કાબુલ: અફઘાનિસ્તાન (Afghanistan) પર તાલિબાન (Taliban)ના કબજા બાદ હવે એવા અહેવાલ છે કે લડવૈયાઓના આ જૂથના નેતૃત્વ અંગે દાવા કરવામાં આવી રહ્યા છે. તાલિબાનના પકડાયા બાદ પણ મૌલવી હૈબતુલ્લા અખુંદઝાદા ક્યાંય દેખાતા નથી. તાલિબાને કહ્યું કે, તેઓ કંધારમાં અન્ય નેતાઓ સાથે મુલાકાત કરી રહ્યા છે, પરંતુ આ બેઠક સાથે સંબંધિત એક વર્ષ જૂની તસવીર સોશિયલ મીડિયા (social media)પર વાયરલ થઈ રહી છે.
ઘણા નિષ્ણાતો માને છે કે અખુંદઝાદાની અત્યાર સુધી ગેરહાજરી એ સંકેત છે કે તાલિબાન દ્વારા કાબુલ (Kabul) પર કબજો કર્યા બાદ સત્તા માટે સંઘર્ષ તીવ્ર બન્યો છે. ગયા મહિને કાઉન્સિલની બેઠક (council meeting) બાદ તાલિબાને જાહેરાત કરી હતી કે તે દેશનું સંચાલન કરવા માટે નવી વચગાળાની કાઉન્સિલની સ્થાપના કરી રહી છે. નવું નેતૃત્વ દક્ષિણ અફઘાનિસ્તાનના નિયંત્રણમાં છે. તેમાંના મોટા ભાગના એવા લોકો છે જેમણે પ્રથમ તાલિબાન સરકારમાં સેવા આપી છે. તાલિબાનની જીતનો નેતા કહેવાતા ‘પૂર્વ તાલિબાન’ હતો. તે જેહાદી સરદાર સિરાજુદ્દીન હક્કાનીનું નેટવર્ક છે જે તહરીક-એ-તાલિબાન પાકિસ્તાન (Pakistan) સાથે દાયકાઓ જૂના સંબંધો ધરાવે છે.
TTP પાકિસ્તાનના ઉત્તર-પશ્ચિમ તેમજ અલ કાયદા અને ઇસ્લામિક સ્ટેટમાં સક્રિય છે. ‘પૂર્વીય તાલિબાન’ના નેતાઓ સિરાજુદ્દીન હક્કાનીના ભાઇ અનસ હક્કાની અને તેના કાકા ખલીલુર રહેમાન હક્કાની અને તાલિબાનના વચગાળાના સંરક્ષણ મંત્રી અબ્દુલ કયુમ ઝાકીર હલમંદના પરિવારના છે. 2008 માં રિલીઝ થયા પહેલા બંને ગુઆન્ટાનામો ખાડી અને પુલ-એ-ચરખી જેલમાં હતા. તેમણે પ્રથમ તાલિબાન સરકારમાં ડેપ્યુટી આર્મી કમાન્ડર, નોર્થ ફ્રન્ટ કમાન્ડર અને ડિફેન્સ મિનિસ્ટર તરીકે સેવા આપી હતી.
હક્કાનીએ અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાનના ઉત્તર -પશ્ચિમમાં જેહાદી આંદોલનોને મદદ કરી હતી
અસલમ એક જેહાદ કમાન્ડર છે જેણે અફઘાનિસ્તાનની અંદર આત્મઘાતી હુમલા કરવા માટે કેરળથી ભારતીય નાગરિકોને તાલીમ અને જમાવટ કરી હોવાનું માનવામાં આવે છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પ્રતિબંધો પર મે 2017 ના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે વિભાજન “આદિવાસી પ્રકૃતિ”નું હતું. નૂરઝાઈ આદિજાતિએ તાલિબાન ચળવળમાં તેમની સ્થિતિ મજબૂત કરવા માટે ઘણા ફિલ્ડ કમાન્ડર હોદ્દાઓ પર કબજો કર્યો હતો. સરદાર સિરાજુદ્દીન હક્કાની નેટવર્ક, પાકિસ્તાનના ગુપ્તચર એકમ ISI ની મદદથી, 1970 ના દાયકાની શરૂઆતમાં અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાનના ઉત્તર -પશ્ચિમમાં જેહાદી આંદોલનનો પાયો નાખવામાં મદદ કરી.
જો કે, 9/11 પછી હક્કાની નેટવર્ક વધુને વધુ મહત્વની ભૂમિકા બની ગયું. તે એક તરફ તાલિબાનને આર્થિક રીતે મજબૂત બનાવે છે, તો લશ્કર-એ-તૈયબા અને જૈશ-એ-મહંમદ, તહરીક-એ-તાલિબાન જેવા પાકિસ્તાન કેન્દ્રિત જૂથો હક્કાની નેટવર્કને આધીન છે. 2016 માં, વિદ્વાન એન્ટોનિયો ગુઈસ્ટોઝીને જાણવા મળ્યું કે હક્કાનીએ અસલમ ફારુકીની આગેવાની હેઠળના ઈસ્લામિક સ્ટેટ જૂથોને પણ ટેકો આપ્યો હતો.
