વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી સતત નવી ઊંચાઈઓ પર પહોંચી રહ્યા છે. ખાસ કરીને તબીબી વિજ્ઞાનમાં દરરોજ નવી શોધો થઈ રહી છે જે દર્દીઓ અને ડોકટરો બંને માટે ખૂબ મદદરૂપ સાબિત થઈ રહી છે. આવી બે નવી ટેકનોલોજી હાલમાં સમાચારમાં છે જેમાં લોકો તેમના શરીરની અંદર શું થઈ રહ્યું છે તે જાતે જોઈ શકે છે. ચીની સંશોધકોએ નોર્થવેસ્ટર્ન યુનિવર્સિટીના સહયોગથી એક અનોખો ક્રિસ્ટલ કેમેરા વિકસાવ્યો છે. આ કેમેરા પેરોવસ્કાઇટ ક્રિસ્ટલથી બનેલો છે અને ગામા કિરણોને કેપ્ચર કરવામાં અપવાદરૂપે ઝડપી છે. ગામા કિરણોનો ઉપયોગ તબીબી વિજ્ઞાનમાં ચોક્કસ પ્રકારના પરીક્ષણો અને સ્કેનિંગ માટે થાય છે.
આ ક્રિસ્ટલ કેમેરાથી ડોકટરો હૃદયના ધબકારા, રક્ત પ્રવાહ અને શરીરની અંદર છુપાયેલા રોગો સરળતાથી જોઈ શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે દર્દીના શરીરની અંદર શું થઈ રહ્યું છે તેની માહિતી હવે વધુ સચોટ અને ઝડપથી ઉપલબ્ધ થશે. આ ટેકનોલોજી SPECT સ્કેન જેવા પરીક્ષણોને વધુ અદ્યતન અને વિશ્વસનીય બનાવશે. સંશોધકો માને છે કે ભવિષ્યમાં કેન્સર અને હૃદય રોગ જેવા ગંભીર રોગો શોધવામાં ડોકટરો માટે આ ટેકનોલોજી ખૂબ મદદરૂપ સાબિત થશે.
દિલ્હીમાં તબીબી ક્રાંતિ
દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં તબીબી વિજ્ઞાનની દુનિયામાં એક નવી ક્રાંતિ આવી છે. સફદરજંગ હોસ્પિટલ અને વર્ધમાન મહાવીર મેડિકલ કોલેજના દર્દીઓ હવે તેમના શરીરને 3D માં જોવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. આ હાંસલ કરવા માટે હોસ્પિટલમાં એનાટોમેજ ટેબલ નામનું એક અદ્યતન મશીન સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે. આ ટેબલ કોઈપણ દર્દીના સીટી અને એમઆરઆઈ સ્કેનને ડિજિટલ 3D મોડેલમાં રૂપાંતરિત કરે છે. આનો અર્થ એ છે કે દર્દીઓ હવે તેમના હૃદય, હાડકાં અને પેશીઓને વાસ્તવિક 3D છબીમાં જોઈ શકે છે. સફદરજંગ હોસ્પિટલના ડિરેક્ટર ડૉ. સંદીપ બંસલ કહે છે કે આ ટેકનોલોજી દર્દીઓને તેમના રોગ અને સારવારને વધુ સારી રીતે સમજવામાં મદદ કરશે. તેઓ ઓપરેશન પહેલાં ડોકટરો શું કહી રહ્યા છે તે સ્પષ્ટ રીતે જોઈ શકશે અને તેઓ જે ડર અનુભવી શકે છે તે નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડી શકાશે.
આ ટેકનોલોજી ડોકટરો માટે પણ ગેમ-ચેન્જર છે. સર્જનો હવે ઓપરેટિંગ રૂમમાં પ્રવેશતા પહેલા વર્ચ્યુઅલી પ્રેક્ટિસ કરી શકે છે. તેઓ અગાઉથી જોઈ શકે છે કે ક્યાં કાપ મૂકવા અને તેમને કઈ ગૂંચવણોનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આનાથી સર્જરીનું જોખમ ઘટશે અને દર્દીના બચવાની શક્યતા વધશે. રેડિયોલોજિસ્ટ્સ આ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ દર્દીના રોગની પ્રગતિને 3D માં જોવા અને સારવારની વધુ સચોટ યોજના બનાવવા માટે પણ કરી શકે છે. આ નિદાન અને સારવાર બંનેને વધુ અદ્યતન અને સચોટ બનાવશે.
મેડિકલ વિદ્યાર્થીઓ માટે ફાયદો
માત્ર આ જ નહીં પરંતુ આ ટેકનોલોજી મેડિકલ વિદ્યાર્થીઓ માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે. તેઓ ડિજિટલ કેડેવર બોડી પર વર્ચ્યુઅલ ડિસેક્શન કરી શકે છે. આનાથી તેઓ શરીરના દરેક સ્તરને સરળતાથી સમજી શકશે. વિદ્યાર્થીઓ આ વર્ચ્યુઅલ ટેકનોલોજી દ્વારા દુર્લભ રોગો વિશે પણ શીખી શકશે જે તેમને ઘણીવાર તેમના અભ્યાસ દરમિયાન જોવાની તક મળતી નથી. આનો અર્થ એ છે કે હવે કેડેવર વિના પણ તબીબી શિક્ષણમાં સુધારો થશે. આ ટેકનોલોજીનું મહત્વ સમજાવતા એક વરિષ્ઠ ડૉક્ટરે જણાવ્યું હતું કે હવે દર્દીઓ ફક્ત સારવાર મેળવનારા જ નહીં પરંતુ તેમના રોગને સમજવા અને નિર્ણય લેવામાં ડોકટરો સાથે સક્રિય ભાગીદાર પણ બનશે.
