લદાખ (LADAKH) માં એલએસીને (LAC) લઈને ભારત ( INDIA) અને ચીન ( CHINE) વચ્ચેનો લગભગ નવ મહિનાથી ચાલતો તણાવ હવે ઓછો થવા લાગ્યો છે. આ સમય દરમિયાન ચીને ફરી એકવાર આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું છે. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર સમાધાનની વાટાઘાટો પછી માત્ર બે દિવસમાં ચીને 200 થી વધુ ટેન્ક (200 TANK) ઉઠાવી લીધી છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે ચીન આગામી 15 દિવસમાં પેંગોંગ ત્સો વિસ્તારને સંપૂર્ણ ખાલી કરી દેશે. આ પછી ભારત સરકાર અન્ય ક્ષેત્રોને ખાલી કરવા આગ્રહ કરશે.
નોંધપાત્ર વાત એ છે કે ગુરુવારે સંસદના ઉપલા ગૃહમાં સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથસિંહે (RAJNATH SINGH) કહ્યું હતું કે ચીની સેના ફિંગર આઠથી પીછેહઠ કરવા સંમત થઈ છે. અધિકારીઓ હવે કહે છે કે ભારતીય અને ચીની સૈનિકોનું પ્રારંભિક વિસર્જન ફક્ત પેંગોંગ તળાવ (PANGONG LAKE) પૂરતું મર્યાદિત છે અને બંને સૈન્યને તેમના મૂળ તેનાત સ્થાન પર પાછા ફરવામાં હજી બે અઠવાડિયા લાગી શકે છે.
એકવાર આ પ્રક્રિયા સમાપ્ત થઈ જાય પછી, હોટ સ્પ્રિંગ્સ, ગોગરા અને 900 ચોરસ કિ.મી. દીપસંગ મેદાન જેવા અન્ય સ્થાયી સ્થળો પર ચર્ચા કરવા માટે 48 કલાકની અંદર કોર્પ્સ કમાન્ડર-સ્તરની બેઠક મળશે. સંરક્ષણ પ્રધાને રાજ્યસભામાં કહ્યું, ‘પૂર્વી લદ્દાખમાં એક્યુઅલ કંટ્રોલ લાઇન (એલએસી) ની બાજુમાં કેટલાક અન્ય સ્થળોએ જમાવટ અને પેટ્રોલિંગ સંબંધિત કેટલાક બાકી મુદ્દાઓ છે. આ ચીની બાજુ સાથે વધુ ચર્ચા માટેનું કેન્દ્ર હશે. ‘
અલબત્ત ડેપ્સસાંગમાં બિલ્ડ-અપને ગયા વર્ષના મે મહિનામાં શરૂ થયેલા વર્તમાન અંતરાલનો ભાગ માનવામાં આવતો નથી. ભારતે તાજેતરની લશ્કરી કમાન્ડર બેઠકો દરમિયાન પૂર્વી લદ્દાખમાં તમામ મુદ્દાઓ ઉકેલવા પર ભાર મૂક્યો છે. આ પહેલા 2013 માં અહીં ભારત અને ચીની સૈન્ય વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી. પેંગોંગ તળાવની બંને બાજુ ઘણા સ્થળોએ સૈનિકોની અતિશય નિકટતા હતી, આણે બંને દેશોને ડેડલોક સમાપ્ત કરવાની યોજના પર કામ કરવા પ્રોત્સાહિત કર્યા.
આ ઘટનાઓ અંગે એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘ઘણી જગ્યાએ સૈન્ય લાંબા સમયથી 50-75 મીટરની નજીકમાં તેનાત હતા. આ સ્થિતિને સમાપ્ત કરવા અને કોઇપણ જાતની ગડબડી ન થાય તેની ખાતરી કરવા માટે આ નિર્ણય મહત્વપૂર્ણ હતો.’. ભારતીય સેનાએ ઉત્તરમાં ચીનની ક્રિયાઓને પ્રતિક્રિયા આપવા માટે દક્ષિણ કિનારાની ઊંચાઈ પર કબજો કર્યો હતો. તે જ સમયે ચીન સપ્ટેમ્બરથી ભારતીય સૈનિકોને હટાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું હતું. ચીને જે ઝડપે તેના 200 જેટલા ટેન્ક પેંગોગ તળાવથી પાછા લીધા તેનાથી તેણે ભારતને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા છે. અને તે જોઇને લાગે છે કે જો ચીનને ફરીવાર ટેન્ક પાછા મોકલવા હોય તો તેને વધુ સમય લાગશે નહીં. જે માટે ભારતે પણ એક્શન પ્લાન સાથે તૈયાર રહેવુ જોઇએ.
