નવી દિલ્હી: ભારત (India) સરકારના સંરક્ષણ મંત્રાલયે (Defence Ministry) બ્રહ્મોસ એરોસ્પેસ પ્રાઈવેટ લિમિટેડ (BrahMos Aerospace Pvt. Ltd.) સાથે રૂ. 1700 કરોડનો સોદો કર્યો છે. આ હેઠળ, બ્રહ્મોસ કંપની સંરક્ષણ મંત્રાલયને ડ્યુઅલ-રોલ કેપેબલ સરફેસ-ટુ-સરફેસ બ્રહ્મોસ મિસાઇલ (Dual Role Capable Surface-to-Surface BrahMos Missile) આપશે. આ મિસાઈલ મળતા જ ભારતીય નૌકાદળની (Indian Navy) તાકાત અનેક ગણી વધી જશે.
ડ્યુઅલ-રોલ કેપેબલ બ્રહ્મોસ મિસાઇલનો અર્થ શું છે?
નવી બ્રહ્મોસ મિસાઈલ સરફેસ ટુ સરફેસ એટલે કે સરફેસ ટુ સરફેસ મિસાઈલ છે. સંરક્ષણની ભાષામાં સરફેસ ટુ સરફેસ એટલે શિપ ટુ શિપ. જમીન નથી. જમીન માટે લેન્ડ શબ્દ વપરાય છે. એટલે કે, ડ્યુઅલ રોલ કેપેબલ એટલે લેન્ડથી સરફેસ, સરફેસથી લેન્ડ, સરફેસ ટુ સરફેસ, લેન્ડ ટુ લેન્ડ પર હુમલો કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. એટલે કે આ મિસાઈલ હુમલાની સાથે જ દુશ્મનો પર ભારી પડશે. તે સમજી શકશે નહીં કે કયા પ્રકારની મિસાઇલથી હુમલો કરવામાં આવી રહ્યો છે.
તાજેતરમાં જ દેશનું પ્રથમ સ્વદેશી એરક્રાફ્ટ કેરિયર INS વિક્રાંત ભારતીય નૌકાદળમાં જોડાયું છે. તેમાં બરાક મિસાઈલ લગાવવામાં આવી છે. ડ્યુઅલ-રોલ કેપેબલ બ્રહ્મોસ અથવા VLSRAM મિસાઇલો પણ ભવિષ્યમાં તૈનાત કરી શકાય છે. તેનાથી અરબી સમુદ્ર અને બંગાળની ખાડી વિસ્તારમાં પાકિસ્તાનની ગતિવિધિઓને રોકવામાં મદદ મળશે. આ તકનીક ઘણી રીતે ઉપયોગી થઈ શકે છે. તેને નેવીના અન્ય યુદ્ધ જહાજો પર પણ તૈનાત કરી શકાય છે. ચાલો જાણીએ બ્રહ્મોસ મિસાઈલ આટલી ખાસ કેમ છે?
બ્રહ્મોસ મિસાઈલ ભારતીય સેનાનું બ્રહ્માસ્ત્ર
બ્રહ્મોસ મિસાઈલને જમીન, પાણી કે હવામાં ગમે ત્યાંથી છોડવામાં આવી શકે છે. તેનું લક્ષ્ય ગમે તે દિશામાં હોય, તેનું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. ભારતીય દળો ત્રણેય દિશામાં સતત આ મિસાઈલના વિવિધ પ્રકારોનું પરીક્ષણ કરતા રહે છે, જેથી દુશ્મનોને યાદ રહે કે ભારત પાસે બ્રહ્માસ્ત્ર છે.
