ચીનના વૈજ્ઞાનિકોએ તૈયાર કરેલો ‘કૃત્રિમ સૂર્ય’ ( Artificial sun) વાસ્તવિક સૂર્ય કરતા 10 ગણો વધારે શક્તિશાળી છે. તે વાસ્તવિક સૂર્ય ( real sun) ની જેમ પ્રકાશ પણ આપશે અને ઉર્જાની જરૂરિયાતોને પણ પૂર્ણ કરશે. એક વેબસાઇટ અનુસાર, કૃત્રિમ સૂર્યનું તાપમાન સક્રિય થયા પછી વાસ્તવિક સૂર્ય કરતા 10 ગણું વધારે પહોંચી ગયું હતું.
ચીનના ‘કૃત્રિમ સૂર્ય’ માટેના અણુ ફ્યુઝન રિએક્ટરએ 100 સેકંડ સુધી 216 મિલિયન ડિગ્રી ફેરનહિટ (120 મિલિયન સેલ્સિયસ) તાપમાન સાથે પોતાનો જૂનો રેકોર્ડ તોડીને એક નવો વિશ્વ રેકોર્ડ બનાવ્યો છે.આ પહેલા પણ ચીન કૃત્રિમ સૂર્ય દ્વારા 160 મિલિયન ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન મેળવ્યું હતું.ચીનના સત્તાવાર અખબાર ગ્લોબલ ટાઇમ્સને કહ્યું કે, આ એક નોંધપાત્ર સફળતા છે. હવે અમારું આગામી લક્ષ્ય તાપમાનને લાંબા સમય સુધી સ્થિર રાખવાનું છે. હવે તે દિશામાં કામ કરવામાં આવશે.ચીનના સૌથી મોટા અને સૌથી અદ્યતન પરમાણુ ફ્યુઝન પ્રાયોગિક સંશોધન ઉપકરણ ગરમ પ્લાઝ્માને ફ્યૂઝ કરવા માટે એક શક્તિશાળી ચુંબકીય ક્ષેત્રનો ઉપયોગ કરે છે. તે લગભગ અનંત સ્વચ્છ ઉર્જા પ્રદાન કરવા માટે સૂર્ય અને તારાઓમાં કુદરતી રીતે થતી પરમાણુ ફ્યુઝન પ્રક્રિયાની નકલ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે.
ચીનના વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે કૃત્રિમ સૂર્યએ જુનો રેકોર્ડ તોડ્યો છે. કૃત્રિમ સૂર્ય પણ 10 સેકંડ માટે 160 મિલિયન ° સે (160 મિલિયન ° સે) તાપમાને પહોંચ્યો, એટલે કે, તે 10 સેકંડ સુધી કુદરતી સૂર્યના તાપમાન કરતા 10 ગણા વધારે ગરમ હતો. તે જ સમયે, 100 સેકંડ માટે 100 મિલિયન ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન જાળવવામાં તે સફળ રહ્યું છે.
ચીનના સૌથી મોટા અને સૌથી અદ્યતન પરમાણુ ફ્યુઝન પ્રાયોગિક સંશોધન ઉપકરણ ગરમ પ્લાઝ્માને ફ્યુઝ કરવા માટે એક શક્તિશાળી ચુંબકીય ક્ષેત્રનો ઉપયોગ કરે છે. તે લગભગ અનંત જથ્થો સ્વચ્છ ઉર્જા પ્રદાન કરવા માટે સૂર્ય અને તારાઓમાં કુદરતી રીતે થતી પરમાણુ ફ્યુઝન પ્રક્રિયાની નકલ કરવા માટે રચાયેલ છે. ચીનના પૂર્વી અંહુઇ પ્રાંતમાં સ્થિત આ રિએક્ટરને ભારે ગરમી અને શક્તિને કારણે ‘કૃત્રિમ સૂર્ય’ કહેવામાં આવે છે. તે ગયા વર્ષના અંતમાં તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું.
સત્તાધારી સામ્યવાદી પક્ષના મુખપત્ર, પીપલ્સ ડેઇલીએ કહ્યું હતું કે “પરમાણુ ફ્યુઝન ઊર્જાનો વિકાસ એ ચીનની વ્યૂહાત્મક ઉર્જાની જરૂરિયાતોને હલ કરવાનો માત્ર એક રસ્તો નથી, પણ ચીનના energyર્જા અને રાષ્ટ્રીય અર્થવ્યવસ્થાના ભાવિ ટકાઉ વિકાસ માટે પણ તે ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. ચિની વૈજ્ઞાનિકો 2006 થી પરમાણુ ફ્યુઝન રિએક્ટરના નાના સંસ્કરણો વિકસિત કરવાનું કામ કરી રહ્યા છે.
વિશ્વનો સૌથી મોટો પરમાણુ ફ્યુઝન સંશોધન પ્રોજેક્ટ પણ ફ્રાન્સમાં ચાલી રહ્યો છે, જે 2025 માં પૂર્ણ થવાની સંભાવના છે. તે જ સમયે, દક્ષિણ કોરિયા પાસે પોતાનો ‘કૃત્રિમ સૂર્ય’ પણ છે, કોરિયા સુપરકન્ડક્ટિંગ તોકમાક એડવાન્સ્ડ રિસર્ચ (કેએસટીએઆર) છે, જે 20 સેકંડ સુધી 100 મિલિયન ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાન જાળવવામાં સફળ રહ્યું છે.
ચીનના રિએક્ટરને સૂર્ય કરતા પણ વધુ શક્તિશાળી કહેવામાં આવે છે, કારણ કે જ્યારે તેનું તાપમાન 120 મિલિયન ડિગ્રી સેલ્સિયસ પર પહોંચી ગયું છે, ત્યારે સૂર્યનું મહત્તમ તાપમાન 15 મિલિયન ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે.રિએક્ટર ખૂબ ગરમ હોવાના કારણ પરમાણુ ફ્યુઝન છે, કારણ કે રિએક્ટર પરમાણુ ફ્યુઝન પ્રતિક્રિયાઓને ચલાવે છે. સમજાવો કે પરમાણુ ફ્યુઝન સંચિત અણુ energyર્જાને ફ્યુઝ કરવા દબાણ કરે છે અને આ પ્રક્રિયામાં એક ટન ગરમી ઉત્પન્ન થાય છે.
