શ્રીહરિકોટા: ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ 10 ફેબ્રુઆરી 2023 ના રોજ સવારે 9.18 વાગ્યે તેનું સૌથી નાનું રોકેટ SSLV (SSLV Rocket) સફળતાપૂર્વક લોન્ચ (Launch) કર્યું. તેનું નામ સ્મોલ સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ (SSLV) છે. આમાં અર્થ ઓબ્ઝર્વેશન સેટેલાઇટ EOS-07 મોકલવામાં આવી રહ્યો છે. તે 156.3 કિલો ગ્રામ છે.
અમેરિકાનો 10.2 કિલોનો જાનુસ-1 સેટેલાઇટ પણ તેમાં જશે. આ સિવાય ભારતીય સ્પેસ કંપની સ્પેસ કિડ્સની આઝાદી સેટ-2 જઈ રહી છે. જે લગભગ 8.7 કિગ્રા છે. દેશના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાંથી આવતી 750 છોકરીઓ દ્વારા આઝાદીસતની રચના કરવામાં આવી છે. આમાં SpaceKidzના વૈજ્ઞાનિકોએ તેમની મદદ કરી છે.
હાલમાં SSLV શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરના લોન્ચ પેડ એક પરથી લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે. આ રોકેટના પ્રક્ષેપણ માટે એક અલગ સ્મોલ સેટેલાઇટ લોન્ચ કોમ્પ્લેક્સ (SSLC) બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. તમિલનાડુના કુલશેખરપટ્ટનમમાં એક નવું સ્પેસ પોર્ટ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે. ત્યારબાદ ત્યાંથી SSLV લોન્ચ કરવામાં આવશે.
જાણો શું છે ખાસિયત
તમને જણાવી દઈએ કે SSLV-D2 સાથે વહન કરાયેલા પેલોડ્રસમાં જાનુસ-1નો સમાવેશ થાય છે. Azadista-2એ એક સમાર્ટ સેટેલાઈટ જે LoRa અને રેડિયો સંચાર ક્ષમતાઓનું નિદર્શન કરશે. તે ભારતભરની તે ભારતભરની 75 શાળાઓની 750 વિદ્યાર્થીનીઓ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી છે.
આ પહેલા લોન્ચિંગમાં આવી હતી ખામી
આ પહેલા ગત વર્ષે 7 ઓગસ્ટના રોજ આ રોકેટથી બે સેટેલાઇટ લોન્ચ કરવામાં આવ્યા હતા. આ EOS-02 અને AzaadiSAT હતા. પરંતુ છેલ્લા તબક્કામાં એક્સીલેરોમીટરમાં ખામીને કારણે બંને ખોટી ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચી ગયા હતા. પરંતુ પ્રથમ વખત આ રોકેટનું લોન્ચિંગ સફળ રહ્યું હતું.
છેલ્લી લોન્ચિંગમાં થયેલી ખામી અંગે ઈસરોના વડા એસ. સોમનાથે કહ્યું હતું કે માત્ર બે સેકન્ડની ભૂલને કારણે રોકેટે તેની સાથે લઈ જવામાં આવેલા ઉપગ્રહોને 356 કિમીની ગોળાકાર ભ્રમણકક્ષાને બદલે 356×76 કિમીની લંબગોળ ભ્રમણકક્ષામાં મૂકી દીધા હતા.
SSLV નો ઉપયોગ નાના ઉપગ્રહો લોન્ચ કરવા માટે થાય છે. તે એક નાની લિફ્ટ લોન્ચ વ્હીકલ છે. તેના દ્વારા પૃથ્વીની નીચેની ભ્રમણકક્ષામાં 500 કિલોગ્રામ સુધીના ઉપગ્રહોને નીચલા ભ્રમણકક્ષામાં એટલે કે 500 કિમીથી નીચે મોકલી શકાય છે અથવા 300 કિલોગ્રામના ઉપગ્રહોને સૂર્યની સમકાલીન ભ્રમણકક્ષામાં મોકલી શકાય છે. આ ભ્રમણકક્ષાની ઊંચાઈ 500 કિમીથી વધુ છે. SSLV ની લંબાઈ 34 મીટર છે. તેનો વ્યાસ 2 મીટર છે. SSLVનું વજન 120 ટન છે. SSLV 500 કિમી સુધી 10 થી 500 કિગ્રાના પેલોડ પહોંચાડી શકે છે. SSLV માત્ર 72 કલાકમાં તૈયાર થઈ જાય છે.
SSLVની જરૂર હતી કારણ કે નાના ઉપગ્રહો લોન્ચ કરવા માટે પીએસએલવીના નિર્માણની રાહ જોવી પડતી હતી. તે પહેલા પણ મોંઘું હતું. તેમને એસેમ્બલ કરીને મોટા ઉપગ્રહો સાથે મોકલવાના હતા. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે નાના ઉપગ્રહો મોટી માત્રામાં આવી રહ્યા છે. તેમના લોન્ચિંગનું માર્કેટ વધી રહ્યું છે. એટલા માટે ઈસરોએ આ રોકેટ બનાવ્યું છે. SSLV રોકેટના એક યુનિટનો ખર્ચ 30 કરોડ રૂપિયા થશે. જ્યારે પીએસએલવી પર 130 થી 200 કરોડ રૂપિયા આવે છે.