બ્રહ્મોસ ફાઈટર જેટથી વધુ ઘાતક બને છે
સુખોઈ-30 MKI ભારતીય વાયુસેનાના સૌથી ઘાતક ફાઈટર જેટમાંથી એક છે. આ જેટ 2120 KM પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડે છે. તેની રેન્જ પણ 3000 KM છે. આ એરક્રાફ્ટમાં બ્રહ્મોસનું વિસ્તૃત એર વર્ઝન ફીટ કરવામાં આવશે જેથી દુશ્મનને ઉડાવી શકાય. સુખોઈ નજીક કે દૂરથી દુશ્મનના બંકરો, બેઝ, કેમ્પ, ટેન્ક વગેરે પર સીધો અને ચોક્કસ હુમલો કરીને પાછા આવી શકે છે. ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં તેનું સફળ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ મિસાઈલને સુખોઈ અનુસાર વિકસાવવામાં આવી છે. પરંતુ તેને દેશના અન્ય ફાઈટર જેટમાં લગાવી શકાય છે. ભવિષ્યમાં આ મિસાઈલ મિકોયાન મિગ-29કે, લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ તેજસ અને રાફેલમાં પણ લગાવવામાં આવશે. સબમરીન માટે બ્રહ્મોસનું નવું વેરિઅન્ટ બનાવવામાં આવી રહ્યું છે.
દુશ્મનની નજરમાં ન આવવું એ સૌથી મોટી વિશેષતા છે
બ્રહ્મોસ મિસાઈલની ખાસિયત એ છે કે તે દુશ્મનને દેખાતી નથી. પવનમાં રસ્તો બદલવાની ક્ષમતા હોય છે. તે દોડતા, ફરતા લક્ષ્યોને પણ નષ્ટ કરી શકે છે. તે માત્ર 10 મીટર એટલે કે 33 ફૂટની ઊંચાઈએ પણ ઉડી શકે છે. એટલે કે તે દુશ્મનના રડાર પર દેખાશે નહીં. તેને મારી નાખવું લગભગ અશક્ય છે. બ્રહ્મોસ મિસાઈલના ચાર નેવલ વેરિઅન્ટ છે. પ્રથમ યુદ્ધ જહાજથી લોન્ચ કરવામાં આવેલ એન્ટી-શિપ વેરિઅન્ટ છે, બીજું યુદ્ધ જહાજમાંથી લેન્ડ-એટેક વેરિઅન્ટ છે. આ બંને વેરિઅન્ટ્સ ભારતીય નૌકાદળમાં પહેલેથી જ કાર્યરત છે. ત્રીજું- સબમરીન-લોન્ચ્ડ એન્ટી-શિપ વેરિઅન્ટ. સફળ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું છે. ચોથું- સબમરીન-લોન્ચ્ડ લેન્ડ-એટેક વેરિઅન્ટ.
ક્યાં છે બ્રહ્મોસ મિસાઈલ, જાણો આ યુદ્ધ જહાજોના નામ
ભારતીય નૌકાદળે INS રણવીર – INS રણવિજયમાં 8 બ્રહ્મોસ મિસાઈલ સાથેનું લોન્ચર સ્થાપિત કર્યું છે. આ સિવાય આઈએનએસ તેગ, આઈએનએસ તર્કશ અને આઈએનએસ ત્રિકંદમાં સમાન લોન્ચર સિસ્ટમ લગાવવામાં આવી છે. શિવાલિક ક્લાસ ફ્રિગેટમાં પણ ફિટ છે. કોલકાતા ક્લાસ ડિસ્ટ્રોયરમાં પણ પોસ્ટ. INS વિશાખાપટ્ટનમ ખાતે સફળ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું છે. નીલગીરી ક્લાસ ફ્રિગેટમાં પણ બ્રહ્મોસ તૈનાત કરવાની યોજના છે.
નેવલ વર્ઝન બ્રહ્મોસ અત્યંત શક્તિશાળી અને ઘાતક છે
યુદ્ધ જહાજમાંથી છોડવામાં આવેલી બ્રહ્મોસ મિસાઈલ 200 કિલોગ્રામના વોરહેડ્સ લઈ જઈ શકે છે. આ મિસાઈલની ઝડપ 4321 કિમી પ્રતિ કલાક છે. તેમાં બે તબક્કાની પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ છે. પ્રથમ ઘન અને બીજું પ્રવાહી. બીજો તબક્કો રામજેટ એન્જિન છે. જે તેને સુપરસોનિક સ્પીડ આપે છે.
