મુંબઈ: ગાંધીનગર ખાતે નિર્માણ પામેલા ગિફ્ટ સિટીમાં આવતીકાલે તા. 29 જુલાઈના રોજ ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ભારતનું પહેલું ઈન્ટરનેશનલ બુલિયન ટ્રેડિંગ એક્સચેન્જ સિંગાપોર નિફ્ટી ફ્યૂચર્સની સુવિધા લોન્ચ કરશે. આ નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જનો ફલેગશિપ પ્રોજેક્ટ છે. વડાપ્રધાન ડોલર આધારિત આ નિફ્ટી ફ્યૂચર્સ કોન્ટ્રાક્ટની સર્વિસ લોન્ચ કરશે. તે ઉપરાંત વડાપ્રધાન ઈન્ડિયા ઇન્ટરનેશનલ બુલિયન એક્સચેન્જ (IIBX)નું ઉદ્ઘાટન પણ કરશે. આ સિંગાપોર એક્સચેન્જ નિફટી સર્વિસ શું છે અને તેનાથી શું ફાયદો થશે તેના વિશે જાણીએ..
ઈન્ટરનેશનલ બુલિયન ટ્રેડિંગમાં સિંગાપોર એક્સચેન્જ મહત્તવનું છે. નિફ્ટીમાં ટ્રેડિંગે સિંગાપોરના શેરની આવકમાં 10% ફાળો આપ્યો હતો. 2021 માં, SGX નિફ્ટીનું દૈનિક ટ્રેડિંગ વોલ્યુમ ભારતના NSE કરતા લગભગ 80 ટકા વધારે હતું. ઇકોનોમિક ટાઇમ્સના એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે 2021માં NSE પર નિફ્ટી ફ્યુચર્સનું વોલ્યુમ રૂ. 14,500 કરોડ હતું અને SGX નિફ્ટી ફ્યુચર્સનું વોલ્યુમ રૂ. 26,000 હતું. નિફ્ટી ફ્યુચર્સ એ NSE નિફ્ટી 50 ફ્યુચર્સ કોન્ટ્રેક્ટ છે, અને તે NSE દ્વારા સમયાંતરે વર્ગીકૃત કરાયેલ ટોચના 50 ભારતીય શેરોમાંથી બનેલો છે.
હવે શું થશે?
મુખ્યત્વે FPIs અને વિદેશીઓ કે જેમણે ડૉલર ડિનોમિનેટેડ SGX નિફ્ટી ફ્યુચર્સ કોન્ટ્રેક્ટ્સમાં ટ્રેડિંગ કર્યું હતું તેઓ હવે ઓછા ટેક્સ સ્કેલ પર અને ગાંધીનગર, ગુજરાત, ભારતના ઈન્ટરનેશનલ ફાઈનાન્સિયલ સર્વિસ સેન્ટર (IFSC) ખાતે આમ કરવાનું ચાલુ રાખી શકે છે. એક અહેવાલ મુજબ, આ GIFT-IFSC પર SGX નિફ્ટી ફ્યુચર્સનું સોફ્ટ લોન્ચ છે, શરૂઆતના થોડા મહિનાઓ માટે SGX નિફ્ટી ફ્યુચર્સનો વેપાર ભારતમાં (ગાંધીનગર GIFT IFSC) અને સિંગાપોર (SGX) બંનેમાં એકસાથે થશે. બાદમાં અન્ય તમામ મુદ્દાઓ (જો કોઈ હોય તો) ઉકેલાઈ જાય પછી, SGX સિંગાપોરમાં નિફ્ટીનું ટ્રેડિંગ બંધ કરશે અને કાયમી ધોરણે ગાંધીનગર GIFT IFSCમાં જશે.
આ માટે કરવેરાનું પાસું શું છે?
NSE SGX નિફ્ટી પ્રોડક્ટ વિદેશીઓ માટે છે, અને તેથી, કરવેરાના નિયમો તેમની તરફેણમાં હળવા કરવામાં આવ્યા છે. એસોસિએશન ઓફ નેશનલ એક્સચેન્જ મેમ્બર્સ ઓફ ઈન્ડિયા (ANMI)ના પ્રમુખ કમલેશ શાહે જણાવ્યું હતું કે ગિફ્ટ સિટીમાં ટ્રેડિંગ કરવાથી વિદેશી રોકાણકારોને વિવિધ લાભો મળશે, ખાસ કરીને કરવેરાની બાબતોમાં, જ્યાં તેઓ લઘુત્તમ વૈકલ્પિક કરનો આનંદ માણશે. (MAT) 9 ટકા, તેમજ સ્ટેમ્પ ડ્યુટી, GST, STT અને CTT પર મુક્તિ. ગિફ્ટ સિટીમાં વ્યાપાર કરનારાઓને દુબઈ અને સિંગાપોર જેવા વિદેશી દેશોમાં ઓફિસ સ્થાપવાના ખર્ચની તુલનામાં IFSC યુનિટમાંથી તેમનો વ્યવસાય ચલાવવા માટે ઓછા ઓપરેટિંગ ખર્ચ અને કર લાભોના સંદર્ભમાં મૂલ્યવૃદ્ધિ જોવા મળશે.
SGX પર ભૂતકાળમાં કઈ રીતે વેપાર થતો હતો?
સિંગાપોર સ્ટોક એક્સચેન્જ પર NSE નિફ્ટી ફ્યુચર્સ કોન્ટ્રાક્ટ્સ 2018 સુધી સિંગાપોરમાં ટ્રેડ થતા હતા, પરંતુ તે પછી અસમાનતા અને NSEની આ વ્યવસ્થાને કારણે ભારતમાંથી સિંગાપોરમાં સ્થળાંતર થતી ટ્રેડિંગ પ્રવૃત્તિ અંગેની ચિંતાઓને કારણે, તેણે SGX સાથેના તેના લાયસન્સિંગ કરારને સમાપ્ત કર્યો હતો. પછી, SGX એ NSE પર દાવો કર્યો, અને તે 2020 માં જ હતું કે બંને પક્ષોએ દાવો પડતો મૂક્યો અને વ્યવસ્થા ફરી શરૂ કરવા માટે આર્બિટ્રેશન અને કનેક્ટિવિટી કરારમાં ગયા, પરંતુ GIFT સિટીમાં.
IIBX શું છે?
ગાંધીનગર, GIFT IFSC શહેરમાં SGX નિફ્ટીના લોન્ચ ઉપરાંત, PM મોદી ઇન્ડિયા ઇન્ટરનેશનલ બુલિયન એક્સચેન્જ (IIBX)નું પણ ઉદ્ઘાટન કરશે. IIBX સંયુક્ત રીતે NSE, મલ્ટી કોમોડિટી એક્સચેન્જ (MCX), ઇન્ડિયા INX ઇન્ટરનેશનલ એક્સચેન્જ, નેશનલ સિક્યોરિટીઝ ડિપોઝિટરી (NSDL) અને સેન્ટ્રલ ડિપોઝિટરી સર્વિસિસ (CDSL) ની માલિકીની છે. અત્યાર સુધીમાં લગભગ 60 યોગ્ય જ્વેલર્સે IIBX માટે સાઇન અપ કર્યું છે અને વધુ ટૂંક સમયમાં જોડાવાની અપેક્ષા છે.
