દરરોજ કેટલાય લોકો કોરોના ( corona) ને માત આપીને સાજા પણ થઈ રહ્યા છે અને પહેલા જેમ જ સ્વસ્થ થઈને પોતાના રોજિંદા જીવનમાં પાછા ફરી રહ્યા છે , પરંતુ શું તમે જાણો છો કે સાજા થયા પછી પણ તમારે કડક નિયમોનું પાલન કરવું પડશે અને જરૂર પડ્યે તમારે કેટલાક તબીબી પરીક્ષણો પણ કરવા જરૂરી છે.
કોરોના અને હાર્ટ એટેક ( heart attack)
કોરોના હૃદયને નુકસાન પહોંચાડે છે. ઓક્સફર્ડ જનરલના અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે. કોરોનાથી સારા થયા પછી પણ, હાર્ટ એટેકથી મૃત્યુ થાય છે. સાજા થયાના એક મહિના પછી, હૃદયને નુકસાન થવાના અહેવાલો છે. ભારતમાં પણ આવા ઘણા કેસો નોંધાયા છે.
હૃદયની વાત છે, તેથી સાજા થયા પછી પણ ધ્યાન આપવું મહત્વપૂર્ણ છે. તમારે રોજ હ્રદયના ધબકારા સતત નિરીક્ષણ કરવા જોઈએ. કોરોના ચેપ હૃદયને અસર કરે છે અને હૃદયની માંસપેશીઓને નબળી પાડે છે. તે હૃદયના ધબકારાની ગતિને અસર કરે છે. અને તેનાથી લોહી ગંઠાઈ શકે છે.
કોરોના વાયરસ ( corona virus) રીસેપ્ટર સેલ પર હુમલો કરે છે અને માયોકાર્ડિયામ પેશીને નુકસાન પહોંચાડે છે. જેના કારણે જો કાળજી ન લેવામાં આવે તો હૃદય બંધ થવાની સંભાવના રહે છે.આ સ્થિતિથી બચવા માટે હાર્ટના નિષ્ણાતને બતાવો. જો તમને કોઈ અન્ય પરીક્ષણ કહેવામાં આવ્યું હોય, તો તે પણ કરો।
પોસ્ટ કોવિડ સિન્ડ્રોમ
હળવા ચેપ પછી પણ કોઈપણ વયના વ્યક્તિમાં તે શક્ય છે. કોવિડ ( covid) થી સ્વસ્થ થયા પછી, તેને મહિનાઓ સુધી સમસ્યા હોઈ શકે છે. તેનાથી થાક, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. ખાંસી, સાંધાનો દુખાવો, છાતીમાં દુખાવો પણ થઈ શકે છે. તમારી સ્મરણ શક્તિ, ધ્યાન , ઊંઘ પણ આના કારણે અવરોધાઇ શકે છે. માંસપેશીઓમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો, ધબકારાની ફરિયાદો પણ હોઈ શકે છે. સ્વાદ, સુગંધની શક્તિ ઓછી થવાની સમસ્યા હોઈ શકે છે. હતાશા, ચિંતા, તાવ આવી શકે છે. થાક અનુભવાય છે.
અંગો પર અસર
ફેફસાંની સાથે અનેક અવયવો પર તેની અસર પડે છે. તેનાથી હૃદયની માંસપેશીઓને નુકસાન થાય છે. એર બેગ ફેફસાંમાં નુકસાન થાય છે. ઇજાગ્રસ્ત પેશીઓ શ્વસન સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. કોવિડ મગજને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. પર્કિન્સન અને અલ્ઝાઇમરનું જોખમ પણ છે. આનાથી ઘણા અવયવોના પેશીઓમાં બળતરા થઈ શકે છે. લોહીની ગંઠાઇ જવાની સમસ્યા થઈ શકે છે. લોહી ગંઠાઈ જવાથી ઘણા જોખમો છે. લોકો COVID-19 ની લાંબા ગાળાની અસરથી અજાણ છે. પરંતુ SARS અને અન્ય વાયરસ માટે આ સબક છે.
સારું ભોજન ઉપાય
સારું ભોજન કોવિડ પછી તમારા શરીરને સાજું કરવામાં ખૂબ મદદરૂપ છે. જો તમને બીજા અન્ય રોગો પણ છે, તો ધ્યાન રાખો. ડાયાબિટીઝ જેવા રોગોની કાળજી લેવાની વધુ જરૂર છે. પોસ્ટ કોવિડ સિસ્ટમની સંભાળ લો. જમવામાં દર્દીએ રોજની કેલરી નક્કી કરવી જોઈએ. ધ્યાન રાખીને કે દરેકની કેલરીની જરૂરિયાતો અલગ હોય છે, જરૂરિયાત મુજબ પોષક તત્વો લો.
કોવિડમાં સાજા થયા પછી પ્રોટીન મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. પ્રોટીન દરરોજ 1.2-1.3 ગ્રામ હોવું જોઈએ. જરૂરિયાત મુજબ આ વોલ્યુમ બદલો. 2-3 અઠવાડિયા વે પ્રોટીન લો. તાજું દહી, પનીર, ઇંડા પણ યોગ્ય રહેશે. સાજા થયા પછી રોજ કાબ્સ 100 થી 150 ગ્રામ જ હોવા જોઈએ. જો તમને ડાયાબિટીસ છે તો રોજ નિરીક્ષણ જરૂરી છે. અનાજ કરતાં વધારે દાળ, ડેરી ઉત્પાદન અને શાકભાજી વધુ લેવા જોઈએ.
વિટામિન / ખનિજ
સાજા થયા પછી ભોજનમાં વિટામિન બી /સી /ડી ,જિંક સોડિયમ, જરૂરી છે. શરૂના દિવસોમાં તમે સ્પ્લીમેંટ પણ લઈ શકો છો. જો આર્યનની અછત છે તો તે પણ જરૂરી છે, ઓલિવ, ભાત, બ્રાન, મગફળીનું તેલ પણ સારું જ છે.
પીણાં અને મીઠું, છાશ, સૂપ, નાળિયેર પાણી લો. જો પોટેશિયમ પર પ્રતિબંધ છે, તો નાળિયેર ન લો. મીઠું , લીંબુનું શરબત, ઓઆરએસ લો. હાર્ટ, કિડનીના દર્દીઓએ પહેલા ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. જો તમને કફ અને ગળામાં દુખાવો થાય છે, તો પ્રવાહી લો. ગરમ, નરમ વસ્તુઓ ખાવા માટે સરળ બનશે. થોડું થોડું અને વારંવાર ખાવું યોગ્ય રહેશે. ખોરાક સાથે પીણાં ન લો. બદામમાંથી માઇક્રો પોષક તત્વો મળે છે. ક્ષમતા પ્રમાણે વ્યાયામ કરો. સલામત, સરળ કસરત કરી શકાય છે. કોઈની દેખરેખ હેઠળ કસરત કરવી વધુ સારું રહેશે.
