રશિયા: રશિયાએ (Russia) બ્લેક સી અનાજ નિકાસ સોદામાં (Black Sea grain export deals) તેની ભાગીદારી સમાપ્ત (End) કરવાનો નિર્ણય (Decision) લીધો છે. વિશ્વના 25 ટકા અનાજ ઉત્પાદન રશિયા અને યુક્રેનમાં (Ukraine) થાય છે. જો રશિયા સમજૂતીમાંથી પીછેહઠ કરે છે. તો સમગ્ર વિશ્વમાં ખાસ કરીને આફ્રિકા અને ખાડી દેશોમાં ખાદ્યપદાર્થોની મોટી કટોકટી સર્જાશે. સત્તાવાર TASS સમાચાર એજન્સીએ પેસ્કોવને ટાંકીને કહ્યું કે બ્લેક સી કરાર હવે અમલમાં નથી. રશિયન રાષ્ટ્રપતિએ તેની સમયમર્યાદા 17 જુલાઈ આપી હતી. 17 જુલાઈના રોજ રશિયાએ આ નિકાસ સોદામાં તેની ભાગીદારી સમાપ્ત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
આ સંબંધમાં ક્રેમલિનના પ્રવક્તા દિમિત્રી પેસ્કોવે સોમવારે જણાવ્યું હતું કે મોસ્કો સાથે સંબંધિત કરારના ભાગ પૂરા ન થવાના કારણે આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. પ્રવક્તાએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે સોદાના અંતને સોમવારના ક્રિમિયન બ્રિજ બ્લાસ્ટ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી, જે રશિયાની મુખ્ય ભૂમિને અધિકૃત ક્રિમીયન દ્વીપકલ્પ સાથે જોડે છે. “અનાજના સોદામાં ભાગીદારીના સ્થગિત પર રશિયાની સ્થિતિ ક્રિમિઅન પુલ પરના આજના આતંકવાદી કૃત્ય પહેલા જાહેર કરવામાં આવી હતી, અને આ હુમલો મોસ્કોના નિર્ણયને જરાય અસર કરતું નથી,” પેસ્કોવએ જણાવ્યું હતું. આ ઘટનાઓ એકબીજા સાથે સંપૂર્ણપણે અસંબંધિત છે. રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને આ આતંકવાદી હુમલા પહેલા જ અનાજના સોદા પર રશિયાની સ્થિતિ જણાવી હતી.
યુક્રેન અને રશિયા બંને ઘઉં, જવ, વનસ્પતિ તેલ અને અન્ય ખાદ્ય ઉત્પાદનોના મુખ્ય સપ્લાયર છે જેના પર આફ્રિકા, મધ્ય પૂર્વ અને એશિયાના કેટલાક દેશો નિર્ભર છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ વચ્ચે બંને દેશોએ જુલાઇ 2022 માં ઇસ્તંબુલમાં તુર્કી અને યુનાઇટેડ નેશન્સ સાથે બ્લેક સી ગ્રેઇન ઇનિશિયેટિવ પર અલગથી હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જે કાળા સમુદ્રના બંદરોથી યુક્રેનિયન અનાજ અને અન્ય કૃષિ ઉત્પાદનોની નિકાસને મંજૂરી આપે છે. આ પહેલ શરૂઆતમાં 120 દિવસ માટે અસરકારક હતી. નવેમ્બર 2022 ના મધ્યમાં, તેને 120 દિવસ માટે 18 માર્ચ, 2023 સુધી લંબાવવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે, રશિયા ફક્ત 60 દિવસ માટે ડીલ લંબાવવા માટે સંમત થયું હતું.
રશિયાએ 17 મેના રોજ કરારને વધુ 60 દિવસ માટે લંબાવવા માટે સંમત થયા હતા. સમાંતર કરાર તરીકે રશિયા અને યુનાઈટેડ નેશન્સે રશિયન ખાદ્ય અને ખાતરની નિકાસની સુવિધા પર સમજૂતીના મેમોરેન્ડમ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. જો કે સોદાના આ ભાગ પર થોડી પ્રગતિ કરવામાં આવી હતી. જે રશિયામાં અસંતોષ તરફ દોરી ગઈ હતી અને આખરે સોમવારે સમાપ્તિની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
