ઉત્તરાખંડ: ઉત્તરાખંડના (Uttarakhand) જોશીમઠમાં (Joshi Math) થઈ રહેલા ભૂસ્ખલનથી (landslides) સમગ્ર ઉત્તરાખંડ હચમચી ઉઠ્યું છે. ત્યારે બીજી તરફ ગઢવાલના (Garhwal) અન્ય વિસ્તારોમાં જમીન ધસી પડવાની અને મકાનોમાં તિરાડો પડવાના સમાચારથી રાજ્ય અને દેશમાં હલચલ મચાવી દીધી છે. જ્યારે અન્ય જોશીમઠની સ્થિતિ દયનીય છે, ગઢવાલમાં આવા 25-30 ગામો છે, જેઓ તેમના ઘરોમાં ભૂસ્ખલન અને તિરાડોનો સામનો કરી રહ્યા છે. આ જિલ્લાઓમાં પણ લોકો ભયમાં જીવી રહ્યા છે તેમજ પ્રશાસન તરફથી ડેન્જર ઝોનના બોર્ડ લગાવવામાં આવ્યા છે.
ટિહરી જિલ્લામાં સ્થિત નરેન્દ્રનગરના અટાલી ગામમાં ઋષિકેશ-કર્ણપ્રયાગ રેલવે સ્ટેશનના નિર્માણને કારણે અટાલી ગામના કેટલાક પરિવારોની ખેતીની જમીનની સાથે ઘરો પર તિરાડો પડી ગઈ છે. અટાલી ગામની ખેતીની જમીનમાં છેલ્લા બે-ત્રણ દિવસથી દોઢ ફૂટ સુધીની તિરાડો પડી ગઈ છે જેના કારણે ગામના અનેક મકાનો જોખમમાં મુકાયા છે. ગામમાં પડેલી તિરાડોને જોતા અટાલી ગામના અસરગ્રસ્ત પરિવારોમાં રેલવે વિભાગ સામે ભારે રોષ જોવા મળી રહ્યો છે. પીડિત પરિવારોનું કહેવું છે કે તેઓએ રેલ્વે બાંધકામનો વિરોધ કર્યો ન હતો, પરંતુ હવે ગામની ખેતીની જમીન અને મકાનોમાં તિરાડો દેખાઈ રહી છે.
જોશીમઠના પીડિતોના પરિવારજનોનું કહેવું છે કે પ્રશાસન અને રેલવે અધિકારીઓ અહીં પરિસ્થિતિ જોવા આવે છે,અને ખાતરી આપીને જ જતા રહે છે. ગ્રામજનોનું કહેવું છે કે અટાલી ગામમાં તેમની વડીલોપાર્જિત જમીન છે. મકાનો છે. હવે આ સ્થિતિમાં, તમે તેમને કેવી રીતે છોડી શકો? પીડિત પરિવારના લોકોનું કહેવું છે કે રેલવેએ જમીનનું વળતર આપીને તેમને વિસ્થાપિત કરવા જોઈએ.
જોશીમઠ જેવા હાલ અન્ય ગામોમાં પણ થયો
બીજી તરફ ઉત્તરકાશીમાં યમુનોત્રી નેશનલ હાઈવે પર આવેલા વાડિયા ગામનું અસ્તિત્વ જોખમમાં છે. 2013 ની આપત્તિ દરમિયાન, યમુના નદીના વહેણને કારણે, આ ગામની નીચે ધોવાણ થવાનું શરૂ થયું. ધીમે ધીમે ગામના ઘરોમાં તિરાડો દેખાવા લાગી હતી. આ સાથે જ યમુનોત્રી ધામ તરફ જતો એકમાત્ર નેશનલ હાઈવે પણ ડૂબવા લાગ્યો હતો. જોકે નદીના સ્થળે સંરક્ષણ કાર્યને કારણે ભૂસ્ખલન શમી ગયું છે, તેમ છતાં ખતરો હજુ પણ યથાવત છે. આ ગામમાં 100 થી વધુ પરિવારો રહે છે. ગામમાં વીજળી પહોંચાડવાના થાંભલા પણ વાંકાચૂકા બની ગયા છે.
રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લા હેઠળના અગસ્ત્યમુનિ બ્લોકના મરોડા ગામને પણ ઋષિકેશ-કર્ણપ્રયાગ રેલ લાઇનની ભેટ આપવામાં આવી છે. આ ગામમાં પણ જાડી તિરાડો પડી ગઈ છે અને હવે ગામ સાવ ખાલી થઈ રહ્યું છે. લોકોમાં ભય જોવા મળી રહ્યો છે. પીડિત ગ્રામજનોને વિસ્થાપનના નામે અમુક રકમ જ આપવામાં આવી રહી છે, પરંતુ પીડિત પરિવારો તેને અપૂરતી ગણાવી રહ્યા છે.
પીડિતોનું કહેવું છે કે આટલી ઓછી રકમમાં તેઓ મકાન બાંધશે અથવા જમીન ખરીદશે. સરકારે પીડિતોને વધુ વળતર આપવું જોઈએ. આ સાથે વિસ્થાપન માટે જમીન આપવી જોઈએ. ગામમાં 30 થી વધુ પરિવારો રહેતા હતા, પરંતુ હવે ગામ ખાલી થઈ રહ્યું છે. પૌરીના સઈદ ગામમાં રેલ્વેના કામને કારણે 30થી વધુ ઘરોમાં તિરાડો પડી ગઈ છે. આ અંગે ગ્રામજનોએ સરકારને અનેક વખત વાકેફ કર્યા છે, પરંતુ આજ સુધી કોઈએ ધ્યાન આપ્યું નથી.
