નવી દિલ્હી: ઝેરી વાયુ પ્રદૂષણે (Air Pollution) દિલ્હીના (Delhi) લોકોને મુશ્કેલીમાં મુકી દીધા છે. અહીં શ્વાસ લેવો મુશ્કેલ બની ગયો છે. શ્વાસના દર્દીઓની સંખ્યામાં અચાનક વધારો થયો છે. લોકોને ઘરની અંદર પણ માસ્ક (Mask) પહેરવાની ફરજ પડી રહી છે. ઝાકળની ચાદરથી દિલ્હી ઢંકાઈ ગયું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે (Supreme Court) પ્રદૂષણને લઈને કડક પગલાં લીધા છે અને કોર્ટે કેન્દ્રની સાથે સાથે કેજરીવાલ (Kejriwal) સરકારને પણ આકરા સવાલો કર્યા હતા. કેજરીવાલ સરકાર અને કેન્દ્રએ પણ આ અંગે જવાબો દાખલ કર્યા છે. માત્ર જવાબ જ દાખલ કર્યો નથી, પરંતુ દિલ્હી સરકારે કહ્યું છે કે તે દિલ્હીમાં લોકડાઉન (Lock Down) લાદવા માટે તૈયાર છે, પરંતુ માત્ર દિલ્હીમાં લોકડાઉન લાદવાથી પરિણામ નહીં આવે, પરંતુ સમગ્ર દિલ્હી એનસીઆર લોકડાઉન અમલમાં મુકવો પડશે. લોકડાઉન લગાડવામાં આવે તો જનતા પર આ પ્રતિબંધો લાગી શકે છે.
લોકડાઉનની જાહેરાત પહેલાં દિલ્હીમાં આ નિયંત્રણો લાગુ કરાયા
- સુપ્રીમ કોર્ટની કડકાઈ બાદ દિલ્હી સરકારે પ્રદૂષણ ઘટાડવા માટે ઘણા પગલાં લીધા છે.
- શહેર સરકારે એક અઠવાડિયા માટે શાળાઓ બંધ કરી દીધી છે. વર્ગો માત્ર ઓનલાઈન ચાલશે.
- વધુમાં, બાંધકામ પ્રવૃત્તિ નવેમ્બર 14થી 17 સુધી બંધ છે.
- સરકારે આગામી કેટલાક દિવસો માટે સરકારી કચેરીઓનું કામકાજ બંધ રાખ્યું છે.
- ખાનગી કંપનીઓ વધુમાં વધુ લોકોને ઘરેથી કામ કરાવે એવી સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી સરકારને આ સૂચના આપી છે.
- દિલ્હીમાં લોકડાઉન જેવી સ્થિતિ કરવા માટે કોર્ટે સૂચના આપી છે.
લોકડાઉન લાગુ પડે તો સરકાર આ નિયંત્રણો મુકી શકે છે
- દિલ્હી સરકાર વાહનો માટે ઓડ-ઈવન ફોર્મ્યુલા પણ લાગુ કરી શકે છે. વાહનોથી થતા પ્રદૂષણને રોકવા માટે, દિલ્હી સરકાર તબક્કાવાર વાહનો પર પ્રતિબંધ લાદી શકે છે, જેથી પ્રદૂષણમાં થોડો ઘટાડો કરી શકાય.
- જો સંપૂર્ણ લોકડાઉન થશે તો આવશ્યક ચીજવસ્તુની દુકાનો જ ખુલશે.
- આરોગ્ય અને પ્રદૂષણ સ્થિતિ જોતાં, ઘણા બજારો અને દુકાનોમાં કામકાજનો સમય મર્યાદિત કરવામાં આવશે.
- જેમના વાહનો પાસે પ્રદૂષણ પ્રમાણપત્ર નથી, તેમની સામે મોટા પાયે કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
- થોડા દિવસો માટે ઉદ્યોગોની ખૂબ નજીક હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને તે ઉદ્યોગોને મદદ કરવા માટે વધુ ધુમાડાનું પ્રદૂષણ છે.
આ છે હવાની ગુણવત્તાના ધોરણો
દિલ્હી-એનસીઆરમાં વાયુ પ્રદૂષણની ગુણવત્તા (AQI) 500થી ઉપર ગઈ છે. હવા ખૂબ જ પ્રદૂષિત થઈ ગઈ છે. જ્યારે તે માત્ર 50 હોવું જોઈએ, તો તે વધુ સારું માનવામાં આવે છે. જ્યારે દિલ્હીમાં તે અનેક ગણું વધારે છે. 51 અને 100 ની વચ્ચેનો AQI ‘સંતોષકારક’ શ્રેણીમાં ગણવામાં આવે છે. જ્યારે AQI 101 અને 200 ની વચ્ચે હોય ત્યારે પ્રદૂષણને ‘મધ્યમ’ ગણવામાં આવે છે, જ્યારે 200-300 ને નબળા ગણવામાં આવે છે. 301 અને 400 ની વચ્ચેની હવાને ‘ખૂબ જ નબળી’ ગણવામાં આવે છે, જ્યારે 401 અને 500 ની વચ્ચેની AQIને ‘ગંભીર’ શ્રેણીમાં ગણવામાં આવે છે. આટલું પ્રદુષણ હવાને ઝેરી બનાવે છે અને ગંભીર શારીરિક સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે.
દિલ્હીમાં શ્વાસના દર્દીઓમાં વધારો દિલ્હીમાં શ્વાસના દર્દીઓની સંખ્યામાં વધારો થયો છે . દિલ્હીની હોસ્પિટલોમાં આવા દર્દીઓની સંખ્યામાં અચાનક વધારો થયો છે. ખાસ કરીને બાળકો અને વૃદ્ધો પ્રદૂષણથી ખૂબ પ્રભાવિત થયા છે. સર્વોચ્ચ અદાલતે પ્રદૂષણ માટે માત્ર સ્ટબલ સળગાવવાને જ જવાબદાર ઠેરવ્યું નથી, પરંતુ તેને ફટાકડા, વાહનોના પ્રદૂષણ તેમજ અન્ય કાર્યોને જવાબદાર ગણાવ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે ભવિષ્યમાં પ્રદૂષણને કેવી રીતે રોકવું, પરંતુ હાલના તબક્કે કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે.
