ઉત્તરકાશીની (Uttarkashi) સિલ્ક્યારા ટનલમાં છેલ્લા 17 દિવસથી ફસાયેલા મજૂરોને (Worker) બહાર કાઢવા માટે સરકાર અને બચાવ ટીમોએ પોતાની જાન લડાવી દીધી છે. આવી સ્થિતિમાં ટનલની (Tunnel) અંદર ફસાયેલા 41 મજૂરોએ પણ ભારે હિમ્મત દેખાડી છે. આ મજૂરોએ કઈ રીતે ટનલમાં દિવસો વિતાવ્યા, કઈ રીતે માનસિક મજબૂતી જાળવી રાખી તે જાણવું દિલચસ્પ છે. સાથે જ તેઓ કઈ રીતે ટનલમાં ફસાયા હતા તે પણ જણાવીએ. 12મી નવેમ્બરે પણ અહીં રોજની જેમ મજૂરો કામ કરી રહ્યા હતા. સવારે સાડા પાંચ વાગ્યે અચાનક ભૂસ્ખલન શરૂ થયું. આ દરમિયાન ઘણા કામદારો બહાર નિકળી ગયા હતા. અચાનક જ નિર્માણાધીન ટનલનો 60 મીટરનો ભાગ ધસી પડ્યો અને 41 કામદારો ટનલની અંદર ફસાઈ ગયા હતા.
તમને જણાવી દઈએ કે આ કામદારો સિલ્કિયારા છેડેથી અંદર ગયા હતા. જે ટનલમાં તેઓ ફસાયા હતા તેનો 2340 મીટરનું કામ પુરું થઈ ગયું છે. આ ભાગમાં ભૂસ્ખલન બાદ 200 મીટરના અંતરે પહાડનો કાટમાળ પડ્યો હતો. કાટમાળની લંબાઈ લગભગ 60 મીટર હતી. એટલે કે કામદારો 260 મીટર ઉપર ફસાયેલા હતા. આ મજૂરોની પાછળ બે કિલોમીટરનો વિસ્તાર હતો જ્યાં આ લોકો 50 ફૂટ પહોળા અને બે કિલોમીટર લાંબા રસ્તા પર હરીફરી શકતા હતા.
જેટલી મુશ્કલે પરિસ્થિત ટનલમાં ફસાયેલા મજૂરોની હતી તેટલી જ મુશ્કેલ સ્થિતિ બહાર રેસ્ક્યૂ કરી રહેલા લોકોની હતી. છેલ્લા 16 દિવસથી ટનલની અંદર ફસાયેલા મજૂરોને બહારની દુનિયાની મુશ્કેલીઓ વિશે માહિતી આપવામાં આવી ન હતી. તેમને દરેક સમયે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યા હતા, જેથી તેઓ પરેશાન ન થાય. તેઓને BNLL ના લેન્ડલાઈન ફોન દ્વારા પરિવારના સભ્યો સાથે પણ વાત કરવાની સુવિધા આપવામાં આવી હતી.
અંદર ફસાયેલા પરિવારના સભ્યો અને કામદારો વચ્ચે વાતચીત જાળવવા માટે તેમને કેટલીક ઔપચારિકતાઓ પૂરી કરીને અંદર જવાની સ્વતંત્રતા આપવામાં આવી હતી. પરિવારના સભ્યો ટનલની અંદર જઈને અંદર ફસાયેલા લોકો સાથે વાત કરી શક્યા હતા. સબા અહેમદના ભાઈ નય્યર અહેમદે જણાવ્યું કે જ્યારે પણ તે તેની સાથે વાત કરતો ત્યારે તે તેને સમજાવતો હતો કે બધું બરાબર ચાલી રહ્યું છે. ફોનની મદદથી તેને સતત સબાની પત્ની અને ત્રણ બાળકોની સુખાકારી વિશે જાણ કરવામાં આવી રહી હતી. બિહારમાં બેઠેલા પરિવારના સભ્યો પણ સબાને પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યા હતા. ડૉક્ટરની ટીમ સવાર અને સાંજ એમ બે તબક્કામાં પાંચ કલાક કામદારો સાથે વાત કરી રહી હતી.
