નવી દિલ્હી: પ્રકાશ અને સુખ અને સમૃદ્ધિનો તહેવાર છે. હિન્દુ ધર્મમાં દિવાળી મુખ્ય ઉત્સવમાંનો એક છે. આ દિવસે દેવી લક્ષ્મી, ભગવાન કુબેર અને ગણેશજીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. આ વખતે દિવાળી મહાપર્વના પાંચ દિવસ દરમિયાન વર્ષનું અંતિમ સૂર્યગ્રહ પણ દેખાશે. આ ગ્રહણ 25 ઓક્ટોબરે થશે. આ આંશિક ગ્રહણ હશે જે દેશના ઘણા ભાગોમાં જોઈ શકાશે. દિવાળીના બીજા દિવસે ગ્રહણના કારણે આ વખતે મહાપર્વ દરમિયાન સૂર્યગ્રહણની છાયા રહેશે. દિવાળીના બીજા દિવસે ગ્રહણના કારણે ગોવર્ધન પૂજા દિવાળીના ત્રીજા દિવસે ઉજવવામાં આવશે. 27 વર્ષ પછી ગ્રહણના કારણે દિવાળીના ત્રીજા દિવસે ગોવર્ધન પૂજા થશે.
આ વર્ષનું બીજું અને છેલ્લું સૂર્યગ્રહણ
ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી ગ્રહણને અશુભ માનવામાં આવે છે અને ગ્રહણમાં કોઈપણ પ્રકારના શુભ કાર્ય અને પૂજાની મનાઈ છે. આ કારણોસર ગોવર્ધન પૂજા મોકૂફ રાખવામાં આવી છે. આ વર્ષનું બીજું અને છેલ્લું સૂર્યગ્રહણ હશે, આ પહેલા 30 એપ્રિલ 2022ના રોજ સૂર્યગ્રહણ થયું હતું. આ સૂર્યગ્રહણ ભારતમાં દેખાતું ન હતું. 27 વર્ષ બાદ ગ્રહણના કારણે દિવાળીના ત્રીજા દિવસે ગોવર્ધન પૂજા થશે.ખગોળશાસ્ત્રના વૈજ્ઞાનિકોના મતે આ સૂર્યગ્રહણ દેશના ઉત્તર અને પશ્ચિમ ભાગોમાં દેખાશે. જો ભારત સિવાય અન્ય દેશોની વાત કરીએ તો આ સૂર્યગ્રહણ યુરોપ, ઉત્તર આફ્રિકા અને પશ્ચિમ-પૂર્વ એશિયામાં જોઈ શકાશે.
ભારતમાં 25 ઓક્ટોબરે સૂર્યગ્રહણ ક્યારે અને ક્યાં જોવા મળશે
દિવાળી પછીના બીજા દિવસે, અમાવસ્યા તિથિ પર સૂર્યગ્રહણ સાંજે 4.30 કલાકે તેની ચરમસીમા પર હશે. તે આ સમયે દેશમાં દેખાવાનું શરૂ થશે. આ ગ્રહણ દિલ્હી, ગુજરાત, રાજસ્થાન, પંજાબ, ઉત્તરાખંડ, લેહ, જમ્મુ-શ્રીનગરમાં સારી રીતે જોઈ શકાશે.
સૂર્યગ્રહણ ક્યારે થાય છે
આ ગ્રહણનું ધાર્મિક અને ખગોળીય દૃષ્ટિકોણથી ખૂબ જ વિશેષ મહત્વ છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, સૂર્યગ્રહણ જે નવા ચંદ્રના દિવસે થાય છે તે ત્યારે થાય છે જ્યારે સૂર્ય, ચંદ્ર અને પૃથ્વી લગભગ એક જ રેખામાં આવે છે. આ ઘટનાને સૂર્યગ્રહણ કહેવામાં આવે છે. આ વખતે દિવાળીના બીજા દિવસે એટલે કે 25 ઓક્ટોબરે સૂર્ય, ચંદ્ર અને પૃથ્વી બધા એક લાઇનમાં હશે. આવી સ્થિતિમાં, ચંદ્ર થોડા સમય માટે સૂર્યને આંશિક રીતે આવરી લે છે. દેશમાં 25 ઓક્ટોબરે સાંજે લગભગ 4.30 કલાકે સૂર્યગ્રહણ જોવા મળશે.
દિવાળીનો તહેવાર અને સૂર્યગ્રહણ
પંચ મહાપર્વ દિવાળી 22મી ઓક્ટોબરે ધનતેરસથી શરૂ થશે. ત્યારબાદ 23મી ઓક્ટોબરે રૂપ ચૌદસ અને 24મી ઓક્ટોબરે દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવશે. 25 ઓક્ટોબરે આંશિક સૂર્યગ્રહણ થશે, જેના કારણે આ દિવસે કોઈ તહેવાર ઉજવવામાં આવશે નહીં. આ પછી 26 ઓક્ટોબરે ગોવર્ધન પૂજા અને 27 ઓક્ટોબરે ભાઈ બીજનો તહેવાર ઉજવવામાં આવશે.
સુતકનો સમયગાળો 25 ઓક્ટોબરથી લાગુ થશે
ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી, જ્યારે સૂર્યગ્રહણ થાય છે, ત્યારે સૂતક સમયગાળો અસરકારક બને છે અને આ સૂતક સમયગાળો સૂર્યગ્રહણના 12 કલાક પહેલાથી શરૂ થાય છે. 26 ઓક્ટોબરે ભારતમાં સાંજે 4.30 વાગ્યાથી સૂર્યગ્રહણ શરૂ થશે, તેથી સુતકનો સમયગાળો 12 કલાક પહેલાનો હશે. આ કારણે ગોવર્ધન પૂજા 25ને બદલે 26 ઓક્ટોબરે ઉજવવામાં આવશે. સુતક કાળમાં કોઈ શુભ કાર્ય અને પૂજા કરવામાં આવતી નથી. આ દિવસે તમામ મંદિરોના દરવાજા બંધ કરવામાં આવે છે. ગ્રહણના અંતે ગંગાજળ આખા ઘરમાં છાંટવામાં આવે છે.
