છેલ્લા એક વર્ષથી કોરોના વાયરસ (corona virus ) સમગ્ર વિશ્વમાં હાહાકાર ફેલાવી રહ્યો છે. રોગચાળાને નાથવા માટે ભારત, અમેરિકા અને રશિયા સહિત ઘણા દેશોએ કોવિડ રસીના(covid vaccine ) સફળ પરીક્ષણ બાદ રસીકરણ અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ દરમિયાન એક અધ્યયનમાં બહાર આવ્યું છે કે ભારતની સ્વદેશી રસી સલામત અને અસરકારક સાબિત થઈ રહી છે. તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં અસરકારક હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે. આ રસીના લીધે કોઈ ગંભીર આડઅસર પણ નોંધાઈ નથી. ભારત બાયોટેકની આ રસીના બીજા તબક્કાના પરીક્ષણ નાં પરિણામો પર આ અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે.
કોવાક્સિનના બીજા તબક્કાના પરીણામો ધ લેન્સેટ મેડિકલ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયા છે. લેન્સેટમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ, પ્રથમ તબક્કાના ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સની તુલનામાં બીજા તબક્કામાં કોવાક્સિન વધુ અસરકારક હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. જો કે, આ તબક્કામાં ફક્ત 380 લોકોનાં જૂથનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. લેન્સેટે કહ્યું કે રસીની અસરકારકતા એ છે કે રસી સલામત છે, પરંતુ તેની અસરકારકતા ચકાસવા માટે ત્રીજા તબક્કા ની ક્લિનિકલ ટ્રાયલનો અંતિમ પરિણામ જરૂરી છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય કોવિડ રસી ખૂબ અસરકારક છે. તેને લાગુ કર્યાના ત્રણ મહિના પછી, શરીરમાં એન્ટિબોડીઝ વધવાનું શરૂ કરે છે. જ્યારે એન્ટિબોડીઝ 14 થી 28 દિવસની અંદર રચના કરવાનું શરૂ કરે છે. કોવાક્સિને ઉચ્ચ તટસ્થ એન્ટિબોડી પ્રતિસાદ વધારવામાં મદદ કરે છે.
ભારતની સ્વદેશી રસી ‘કોવાકસીન’ તેના ત્રીજા તબક્કાના પરીક્ષણમાં 81% સુધી અસરકારક સાબિત થઈ છે. ભારત બાયોટેકે અહેવાલ આપ્યો છે કે રસીના ત્રીજા તબક્કાના પરીક્ષણો 25,800 લોકો પર હાથ ધરવામાં આવ્યા છે. ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ (આઈસીએમઆર) સાથે હાથ ધરાયેલ ટ્રાયલ એ ભારતની સૌથી મોટી ક્લિનિકલ ટ્રાયલ(clinically trial) છે.
આ લોકો સુનાવણીમાં સામેલ થયા હતા
ગયા વર્ષે, સપ્ટેમ્બરમાં કોવાક્સિનના બીજા તબક્કાના અજમાયશમાં 12 થી 18 વર્ષની અને 55 થી 65 વર્ષની વયના 380 લોકો સામેલ થયા હતા. અજમાયશ દરમિયાન, સહભાગીઓને રસીની પ્રથમ માત્રાના 28 દિવસ પછી બીજો ડોઝ આપવામાં આવ્યો હતો. કંપનીએ જણાવ્યું છે કે ટ્રાયલના ત્રીજા તબક્કામાં 18 થી 98 વર્ષની વયના 25 હજાર 800 લોકોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
દેશમાં વિશ્વની સૌથી મોટી રસીકરણ અભિયાન ચાલુ છે. શરૂઆતમાં કોવિડ રસી અંગે લોકોમાં ડર હતો, પરંતુ અધ્યયનમાં સલામત બહાર આવ્યા બાદ અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને કોરોના રસી મળ્યા બાદ લોકો રસી લેવા આગળ આવી રહ્યા છે. કોવિશિલ્ડ રસી પણ દેશમાં ઓક્સફર્ડ-એસ્ટ્રાઝેનેકા દ્વારા વિકસિત કરવામાં આવી રહી છે.
