નવી દિલ્હી: ભારત રશિયા પાસેથી 3.5 મિલિયન બેરલ ક્રૂડના ખરીદવા માટે ટૂંક સમયમાં કરાર કરશે તેવા અહેવાલો મળી રહ્યા છે. યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધનાં પગલે ક્રુડ ઓઈલનાં ભાવ આસમાને પહોચી ગયા હતા. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ક્રૂડઓઇલની કિંમતો 2008 બાદના રેકોર્ડ 140 ડોલર નજીક પહોંચી હતી. જેના કારણે પેટ્રોલ-ડિઝલની કિંમતોમાં પણ વધારો થઇ શકે છે.
ઓફરની સાથે સાથે અન્ય વિકલ્પો પર પણ વિચારણા ચાલી રહી છે: પેટ્રોલીયમ મંત્રી
તેલ પ્રધાન હરદીપ પુરીએ રાજ્યસભામાં જણાવ્યું હતું કે રશિયાએ ભારતને સસ્તા ક્રૂડ ઓઈલની ઓફર કરી છે. જેના પર વિચારણા ચાલી રહી છે. જોકે, તે કેવી રીતે ચૂકવવામાં આવશે તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. સરકાર આ ડીલ રૂપિયા-રૂબલમાં કરવા વિચારી રહી છે. તે ભારતીય બેંકો દ્વારા ચૂકવણી કરી શકાય છે જેની પશ્ચિમી દેશોમાં શાખાઓ નથી. આ ઉપરાંત કેટલાક અન્ય વિકલ્પો પર પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ભારતમાં એક દિવસમાં 4.5 મિલિયન બેરલ તેલનો વપરાશ
રશિયા ભારતને ક્રૂડ પહોંચાડવા માટે શિપિંગ અને વીમાની કાળજી લેશે. આનાથી ભારતીય રિફાઇનર્સ માટે રશિયન ક્રૂડની ખરીદીમાં મોટી અડચણ દૂર થશે. જો આ કરાર થશે તો તો ભારત જૂના સાથી રશિયા સાથે વેપાર માટે તેના દરવાજા ખુલ્લા રાખવાનો સંકેત આપશે. ભારતમાં એક દિવસમાં 4.5 મિલિયન બેરલ તેલનો વપરાશ થાય છે. જો આ સોદો થશે તો તે થોડા મહિનામાં વિતરિત કરવામાં આવશે. રશિયા પાસેથી સસ્તું તેલ મળવાથી ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ ઘટાડવામાં પણ મદદ મળશે.
સોદામાં સૌથી મોટી સમસ્યા શિપિંગની
આ સોદામાં સૌથી મોટી સમસ્યા શિપિંગની છે. યુરલ્સ અને સોકોલ એ રશિયા દ્વારા નિકાસ કરાયેલા બે મુખ્ય ક્રૂડ છે. યુરલ્સને નોવોરોસિયસ્કના કાળો સમુદ્ર બંદરથી મોકલવામાં આવે છે. આ એક લાંબો અને તોફાની માર્ગ છે જેમાં બહુવિધ ટ્રાન્સ-શિપમેન્ટ સામેલ છે, જે શિપિંગ ખર્ચને પ્રતિબંધિત બનાવે છે. યુક્રેન સંઘર્ષે વીમા અને યુદ્ધના જોખમના પ્રિમીયમને જેક અપ કર્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે યુક્રેન પરના આક્રમણ બાદ રશિયા એકલું પડી ગયું છે. અમેરિકા અને તેના સહયોગી દેશોએ રશિયા પર અનેક પ્રકારના પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. જો કે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના માહોલ વચ્ચે રશિયા ભારતને સસ્તા ક્રૂડની મદદ કરશે.
ભારત રશિયાની છૂટવાળી દરખાસ્ત સ્વીકારે તો પ્રતિબંધોનો ભંગ નહી : અમેરિકા
વ્હાઈટ હાઉસે કહ્યું હતું કે ભારતે રશિયાની છૂટવાળી ક્રૂડ ઓઈલની દરખાસ્ત સ્વીકારવી એ મોસ્કો પરના અમેરિકન પ્રતિબંધોનો ભંગ નહી થશે, જ્યારે તેમણે એ પણ કહ્યું હતું કે યુક્રેન પર રશિયાના હુમલા વચ્ચે દેશોએ ‘તમે ક્યાં ઊભા રહેવા માંગો છો’ તે વિશે પણ વિચારવું જોઈએ. અમેરિકી પ્રમુખ જો બાઈડને ગયા અઠવાડિયે રશિયા દ્વારા યુક્રેન પર હુમલાના પગલે રશિયન ઓઈલ અને ગેસની આયાત પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો હતો અને રશિયાના અર્થતંત્રના મુખ્ય સ્ત્રોતને નિશાન બનાવ્યું હતું. ‘અમારો સંદેશ કોઈ પણ દેશને એ જ છે કે અમે લગાવેલા પ્રતિબંધોનું પાલન કરે’, એમ વ્હાઈટ હાઉસ પ્રેસ સેક્રેટરી જેન પ્સાકીએ પત્રકારોને મંગળવારે કહ્યું હતું.
