નવી દિલ્હી: વિશ્વનો સુંદર દેશ આઈસલેન્ડ (Island) માત્ર 14 કલાકમાં 800થી વધુ ભૂકંપથી (Earthquake) હચમચી ગયો છે. આ પહેલા ભૂકંપના આવા સમાચાર ક્યારેય વાંચ્યા કે સાંભળ્યા નથી. પણ આ વાત સાચી છે કે આઇસલેન્ડની ધરતી 14 કલાકમાં 800 વખત ધ્રૂજતાં વિશ્વ ચોંકી ગયું હતું. આ પછી સરકારે સમગ્ર દેશમાં રાજ્ય કટોકટી (State Emergency) જાહેર કરવામાં આવી છે. પ્રારંભિક માહિતી અનુસાર સૌથી મોટો આંચકો ગ્રિંડાવિકની ઉત્તરે આવ્યો હતો. અહીં ભૂકંપની તીવ્રતા રિક્ટર સ્કેલ પર સૌથી વધુ 5.2 હતી.
દેશના દક્ષિણપશ્ચિમ રેકજેનેસ દ્વીપકલ્પમાં શ્રેણીબદ્ધ શક્તિશાળી ધરતીકંપો આવ્યા બાદ આઇસલેન્ડે શુક્રવારે કટોકટીની સ્થિતિ જાહેર કરી હતી, જે જ્વાળામુખી ફાટી નીકળવાનું અગ્રદૂત બની શકે છે. ભવિષ્ય માટે વૈજ્ઞાનિકોની ચેતવણીએ સમગ્ર વિશ્વને ચોંકાવી દીધું છે. આઇસલેન્ડના નાગરિક સુરક્ષા અને કટોકટી વ્યવસ્થાપન વિભાગે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “રાષ્ટ્રીય પોલીસના વડા… ગ્રિંડાવિકની ઉત્તરે આવેલા સુન્ધાન્જુક્કાગીરમાં તીવ્ર ભૂકંપને કારણે નાગરિક સુરક્ષા માટે કટોકટીની સ્થિતિ જાહેર કરે છે.” વૈજ્ઞાનિકો પાસેથી મળેલી માહિતીના આધારે, વહીવટીતંત્રે લોકોને ગંભીર ચેતવણી આપતા કહ્યું કે, “આગામી ભૂકંપ અત્યાર સુધી આવેલા ભૂકંપ કરતા મોટા હોઈ શકે છે અને ઘટનાઓની આ સાંકળ વિસ્ફોટ તરફ દોરી શકે છે.”
આઇસલેન્ડિક હવામાન કચેરી IMO અનુસાર, ઓક્ટોબરના અંતથી અત્યાર સુધીમાં લગભગ 24,000 ભૂકંપ દ્વીપકલ્પ પર નોંધાયા છે. શુક્રવારની મધ્યરાત્રિથી 1400 GMT વચ્ચે લગભગ 800 ધરતીકંપોનું “ગીચ સ્વોર્મ” નોંધવામાં આવ્યું હતું. IMO એ લગભગ પાંચ કિલોમીટર (3.1 માઇલ) ની ઊંડાઈએ ભૂગર્ભ મેગ્માનું સંચય નોંધ્યું હતું. શું તે સપાટી તરફ જવાનું શરૂ કરશે અથવા તે જ્વાળામુખી વિસ્ફોટનું કારણ બની શકે છે? “સૌથી વધુ સંભવિત દૃશ્ય એ છે કે મેગ્માને સપાટી પર પહોંચવામાં કલાકોને બદલે ઘણા દિવસો લાગશે.” તેમણે વધુમાં કહ્યું કે “જો કોઈ તિરાડ દેખાય છે જ્યાં ધરતીકંપની પ્રવૃત્તિ અત્યારે સૌથી વધુ છે, તો લાવા દક્ષિણ-પૂર્વ અને પશ્ચિમ તરફ વહેશે, પરંતુ ગ્રિંડાવિક તરફ નહીં.”
આઇસલેન્ડમાં 33 સક્રિય જ્વાળામુખી પ્રણાલીઓ છે, જે યુરોપમાં સૌથી વધુ છે. ઉત્તર એટલાન્ટિક ટાપુઓ મધ્ય-એટલાન્ટિક રિજ પર પથરાયેલા છે, જે સમુદ્રના તળમાં એક તિરાડ છે જે યુરેશિયન અને ઉત્તર અમેરિકન ટેક્ટોનિક પ્લેટોને અલગ કરે છે. માર્ચ 2021માં માઉન્ટ ફાગરાડાલ્સફજાલની આસપાસના નિર્જન વિસ્તારમાં વિસ્ફોટ થતાં પહેલાં, રેકજેન્સ જ્વાળામુખી સિસ્ટમ આઠ સદીઓથી નિષ્ક્રિય હતી.
