પેરિસઃ(Paris) યુરોપીયન સોલાર ઓર્બિટર (Solar Orbiter) સૂર્યની (Sun) અંદર છુપાયેલા રહસ્યોને પૃથ્વી પરના વૈજ્ઞાનિકો સમક્ષ લાવે છે. હવે આ પ્રોબ દ્વારા આપણા સૌરમંડળમાં (Solar System) એક અનોખી ખગોળીય ઘટના જોવા મળી છે. સૂર્ય પર પ્લાઝ્માના પ્રચંડ વિસ્ફોટ પહેલા એક વિચિત્ર ફિલામેન્ટ જોવા મળ્યું હતું, જે એકદમ ‘સાપ’ (Snake) જેવું દેખાતું હતું. યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સીએ કહ્યું કે આ ‘સાપ’ વાસ્તવમાં ઠંડા વાતાવરણીય વાયુઓની એક ટ્યુબ છે જે સૂર્યના ચુંબકીય ક્ષેત્રમાંથી પસાર થઈ રહી હતી.
- ઓર્બિટરે સૌરમંડળમાં એક અનોખી ખગોળીય ઘટનાને જોઈ
- સૂર્ય પર પ્લાઝ્માના પ્રચંડ વિસ્ફોટ પહેલા એક વિચિત્ર ફિલામેન્ટ જોવા મળ્યું હતું, જે એકદમ ‘સાપ’ જેવું દેખાતું હતું
- ઠંડા વાતાવરણીય વાયુઓની એક ટ્યુબ હતી જે સૂર્યના ચુંબકીય ક્ષેત્રમાંથી પસાર થઈ રહી હતી
આ ઘટના 5 સપ્ટેમ્બરે અવકાશમાંથી જોવા મળી હતી જ્યારે સોલાર ઓર્બિટર 12 ઓક્ટોબરના રોજ નજીકના ફ્લાયબાય માટે સૂર્ય તરફ જઈ રહ્યું હતું. સૂર્યની સપાટી પર આવો નજારો પ્રથમ વખત જોવા મળ્યો છે. ખગોળશાસ્ત્રીઓ માટે સૌર સાપની ઘટનાને વધુ રસપ્રદ બનાવે છે તે એ છે કે તે સૂર્ય પર એક મોટો વિસ્ફોટ થયો તે પહેલાં થઈ હતી. તે સૌર સક્રિય પ્રદેશથી શરૂ થયું હતું જે પાછળથી વિસ્ફોટ થયો હતો, અને અવકાશમાં અબજો ટન પ્લાઝ્મા ફેલાવ્યો હતો.
સૌર સાપ પ્લાઝ્મા વિસ્ફોટનું સૂચક હતો
ખગોળશાસ્ત્રીઓનું અનુમાન છે કે સૌર સાપની ઘટના એ પ્લાઝ્મા વિસ્ફોટનું સૂચક હતું જે સૌર ઓર્બિટર દ્વારા જોવામાં આવ્યું હતું. પ્લાઝ્મા એ દ્રવ્યની સ્થિતિ છે જેમાં ગેસ એટલો ગરમ હોય છે કે તેના પરમાણુઓ ઇલેક્ટ્રોન નામના તેમના બાહ્યતમ કણોમાંથી કેટલાક કણોને ગુમાવવા લાગે છે જેને ઇલેક્ટ્રોન કહેવામાં આવે છે. ઇલેક્ટ્રોનના નિકળવાથી એક વિદ્યુત ચાર્જ નિકળે છે જે સૂર્યના ચુંબકીય ક્ષેત્ર સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે. સૂર્યના વાતાવરણમાં તમામ વાયુઓ પ્લાઝ્મા છે કારણ કે અહીંનું તાપમાન 10 લાખ ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ છે.
ઝડપ 105,000 kmph હતી
યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સીનું ઓર્બિટર ફેબ્રુઆરી 2020 માં 42 મિલિયન કિમીના અંતરથી સૂર્યનું નિરીક્ષણ કરવા માટે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. ESA દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા વિડિયોમાં સૌર સાપ આંખના પલકારામાં એક ખૂણેથી બીજા ખૂણે પહોંચી જાય છે. આ દરમિયાન તેની ઝડપ 105,000 કિમી પ્રતિ કલાક હતી. આ હોવા છતાં ગેસને તેની મુસાફરી પૂર્ણ કરવામાં 3 કલાકનો સમય લાગ્યો. વળાંકવાળા ચુંબકીય ક્ષેત્રમાંથી વાયુઓ પસાર થવાને કારણે તે દૂરથી સાપ જેવો દેખાતો હતો.