ભાવ વધવાના ભયનાં પગલે લોકોએ ટાંકી ફૂલ કરાવતા પેટ્રોલનું વેચાણ વધ્યું
નવી દિલ્હી: વિધાનસભા ચૂંટણી પછી સંભવિત ભાવ વધારાની અપેક્ષાએ ગ્રાહકો અને ડીલરોએ ટાંકી ફૂલ કરાવતા માર્ચના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં ભારતનું ઓટો ઈંધણનું વેચાણ પૂર્વ-રોગચાળાના સ્તરે વધી ગયું હતું. ડીલરો, તેમજ જનતાએ ઉત્તર પ્રદેશ જેવા રાજ્યોમાં ચૂંટણીના કારણે રોકી દેવામાં આવેલા ભાવવધારો હવે થશે એવી દહેશતે ટાંકીઓ ફૂલ કરાવી છે. ક્રુડના ભાવમાં ઉછાળાને લીધે મોટા ભાવવધારાની દહેશત છે. 1.23 મિલિયન ટનના બજાર પર લગભગ 90 ટકા નિયંત્રણ ધરાવતા સરકારી માલિકીના ઇંધણ રિટેલર્સ દ્વારા 1-15 માર્ચ દરમિયાન પેટ્રોલનું વેચાણ ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા કરતાં લગભગ 18 ટકા અને 2019ના સમયગાળા કરતાં 24.4 ટકા વધુ હતું એમ, પ્રારંભિક ઉદ્યોગ ડેટા દર્શાવે છે.
વિપક્ષની ટિપ્પણીઓ પર ઇંધણના વેચાણમાં 20 ટકાનો ઉછાળો
દેશમાં સૌથી વધુ વપરાતું ઇંધણ ડીઝલનું વેચાણ વાર્ષિક ધોરણે 23.7 ટકા વધીને 3.53 મિલિયન ટન થયું હતું. આ માર્ચ 1-15, 2019ના વેચાણ કરતાં 17.3 ટકા વધુ હતું. જ્યારે પેટ્રોલનું વેચાણ માર્ચ 1-15, 2020 દરમિયાનના વેચાણ કરતાં 24.3 ટકા વધુ હતું, ત્યારે ડીઝલનું વેચાણ સમાન સંદર્ભ સમયગાળામાં 33.5 ટકા વધુ હતું. મહિને દર મહિને પેટ્રોલનું વેચાણ 18.8 ટકા અને ડીઝલનું વેચાણ 32.8 ટકા વધ્યું હતું. 1 થી 15 માર્ચ દરમિયાન ડીઝલનું વેચાણ છેલ્લા બે વર્ષમાં કોઈપણ મહિનાના પ્રથમ અર્ધવાર્ષિક ગાળામાં સૌથી વધુ છે અને જ્યારે દેશ સંપૂર્ણ લોકડાઉન હેઠળ હતો ત્યારે એપ્રિલ 2020 માં વેચાયેલા ડીઝલના કુલ વોલ્યુમ કરતાં વધુ છે. ઉદ્યોગના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે વ્યક્તિગત વાહન માલિકો દ્વારા ગભરાટની ખરીદી કરવામાં આવી હતી, ત્યારે પેટ્રોલ પંપના ડીલરો માત્ર તેમની સ્ટોરેજ ટાંકીઓ જ નહીં પરંતુ તેમની પાસેના કોઈપણ મોબાઇલ બ્રાઉઝર અથવા ટેન્કર ટ્રકને પણ ટોપ અપ કરે છે. ડીલરો નીચા દરે ઈંધણ ખરીદીને અને સુધારેલા ઊંચા ભાવે વેચીને ઝડપી કમાણી કરવાની આશા રાખતા હતા.
ઓઇલ પ્રધાન હરદીપ સિંહ પુરીએ સોમવારે જણાવ્યું હતું કે પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં નિકટવર્તી વધારાની તૈયારીમાં લોકોને ટેન્ક ફૂલ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરતી (રાહુલ ગાંધીની) ટિપ્પણીઓ પર ઇંધણના વેચાણમાં 20 ટકાનો ઉછાળો આવ્યો હતો. પુરીએ જણાવ્યું હતું કે આંતરરાષ્ટ્રીય તેલના ભાવ 2020માં પ્રતિ બેરલ USD 19.56 થી વધીને આ મહિનાની શરૂઆતમાં USD 130 પ્રતિ બેરલ થઈ ગયા હતા અને હવે ઘટીને USD 100 પ્રતિ બેરલ થઈ ગયા છે
