યા છે. લોકોમાં એવો ડર છે કે ચીન પહેલેથી જ પાકિસ્તાનના દેવાની જાળમાં ફસાઈ ગયું છે.
આવી સ્થિતિમાં ચીનની આવી રણનીતિથી દેશને કોલોની જેવી સ્થિતિમાં ન પહોંચાડવો જોઈએ. તાલિબાને પાકિસ્તાનને આપ્યો ફટકો અફઘાનિસ્તાનમાં પાકિસ્તાન અને ચીન બંનેની પોતાની ચિંતા છે. તાલિબાનની સત્તા બાદ પાકિસ્તાન અને ચીનને અહીંથી સમર્થન મળવાની આશા હતી. જો કે, આ સંપૂર્ણ રીતે થઈ શક્યું નથી. પાકિસ્તાનીઓની સૌથી અગ્રણી માંગણીઓમાંની એક એ હતી કે તેઓ ભારતને અફઘાનિસ્તાનથી દૂર રાખવા માગે છે. પરંતુ તાલિબાન નથી ઈચ્છતું કે પાકિસ્તાન તેની આંતરિક બાબતોમાં આટલી હસ્તક્ષેપ કરે. તાલિબાન ભારત સાથેના સંબંધો સહિત સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિની માંગ કરી રહ્યું છે.તાલિબાનના સંરક્ષણ પ્રધાન મુલ્લા યાકુબે ભારતમાં લશ્કરી તાલીમ આપવાનું સૂચન કર્યું છે.
જો કે, આ એકમાત્ર મુદ્દો નથી જ્યાં પાકિસ્તાન તાલિબાનનું સમર્થન ઈચ્છે છે. પાકિસ્તાને વિચાર્યું કે તાલિબાન અને ખાસ કરીને હક્કાની તહરિર-એ-તાલિબાન તેને ખતમ કરી દેશે અને તેના વોન્ટેડ આતંકવાદીઓને પાકિસ્તાની સેનાને સોંપી દેશે. જો કે, હક્કાનીએ ઝડપથી સ્પષ્ટ કર્યું કે તે આવું પગલું નહીં ભરે. તેનું કારણ એ છે કે તાલિબાન અને ટીટીપી આતંકવાદીઓની પૂર્વભૂમિકા સમાન છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે પાકિસ્તાન પાસે કોઈ ઉકેલ બચ્યો ન હતો, ત્યારે તેણે ટીટીપી સાથે યુદ્ધવિરામની વાટાઘાટો કરી હતી.
તાલિબાન ચીનની અપેક્ષાઓ પર ખરા ઉતર્યા નથી
ચીન અફઘાનિસ્તાનમાં કેટલીક બાબતોને લઈને પણ ચિંતિત છે. તાલિબાન અને હક્કાનીઓએ ઉઇગુર વિદ્રોહીઓને ચીની સત્તાવાળાઓને સોંપવામાં કોઈ રસ દાખવ્યો ન હતો. એટલું જ નહીં, ચીન માને છે કે તાલિબાન અફઘાનિસ્તાનમાં બીઆરઆઈ નેટવર્કના વિકાસને લઈને ગંભીર નથી.
