ઇલેક્ટ્રિક વ્હિકલ્સ યુગ હવે કલ્પના નથી, તે સાથે જે ફેક્ટર જોડાયેલાં છે તેનાં પર અભ્યાસપૂર્ણ નીતિ બહાર પડવાની છે. વ્યક્તિગત લાભો કરતાં સામૂહિક લાભો અને તેમાં ઉપયોગ સાથે વ્યવસાયિક વિસ્તારની ખાસ કરીને કિંમત ઘટે અને ઉપયોગ વધે તે નીતિ લાભદાયક નીવડશે. ઈવીમાં નવીનતા લાવશે સ્વોપેબલ બેટરી! બેટરીની અદલા બદલી આધુનિક યુગમાં વાહનો માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. ઈવી સ્પેસમાં મજબૂત પરિવર્તન બેટરી સ્વોપિંગ નીતિ બનશે, કારણ કે તે ખરેખર અપ-ફ્રન્ટ ખર્ચ ઘટાડવા, શ્રેણીની ચિંતા ઉકેલવામાં અને રિચાર્જિંગ સમય બચાવવામાં મદદ કરે છે.
તે ઈવી માર્કેટમાં લગભગ 30થી 40 ટકા વધું યોગદાન આપી શકે છે, જે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. બીજી અગત્યની બાબત એ છે કે અદલા બદલી કરી શકાય તેવી બેટરીઓ વધુ આવક રળશે અને તે અડધા કદની હશે, કારણ કે સ્વોપ કરી શકાય તેવા એકમો નાના હોય છે. આનો સીધો ફાયદો છે કે દેશમાં લગભગ છ ગણું ઓછું લિથિયમ આયાત કરવું પડશે. ફિક્સ બેટરીવાળા વાહનો ધરાવતાં લોકોની સૌથી મોટી ચિંતા એ હોય છે કે બે-ત્રણ વર્ષ પછી નકામી થઈ ગયેલી બેટરીનું શું થશે? સ્વોપેબલ બેટરીથી આ ચિંતા દૂર થઈ જાય છે જે ગ્રાહકો માટે ખરેખર મહત્વપૂર્ણ છે. ટુ-વ્હીલર અને નાની કાર સ્વોપેબલ બેટરી સાથે વૈશ્વિક સ્તરે ખૂબ જ સફળ રહી છે.
દેશમાં એક એવી ઇકોસિસ્ટમ બની છે જે સ્વોપેબલ બેટરીમાં વૈશ્વિક ખેલાડી બનવા તરફ દોરશે. અદલાબદલી થઈ શકે તેવી બેટરીનું આગમન એવાં એકમો બનાવવામાં સક્ષમ બનાવી શકાય છે જે ભવિષ્યમાં માત્ર ઉત્પાદનોની નિકાસ જ નહીં, પરંતુ અન્ય ઉકેલો પણ બનાવવામાં સફળ થશે પરંતુ તે આગામી નીતિની વિગતો પછી મુદાઓને વધુ સ્પષ્ટ કરશે. ભવિષ્યમાં સ્વોપિંગ સોલ્યુશન્સ સાથે ઇલેકટ્રીક વ્હિકલ્સ સ્ટેશનો, બેટરીઓ, સોફ્ટવેર સોલ્યુશન્સ સાથે આવશે. તે ભારત લાભદાયક રહેશે. તેથી આપણી પાસે ક્ષમતા સાબિત કરવાની તક ઉબલબ્ધ થશે અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયા, દક્ષિણ અમેરિકા,આફ્રિકા વગેરેમાં ભારત જેવા બજારો છે જે ઇવી સ્પેસમાં પાછળ છે, ત્યાં પ્રવેશની શકયતા રહે છે. આ બહુ-પાંખીય વ્યૂહરચના બની શકે છે. નીતિ ઇલેક્ટ્રિક-ટુ-વ્હીલર્સ અને થ્રી-વ્હીલર્સને લાભ આપશે અને પહેલાં તેમાં ધ્યાન અપાય તે જરૂરી છે. તે પછી માલવાહક વાહનો માટેના નાના ફોર-વ્હીલર છે, ખાસ કરીને ઈ-કોમર્સ સ્પેસમાં. તે પછી બસો છે,જેમનો નિશ્ચિત રૂટ છે તેથી બદલી શકાય તેવી બેટરીઓ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના ખર્ચમાં ઘટાડો કરે છે. ગાડી અને ટેકસી સેગમેન્ટમાં વાહનો કેટલું અંતર કાપે તેનાં પર નિર્ભર કરે છે.
