નવી દિલ્હી: વર્ષ 2022નું પ્રથમ ચંદ્રગ્રહણ (Lunar eclipse) ભારતીય સમયાનુસાર 16 મે સોમવારના રોજ જોવા મળશે. આ ચંદ્રગ્રહમાં પૂર્ણ ચંદ્ર 3 કલાક, 27 મિનિટ અને 58 સેકન્ડનો હશે. આ વખતનો ચંદ્રગ્રહણ દુર્લભ છે. કારણ કે આ વખતે ચંદ્ર લોહીલુહાણ જેવો લાલ દેખાશે. આ પ્રકારના બે સંયોગો વર્ષોમાં એકવાર આવે છે. જેને વૈજ્ઞાનિકો તેને સુપર લુનર ઈવેન્ટ (Super Lunar Event) ગણાવી રહ્યા છે. કારણ કે આ સુપર ઇવેન્ટમાં સંપૂર્ણ ગ્રહણ (Complete eclipse) પણ થશે અને ચંદ્રનો રંગ પણ લોહિયાળ (Bloody) લાલ હશે. આ બધી ઘટનાઓ એક જ સમયે કેમ બની રહી છે? પૃથ્વી પર તેની અસર થશે કે નહીં? ચાલો જાણીએ…
સંપૂર્ણ ચંદ્રગ્રહણ થવા પાછળનું કારણ
ચંદ્રગ્રહણ ત્યારે થાય છે જ્યારે પૃથ્વી ચંદ્ર અને સૂર્યની વચ્ચે આવે છે. ચંદ્ર તેની ભ્રમણકક્ષામાં પાંચ ડિગ્રી નમેલું તેથી પૂર્ણ ચંદ્ર પૃથ્વીના પડછાયાથી થોડો ઉપર અથવા થોડો નીચે રહે છે. પરંતુ ચંદ્ર તેની ભ્રમણકક્ષામાં બે વાર આવી સ્થિતિમાં આવે છે જ્યારે તે પૃથ્વી અને સૂર્યની સામે સમાન આડી સમતલ એટલે કે ન તો ઉપર કે ન નીચે રહે છે. એટલે કે એક લીટીમાં. તેથી આવી સ્થિતિમાં સંપૂર્ણ ચંદ્રગ્રહણ છે.
લાલ ચંદ્રગ્રહણ કેમ થાય છે?
જ્યારે ચંદ્ર પૃથ્વીના પડછાયા પાછળ સંપૂર્ણપણે ઢંકાઈ જશે ત્યારે તેના પર સૂર્યપ્રકાશ નહીં પડે અને તે અંધારામાં રહશે. પરંતુ ચંદ્ર ક્યારેય સંપૂર્ણ કાળો નથી થતો. તે લાલ રંગ જેવો દેખાય છે. તેથી જ ક્યારેક સંપૂર્ણ ચંદ્રગ્રહણ થાય છે તો તેને લાલ અથવા લોહિયાળ ચંદ્રગ્રહણ પણ કહેવામાં આવે છે. હવે કહો કે લાલ રંગ કેમ? સૂર્યપ્રકાશમાં તમામ પ્રકારના દૃશ્યમાન રંગો હોય છે. જ્યારે પૃથ્વીના વાતાવરણમાં રહેલ ગેસ તેને વાદળી રંગ આપે છે અને લાલ રંગની તરંગલંબાઇ તેને પાર કરે છે. ત્યારે તેને રેલે સ્કેટરિંગ કહેવામાં આવે છે. તેથી જ આપણે આકાશ વાદળી અને સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત લાલ દેખાય છે. ચંદ્રગ્રહણ સમયે પણ એવું જ કઇંક થાય છે. ત્યારે પણ એક લાલ તરંગલંબાઇ પૃથ્વીના વાતાવરણમાંથી પસાર થાય છે અને તે વાતાવરણના કારણે ચંદ્ર તરફ વળે છે. અહીં વાદળી રંગ ફિલ્ટર થઈ જાય છે. જેના કારણે ચંદ્રનો રંગ લાલ દેખાય છે.
ચંદ્રગ્રહણનો ભારતમાં શું સમય રહેશે?
જો તમારે ચંદ્રગ્રહણ જોવું હોય તો તમારે પૃથ્વીના તે ભાગમાં રહેવું પડશે જ્યાં રાત હોય છે. જો કે, આ વખતે સંપૂર્ણ ચંદ્રગ્રહણ પ્રશાંત મહાસાગરની મધ્ય રેખા, અમેરિકા, આફ્રિકા અને કેનેડાના દક્ષિણ ભાગ, ગ્રીનલેન્ડમાં પણ દેખાશે. ઉપરાંત ચંદ્રગ્રહનો ભારતમાં 16 મે સોમવારે સવારે 7.57 કલાકે શરૂ થશે. આ ચંદ્રગ્રહણ બપોરે 12.20 સુધી રહેશે. એટલે કે આ ચંદ્રગ્રહણનો સમયગાળો લગભગ 5 કલાકનો રહેશે. આ ગ્રહણ વિશાખા નક્ષત્રમાં થશે. જ્યારે ગ્રહણ શરૂ થશે ત્યારે ચંદ્ર તુલા રાશિમાં હશે અને જ્યારે ગ્રહણ સમાપ્ત થશે ત્યારે તે વૃશ્ચિક રાશિમાં હશે. આ ગ્રહણથી 3 બિંદુઓ પ્રભાવિત થઈ રહ્યા છે. પ્રથમ વિશાખા નક્ષત્ર જે ગુરુનું નક્ષત્ર છે, બીજું તુલા અને ત્રીજું વૃશ્ચિક. જો કે, ભારતમાં દેખાતું ન હોવાને કારણે તેનો સુતક સમયગાળો માન્ય રહેશે નહીં.
ચંદ્રગ્રહણની અસરો શું હશે?
ચંદ્રગ્રહણની અસર 15 દિવસથી 1 મહિના સુધી રહેશે. આ સમયમાં દેશ અને દુનિયામાં કુદરતી આફતો વધવાની આશા છે. દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં વિવાદ થઈ શકે છે. યુદ્ધ બંધ થશે તેવું લાગે છે. ચંદ્રગ્રહણના કારણે ગ્રહોના પ્રભાવથી મોંઘવારી વધશે અને લોકોનો ગુસ્સો પણ વધશે. ભારતમાં કર્ક રાશિ જેનો સ્વામી ચંદ્રગ્રહણ. તેથી ભારતમાં મોટા રાજકીય ફેરફારો થઈ શકે છે. મહિલા રાજનેતા કે કલાકાર માટે ખરાબ સમય આવી શકે છે.
