નવી દિલ્હી: કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીને માનહાનિના કેસમાં દોષી જાહેર કર્યા બાદ વધુ એક મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. રાહુલ ગાંધીની સંસદ સભ્યપદ રદ કરી દેવામાં આવી છે. લોકસભા સચિવાલયે રાહુલ ગાંધીનું સભ્યપદ રદ્દ કરી દીધું છે. સુરત કોર્ટે ગુરુવારે રાહુલ ગાંધીને માનહાનિના કેસમાં દોષિત ઠેરવ્યા હતા અને તેમને 2 વર્ષની સજા સંભળાવી હતી. રાહુલ ગાંધી કેરળના વાયનાડથી સાંસદ હતા.
સુરત કોર્ટના ચુકાદા બાદ રાહુલ ગાંધીની લોકસભાની સદસ્યતા બેલેન્સમાં લટકી રહી હતી. વાસ્તવમાં, લોકપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ મુજબ, જો સાંસદો અને ધારાસભ્યોને કોઈ પણ સંજોગોમાં 2 વર્ષથી વધુની સજા થઈ હોય, તો તેમનું સભ્યપદ (સંસદ અને વિધાનસભામાંથી) રદ કરવામાં આવશે. એટલું જ નહીં, સજાનો સમયગાળો પૂરો કર્યા બાદ તેઓ છ વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડવા માટે પણ અયોગ્ય છે. તમને જણાવી દઈએ કે લોકસભા સેક્ટ્રરી ઓફ જનરલ ઉત્પલ કુમાર સિંહે નોટિસ જાહેર કરી હતી.
રાહુલ સામે હવે શું વિકલ્પો છે?
રાહુલ ગાંધીનું લોકસભાનું સભ્યપદ રદ થઈ ગયું છે. જો કે, રાહુલ માટે સભ્યપદ જાળવી રાખવાના તમામ રસ્તા બંધ કરવામાં આવ્યા નથી. તેઓ તેમની રાહતને હાઈકોર્ટમાં પડકારી શકે છે, જ્યાં સુરત સેશન્સ કોર્ટના નિર્ણય પર સ્ટે આવે તો સભ્યપદ બચાવી શકાય છે. જો હાઈકોર્ટ સ્ટે નહીં આપે તો સુપ્રીમ કોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવવો પડશે. આવી સ્થિતિમાં સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા સ્ટે આપવામાં આવે તો પણ તેમનું સભ્યપદ બચાવી શકાય છે. પરંતુ જો તેમને ઉપરની કોર્ટમાંથી રાહત નહીં મળે તો રાહુલ ગાંધી 8 વર્ષ સુધી કોઈ ચૂંટણી લડી શકશે નહીં.
2019માં રાહુલે શું નિવેદન આપ્યું હતું
રાહુલ ગાંધીએ 13 એપ્રિલ 2019ના રોજ કર્ણાટકના કોલારમાં એક ચૂંટણી રેલીમાં કહ્યું હતું કે, “નીરવ મોદી, લલિત મોદી, નરેન્દ્ર મોદીની અટક કેમ સામાન્ય છે? બધા ચોરની અટક મોદી કેમ છે? રાહુલના આ નિવેદનને લઈને ભાજપના ધારાસભ્ય અને પૂર્વ મંત્રી પૂર્ણેશ મોદીએ તેમની વિરુદ્ધ કલમ 499, 500 હેઠળ ફોજદારી માનહાનિનો કેસ દાખલ કર્યો હતો. પોતાની ફરિયાદમાં ભાજપના ધારાસભ્યએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે 2019માં એક ચૂંટણી રેલીને સંબોધિત કરતી વખતે રાહુલે કથિત રીતે એવું કહીને સમગ્ર મોદી સમુદાયને બદનામ કર્યો હતો કે બધા ચોરોની અટક મોદી કેમ છે?
કોર્ટે શું કહ્યું?
કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીને ‘મોદી સરનેમ’ ધરાવતા નિવેદન અંગે દાખલ કરવામાં આવેલા માનહાનિના કેસમાં સુરત કોર્ટે 2 વર્ષની સજા ફટકારી હતી. રાહુલ ગાંધીએ કર્ણાટકમાં 2019ની લોકસભા ચૂંટણી પહેલા આ નિવેદન આપ્યું હતું. કોર્ટે રાહુલને રૂ. 15,000ના અંગત બોન્ડ પર જામીન આપતાં 30 દિવસ માટે સજા સસ્પેન્ડ કરી હતી. આ દરમિયાન રાહુલ ગાંધી સજાને ઉપલી કોર્ટમાં પડકારી શકે છે. કોર્ટે તેના 170 પાનાના નિર્ણયમાં કહ્યું છે કે આરોપીઓ પોતે સાંસદ (સંસદના સભ્યો) છે અને સુપ્રીમ કોર્ટની સલાહ બાદ પણ આચારમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી.
મોદી સરનેમ પર રાહુલ ગાંધીના નિવેદન બદલ ભાજપે સંસદમાં તેમની માફીની માગ કરી હતી સાથે તેમણે રાહુલ ગાંધીનું સંસદ સભ્યપદ રદ કરવું જોઈએ તેમ પણ કહ્યું હતું. જેને લઈને સંસદમાં બંને ગૃહમાં ભારે હોબાળો થયો હતો. ત્યારે બીજી તરફ કોંગ્રેસ કાર્યાલય બહાર રાહુલની સજાનો વિરોધ કરી રહેલા કોંગ્રેસના કાર્યકરો અને પોલીસ વચ્ચે ઘર્ષણ થયું છે. આ પહેલા સંસદમાં કોંગ્રેસ સંસદીય કાર્યાલયમાં પાર્ટી સાંસદોની બેઠકમાં રાહુલ ગાંધી હાજર રહ્યા હતા. પાર્ટી અધ્યક્ષ અને રાજ્યસભામાં પાર્ટીના નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને સોનિયા ગાંધી પણ બેઠકમાં હાજર હતા.
તમને જણાવી દઈએ કે સુરતની એક કોર્ટે ગુરુવારે રાહુલ ગાંધીને 2019માં દાખલ કરવામાં આવેલા અપરાધિક માનહાનિના કેસમાં દોષિત ઠેરવ્યા હતા અને ‘મોદી સરનેમ’ સંબંધિત નિવેદન માટે તેમને બે વર્ષની જેલની સજા સંભળાવી હતી. ચીફ જ્યુડિશિયલ મેજિસ્ટ્રેટ એચએચ વર્માની કોર્ટે આઈપીસીની કલમ 504 હેઠળ ગાંધીને દોષિત ઠેરવ્યા હતા, જે શાંતિનો ભંગ કરવા માટે ઈરાદાપૂર્વકના અપમાન સાથે કામ કરે છે. ચુકાદો સંભળાવવામાં આવ્યો ત્યારે રાહુલ ગાંધી કોર્ટમાં હાજર હતા.
મોદી સરનેમ માનહાનિ કેસમાં રાહુલ ગાંધીએ માત્ર તેમનું સભ્યપદ જ નથી ગુમાવ્યું, પરંતુ જો તેમને ઉચ્ચ અદાલતમાંથી રાહત નહીં મળે તો તેઓ આગામી 8 વર્ષ માટે ચૂંટણીના રાજકારણમાંથી બહાર થઈ જશે. વાસ્તવમાં, કાયદો કહે છે કે જો કોઈ ધારાસભ્ય અથવા સાંસદને 2 વર્ષની સજા થશે તો તેનું સભ્યપદ રદ થઈ જશે. આ પછી સજા પૂરી થયા બાદ પણ તેને 6 વર્ષ માટે ચૂંટણી લડવા માટે અયોગ્ય ગણવામાં આવશે. આ નિયમ કોર્ટના નિર્ણય પછી તરત જ અમલમાં આવે છે. આ નિયમ જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951ની કલમ 8 (3) હેઠળ લાગુ થાય છે.
