મહારાષ્ટ્રઃ મહારાષ્ટ્રમાંથી (Maharashtra) પોલીસે (Police) 2 હજારની નકલી નોટ (counterfeit notes) છાપવાના રેકેટને (Recket) ઝડપી પાડ્યું છે. મહારાષ્ટ્ર પોલીસે આ મામલે એક બાતમીને આધારે નકલી નોટોની હેરાફેરી કરતા કેટલાક લોકોને ઝડપી પાડવામાં આવ્યા છે. પોલીસને માહિતી મળી કે પાલઘરથી ઈનોવા કારમાં બે લોકો નકલી નોટો લઈને થાણે આવી રહ્યા છે. આ પછી પોલીસે ઈનોવાને રોકીને આરોપીઓને સ્થળ પર જ શોધખોળ કરી તો તેમની 2000ની કડક નોટ મળી આવી હતી.
ઈનોવામાંથી રૂ. 2,000ની નોટોના કુલ 400 બંડલ મળી આવ્યા હતા, જેની બજાર કિંમત રૂ. 8 કરોડ હતી. આ ગુલાબી નોટો જોઈને કોઈની પણ આંખો એક વાર છેતરાઈ જાય છે કે આ વાસ્તવિક નોટો છે કે નકલી, પરંતુ પોલીસે કરન્સી પ્રિન્ટિંગ માટે વપરાતા કાગળની ગુણવત્તા અને રેડિયમ સહિતની નોટની આંતરિક પ્રિન્ટના આધારે નોટોની ઓળખ કરી આરોપીની ધરપકડ પણ કરી હતી.
‘તમે પૈસા છાપ્યા પછી કોને પહોંચાડવાના હતા?’
જો કે, સવાલ એ હતો કે આટલા મોટા પાયા પર નકલી નોટો અને તે તમામ માત્ર બે હજાર રૂપિયાની છે, તે પોલીસ માટે પણ પરેશાન હતો, કારણ કે નાની નોટ બજારમાં સરળતાથી ચાલે છે, પરંતુ મોટી નોટ માટે તે મુશ્કેલ છે, પરંતુ આરોપીઓએ કહ્યું કે ઘણા સમયથી બે હજારની નોટ બજારમાં ગાયબ છે, અછત છે, મોટી નોટો સરળતાથી ઉપલબ્ધ નથી, તેથી તેઓએ બે હજારની નોટ છાપવાનું નક્કી કર્યું, કારણ કે ખર્ચ સમાન છે અને નફો વધુ હતો. બીજી તરફ જે લોકો વધુ રોકડ રાખે છે તેમને 2 હજારની નોટ રાખવાની સગવડ છે તેથી તેમાં 4 ગણો નફો થયો. ખુદ પોલીસ પણ આ વાતથી આશ્ચર્યચકિત છે, પરંતુ સવાલ એ છે કે એક સાથે આટલી રકમ છાપ્યા બાદ આરોપીઓ કોને પહોંચાડવાના હતા.
પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર, ધરપકડ કરાયેલા બંને આરોપીઓની ઓળખ 52 વર્ષીય રામ શર્મા અને 55 વર્ષીય રાજેન્દ્ર રાઉત તરીકે થઈ છે. બંને પાલઘરના રહેવાસી છે. શર્મા પાસે સેલો ટેપ બનાવવાની ફેક્ટરી હતી. ફેક્ટરી કોરોના સમયગાળા દરમિયાન નાશ પામી હતી. આર્થિક સંકટમાંથી બહાર આવવા માટે તેણે નકલી નોટોનો ધંધો પસંદ કર્યો. વપરાયેલી બધી સામગ્રી ભેગી કરી, પરંતુ તે પોતાના માટે આટલી નોટો છાપી શક્યો નહીં. આવી સ્થિતિમાં, આ બંને સિવાય અન્ય કેટલા લોકો છે, કોણે તેમને છાપ્યા, તેની તપાસ કરવામાં આવી રહી છે.
આરોપીએ 2000 રૂપિયાની નકલી ભારતીય ચલણી જાતે છાપી હતી
તપાસ દરમિયાન પોલીસને જાણવા મળ્યું કે આરોપીએ પોતે 2000 રૂપિયાની નકલી ભારતીય નોટો છાપી હતી. જે ફેક્ટરીમાં તે છાપવામાં આવ્યું હતું તે પણ તેમની જ છે, જે પાલઘરના ઔદ્યોગિક વિસ્તારમાં છે, તેના પર કોઈને શંકા પણ નહોતી. આરોપીઓ પાસેથી 400 બંડલ જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા, જેની બજાર કિંમત 8 કરોડ હતી.
બજારમાં 2000 રૂપિયાની નોટનું ચલણ ઘટી ગયું છે
નોંધપાત્ર વાત એ છે કે, છેલ્લા કેટલાક સમયથી 2000 રૂપિયાની નોટ બજારમાં ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. નોટબંધી બાદ રિઝર્વ બેંકે 2000 રૂપિયાની નવી ગુલાબી નોટો બહાર પાડી હતી. જો કે છેલ્લા કેટલાક સમયથી આ નોટો ભાગ્યે જ લોકોના હાથમાં જોવા મળી રહી છે. રિઝર્વ બેંકે તેના વાર્ષિક અહેવાલમાં આ અંગે મોટી માહિતી આપી છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2019-20, નાણાકીય વર્ષ 2020-21 અને નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં 2000 રૂપિયાની એક પણ નોટ છાપવામાં આવી નથી. જેના કારણે બજારમાં 2000 રૂપિયાની નોટનું ચલણ ઘટી ગયું છે. 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણમાંથી બહાર મુકાયેલી નોટોના મૂલ્યની સરળતાથી ભરપાઈ કરશે.
રિપોર્ટ અનુસાર 2000 રૂપિયાની નોટ બહાર આવવાથી બાકીની નોટોની જરૂરિયાત ઓછી થઈ ગઈ છે. 31 માર્ચ, 2017ના રોજ, ચલણમાં રહેલી નોટોના કુલ મૂલ્યમાં રૂ. 2000ની નોટોનો હિસ્સો 50.2% હતો. તે જ સમયે, 31 માર્ચ, 2022 ના રોજ, ચલણમાં રહેલી કુલ નોટોના મૂલ્યમાં રૂ. 2000ની નોટોનો હિસ્સો 13.8 ટકા હતો, તેથી બજારમાં 2 હજારની નોટોનું ચલણ ઓછું છે.
