ભારતીયો (indian) માટે ગૌરવની વાત છે કે દેશમાં જન્મેલા સુભાષિની ઐયર (subhashini iyer) અવકાશ પર સંશોધન (research on space) કરતી અમેરિકન એજન્સી નેશનલ એરોનોટિક્સ એન્ડ સ્પેસ એડમિનિસ્ટ્રેશન (nasa) ના મહત્વના પ્રોજેક્ટ (space project) પર કામ કરી રહી છે.
હકીકતમાં, સુભાષિની ચંદ્ર (moon) અને તેનાથી આગળના અવકાશયાન મોકલવા માટે નાસાના મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટના રોકેટ કોર સ્ટેજ (rocket core stage)ની દેખરેખ કરી રહી છે. સુભાષિની ઐયર કોઈમ્બતુરમાં જન્મેલી છે અને છેલ્લા બે વર્ષથી સ્પેસ લોન્ચ સિસ્ટમ (એસએલએસ) સાથે સંકળાયેલી છે. અહેવાલ મુજબ, સુભાષિની 1992 માં તેની કોલેજમાં મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગમાં સ્નાતક થનારી પ્રથમ મહિલા હતી. નોંધનીય છે કે નાસાના આર્ટેમિસ ચંદ્ર સંશોધન કાર્યક્રમ વિશે વધુ શોધવા માટે નવી તકનીકીઓ અને સિસ્ટમોનો ઉપયોગ કરે છે. નાસાના નવા રોકેટ, સ્પેસ લોન્ચ સિસ્ટમ (એસએલએસ), ઓરિઅન અંતરિક્ષયાન પરના અવકાશયાત્રીઓને પૃથ્વીથી લગભગ 1.25 માઇલ પર ચંદ્રની કક્ષામાં મોકલશે.
નાસા ચંદ્રની આસપાસ બે મિશન શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે, જેથી ચંદ્રના તળિયા સુધી પહોંચી શકાય. તે જાણીતું છે કે આર્ટેમિસ I ક્રુલેસ ફ્લાઇટ હશે જે એસએલએસ રોકેટ અને ઓરિઅન અવકાશયાનને ચંદ્ર પર લઈ જશે. આર્ટેમિસ II મિશન હેઠળ, એસએલએસ રોકેટ અને ઓરીયન અવકાશયાન અવકાશયાત્રીઓને ચંદ્ર પર લઈ જશે. વર્ષ 2024 માં આ પછી, આર્ટેમિસ ત્રીજા ચંદ્રની સપાટી પર પ્રથમ સ્ત્રી અને બીજો પુરુષ અવકાશયાત્રી ઉતારશે. આ મિશન દ્વારા, ચંદ્ર સપાટીઓ પર અન્વેષણ અને તકનીકી પરીક્ષણ કરવામાં આવશે.
મહત્વની વાત છે કે, નાસા ફરીથી ચંદ્ર પર અવકાશયાન મોકલવા જઈ રહ્યું છે. ભારતીય મૂળની એક મહિલા ઇજનેર આ પ્રોજેક્ટનો હવાલો સંભાળે છે. તેનું નામ સુભાષિની ઐયર છે. તેઓ છેલ્લા બે વર્ષથી નાસાના પ્રોજેક્ટ સાથે સંકળાયેલા છે. સુભાષિનીએ એક ઓલ ઇન્ડિયા ન્યૂઝ એજન્સીને કહ્યું, “અમે છેલ્લે 50 વર્ષ પહેલાં ચંદ્ર પર પગ મૂક્યો હતો.” તેથી અમે ફરીથી અવકાશયાત્રીઓને ચંદ્ર પર લઈ જવાનું વિચારી રહ્યા છીએ. આ પ્રોજેક્ટની શરૂઆતથી જ નાસાને કોઈપણ રીતે મદદ કરે તે અમારી જવાબદારી છે. ” આ નાસાના પ્રોજેક્ટને ‘આર્ટેમિસ લ્યુનર એક્સપ્લોરેશન’ કહેવામાં આવે છે. આ પ્રોગ્રામમાં નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
નાસાનું કહેવું છે કે તે સ્પેસ લોન્ચ સિસ્ટમ (એસએલસી) અને ઓરિઅન રોકેટ દ્વારા અવકાશયાત્રીઓને ચંદ્ર પર મોકલવાની યોજના ધરાવે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, નાસા ચંદ્ર પર બે અવકાશયાન મોકલવાની યોજના ધરાવે છે. આ કાર્યક્રમ ચંદ્ર વિશે ઘણી બધી અજાણી માહિતી શોધવા પ્રયત્ન કરશે, એમ નાસાએ જણાવ્યું હતું.