ખાનગી માલિકીની ઈવી સાથે દિવસમાં લગભગ ચાલીસ કિમી યાત્રા કરે તો તેને ઘરે અથવા કામ કરવાના સ્થળે ચાર્જ કરી શકાય છે. પરંતુ દિવસમાં બાર કલાક દોડતી ટેક્સી સેવા જે બસ્સો કે વધુ કિમીથી વધુ ચાલે છે, તો તેને ચાર્જ થવા માટે કલાકો સુધી રાહ જોઈ શકાય નહીં,અદલાબદલીમાં રિફ્યુઅલિંગમાં જેટલો સમય લાગશે. વહેંચાયેલ ગતિશીલતા માટે નેટવર્ક સ્થાપિત થઈ જાય, પછી વ્યક્તિગત ગતિશીલતા અન્ય ક્ષેત્રોમાં આવશે. બેટરી સ્વેપિંગમાં તમારી પાસે એવી ટેક્નોલોજીઓ પણ છે જે સમાધાન કર્યા વિના તે મેળવવા માટે સક્ષમ બનાવે છે. એકંદર વિચાર પ્રક્રિયા તરીકે કંપની-આધારિત તકનીકો વગેરે અને અદલા બદલી એ ખૂબ જ અલગ સૂક્ષ્મ અભિગમો છે. બંનેને અલગ કરવું મહત્વપૂર્ણ છે.
એક જ સ્ટેશન અને બેટરી બહુવિધ લોકોને પૂરી કરી શકે છે. આ કાર્યક્ષમતા લાવે છે. જેમ જેમ નીતિઓ બહાર આવી રહી છે, શું ધ્યાનમાં લેવું મહત્વપૂર્ણ છે, આ ટેક્નોલોજી તેની પ્રારંભિક અવસ્થામાં છે, તેથી નીતિઓએ નવીનતાને પ્રોત્સાહિત કરવી જોઈએ. જો સ્કૂટર ખરીદ્યું હોય, તો બે ત્રણ વર્ષ પછી તેની બેટરીની ક્ષમતા લગભગ સિત્તેર ટકા જેટલી છે. જો અદલા બદલી કરી શકાય તેવું સોલ્યુશન હોય, તો બે કે ત્રણ વર્ષ પછી બેટરી વધુ સારી હશે કારણ કે તેમાં નવી ટેકનોલોજી હશે. એક એવી ટેક્નિક ઉમેરાઈ છે જે ઘણી સારી છે.
અદલા બદલી ઇકોસિસ્ટમ સમસ્યા ઘટાડે છે. થ્રી-વ્હીલર બેટરીનો ઉપયોગ કરે છે જે ફિક્સ્ડ બેટરી થ્રી-વ્હીલરના કદ કરતા અડધી હોય છે. કાફલામાં તેમાંથી લગભગ 0.3 છે. તેથી લિથિયમનો ઉપયોગ ઘણો ઓછો છે. બેટરીના જીવન ચક્રનું સંયોજન જે અદલા બદલી કરી શકાય તેની સાથે ઘણું વધારે છે, અને કદ જે ઘણું નાનું છે, તે તમને ઓછામાં ઓછી ચાર ગણી ઓછી લિથિયમ જરૂરિયાતની મંજૂરી આપે છે. નિયમિત બેટરી દિવસમાં એકવાર ચાર્જ થઈ શકે છે જે તમને એક હજાર અદલા બદલી કરી શકાય તેવા ચક્ર સુધી ચાલશે. અદલા બદલી કરી શકાય તે એક દિવસમાં બે વાર ચાર્જ થઈ શકે છે, ચક્રની બમણી રકમ સાથે,જેથી ઉર્જાનું ઉત્પાદન ઘણું વધારે હોય, જે તમને વધુ સારા પરિણામો આપે છે.
સેલ ફોન ઉદ્યોગમાં સફળ સોલ્યુશન્સ આવ્યાં છે જેમાં વિવિધ ટેક્નિકો સાથે એવાં જ હાર્ડવેર છે,બહુવિધ ઓપરેટરો, સિમ કાર્ડના કદ, જોડાણો,એસેસરીઝ,બહુવિધ સંચાલન હોઈ શકે છે, અસલ ચાવી નીતિ માળખું છે. ભારતની ઈવી માર્કેટ પરિવર્તનનો છલોછલ દરિયો છે. જ્યારે પેટ્રોલના ભાવની વાત આવે છે, જ્યારે આજે રિન્યુએબલ એનર્જીની વાત આવે છે ત્યારે તે ઘણી વધુ અર્થપૂર્ણ છે. ઉપભોક્તાની માનસિકતામાં મોટો ફેરફાર થયો છે. ટેકનોલોજી બદલાઈ ગઈ છે. હાઈ-એન્ડ ઈ-સ્કૂટરનું પ્રદર્શન પેટ્રોલ સ્કૂટર કરતાં વધુ સારૂ છે. આજે બેટરીની કિંમત બે દાયકા પહેલા જેટલી હતી તેનાં કરતાં દસમો ભાગ છે. ઈવી અને તેના સંશાધનો જેમકે સ્વોપેબલ બેટરી સરળતા સાથે ઉત્પાદક,સંચાલક અને વપરાશકર્તાને સાંકળી વિસ્તરે તેવી અસરદાર નીતિ જલ્દી બહાર પડે! – એમ. કે.
