રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એટલે કે આરબીઆઈએ ગુરુવારે રેપો રેટ ન વધારવાનો નિર્ણય લીધો છે. એટલે કે વ્યાજ દર 6.50% પર રહેશે. અગાઉ RBIએ રેપો રેટમાં સતત 6 વખત વધારો કર્યો હતો. અગાઉ નિષ્ણાતો અનુમાન લગાવતા હતા કે રેપો રેટમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ એટલે કે 0.25%નો વધારો થઈ શકે છે. કારણ કે તાજેતરમાં જ ફેડરલ રિઝર્વ, યુરોપિયન સેન્ટ્રલ બેંક, બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ સહિત વિશ્વની તમામ સેન્ટ્રલ બેંકોએ વ્યાજદરમાં વધારો કર્યો હતો.
નાણાકીય નીતિ દર બે મહિને મળે છે. ગયા નાણાકીય વર્ષ 2022-23ની પ્રથમ બેઠક એપ્રિલ-2022માં યોજાઈ હતી. ત્યારબાદ આરબીઆઈએ રેપો રેટને 4% પર સ્થિર રાખ્યો હતો, પરંતુ 2 અને 3 મેના રોજ, આરબીઆઈએ ઈમરજન્સી મીટિંગ બોલાવી અને રેપો રેટ 0.40% વધારીને 4.40% કર્યો.
રેપો રેટમાં આ ફેરફાર 22 મે 2020 પછી થયો છે. આ પછી 6 થી 8 જૂનના રોજ યોજાયેલી બેઠકમાં રેપો રેટમાં 0.50% નો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો. આનાથી રેપો રેટ 4.40% થી વધીને 4.90% થયો. પછી ઓગસ્ટમાં તેમાં 0.50%નો વધારો કરીને તેને 5.40% કરવામાં આવ્યો. સપ્ટેમ્બરમાં વ્યાજ દર વધીને 5.90% થઈ ગયા. ત્યારબાદ ડિસેમ્બરમાં વ્યાજ દર 6.25% પર પહોંચી ગયા. આ પછી નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે છેલ્લી નાણાકીય નીતિની બેઠક ફેબ્રુઆરીમાં યોજાઈ હતી જેમાં વ્યાજ દર 6.25% થી વધારીને 6.50% કરવામાં આવ્યો હતો.
બીજી તરફ મોંઘવારીમાંથી (Inflation) કોઈ ઝડપી રાહતના સમાચાર નથી. આજે મોનેટરી પોલિસી કમિટીના પરિણામની જાહેરાત કરતા રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI)ના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે કહ્યું કે મોંધવારીમાંથી તાત્કાલિક કોઈ રાહત નહીં મળે. આ સાથે RBIએ ચાલુ નાણાકીય વર્ષ (2023-24) માટે છૂટક ફુગાવાના અનુમાનને નજીવો ઘટાડીને 5.2 ટકા કર્યો છે. ફેબ્રુઆરીની નાણાકીય સમીક્ષામાં તે 5.3 ટકા રહેવાનો અંદાજ હતો. જો કે મધ્યસ્થ બેંકે ચેતવણી આપી છે કે મોંઘવારી સામેની લડાઈ હજી પૂરી થઈ નથી.
ગુરુવારે 2023-24ની પ્રથમ દ્વિમાસિક નાણાકીય સમીક્ષા બેઠકના પરિણામોની જાહેરાત કરતા રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે જણાવ્યું હતું કે પેટ્રોલિયમ નિકાસ કરતા દેશોના સંગઠન (OPEC) ના ક્રૂડ ઓઇલ ઘટાડવાના નિર્ણયને કારણે ફુગાવાનો અંદાજ ગતિશીલ રહે છે. દાસે જણાવ્યું હતું કે જો સામાન્ય ચોમાસામાં ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ સરેરાશ $80 પ્રતિ બેરલ રહે તો ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં છૂટક ફુગાવો 5.2 ટકા રહેશે. જૂન ક્વાર્ટરમાં ફુગાવો 5.1 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે. સપ્ટેમ્બર અને ડિસેમ્બર ક્વાર્ટરમાં તે વધીને 5.4 ટકા થઈ શકે છે. તે પછી માર્ચ 2024 ક્વાર્ટરમાં તે ઘટીને 5.2 ટકા થવાની ધારણા છે.