આ અંગે ડો. પ્રેમ પોખરિયાલ કહે છે કે તેઓ દરેક મજૂરની સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ સાંભળતા હતા. તે મુજબ દવાઓ અંદર મોકલવામાં આવી રહી હતી. તેમણે કહ્યું કે કામદારોને સતત અંદર ઓઆરએસ સોલ્યુશન પીવાની સલાહ આપવામાં આવી રહી હતી. નાસ્તો, લંચ અને ડિનર પણ તેમને સમયસર મોકલવામાં આવતું હતું.
તેમણે કહ્યું કે પહેલા કામદારોને એનર્જી ડ્રિંક્સ મોકલવામાં આવ્યા હતા પરંતુ પછી તેમને સંપૂર્ણ ખોરાક આપવામાં આવ્યો હતો. કામદારો પોતાને સ્વસ્થ રાખવા માટે અંદર યોગ કરી રહ્યા હતા. સવાર-સાંજ ટનલની અંદર લટાર મારતા હતા. કામદારોને સૂવામાં તકલીફ પડી શકી હોત પરંતુ સદનસીબે અંદર જીઓટેક્સટાઈલ શીટ હતી જે કામદારોને સૂવા માટે ઉપયોગી હતી. તેમને વીડિયો ગેમ રમવા માટે મોબાઈલ ફોન મોકલવામાં આવ્યા હતા. મોબાઈલ ફોન દ્વારા તેઓ ગીતો પણ સાંભળતા હતા.
આ રીતે તેઓએ તેમની જાતને તણાવમુક્ત રાખી
અંદર ફસાયેલા કામદારોને તણાવમુક્ત રાખવા માટે વહીવટીતંત્રે બહારથી અનેક પદ્ધતિઓ અપનાવી હતી. સમય પસાર કરવા અને કામદારોને વ્યસ્ત રાખવા માટે લુડો, પત્તા અને ચેસ ટનલની અંદર મોકલવામાં આવ્યા હતા. કામદારોને તણાવમુક્ત રાખવા માટે તેમને યોગ કરવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી. સરકારે કામદારોને ફોન પણ મોકલ્યા જેથી તેઓ તેમના પરિવાર સાથે વાત કરી શકે. શનિવાર 26 નવેમ્બરે કામદારોને ગેમ રમવા માટે મોબાઈલ ફોન પણ મોકલવામાં આવ્યા હતા જેથી તેઓ પોતાની જાતને તણાવમુક્ત રાખી શકે.
આ કામદારો ટનલમાં ફસાયા છે
ગબ્બર સિંહ નેગી, ઉત્તરાખંડ
સબાહ અહેમદ, બિહાર
સોનુ શાહ, બિહાર
મણિર તાલુકદાર, પશ્ચિમ બંગાળ
સેવિક પાખેરા, પશ્ચિમ બંગાળ
અખિલેશ કુમાર, યુ.પી
જયદેવ પરમાણિક, પશ્ચિમ બંગાળ
વીરેન્દ્ર કિસ્કુ, બિહાર
સપન મંડળ, ઓડિશા
સુશીલ કુમાર, બિહાર
વિશ્વજીત કુમાર, ઝારખંડ
સુબોધ કુમાર, ઝારખંડ
ભગવાન બત્રા, ઓડિશા
અંકિત, યુ.પી
રામ મિલન, યુપી
સત્યદેવ, યુ.પી
સંતોષ, યુ.પી
જય પ્રકાશ, યુપી
રામ સુંદર, ઉત્તરાખંડ
મનજીત, યુપી
અનિલ બેડિયા, ઝારખંડ
શ્રેજેન્દ્ર બેદિયા, ઝારખંડ
સુક્રમ, ઝારખંડ
ટીકુ સરદાર, ઝારખંડ
ગુણોધર, ઝારખંડ
રણજીત, ઝારખંડ
રવિન્દ્ર, ઝારખંડ
સમીર, ઝારખંડ
વિશેષ નાયક, ઓડિશા
રાજુ નાયક, ઓડિશા
મહાદેવ, ઝારખંડ
મુડતુ મુર્મ, ઝારખંડ
ધીરેન, ઓડિશા
ચમરા ઉરાવ, ઝારખંડ
વિજય હોરો, ઝારખંડ
ગણપતિ, ઝારખંડ
સંજય, આસામ
રામ પ્રસાદ, આસામ
વિશાલ, હિમાચલ પ્રદેશ
પુષ્કર, ઉત્તરાખંડ
દીપક કુમાર, બિહાર
