અઢી વર્ષથી વધુ સમયથી ચાલી રહેલી વૈશ્વિક કોરોના મહામારીએ લોકોના સ્વાસ્થ્યને (Health) ગંભીર અસર કરી છે. ખાસ કરીને બીજી વેવ દરમિયાન ડેલ્ટા વેરિઅન્ટના ચેપને કારણે ચેપગ્રસ્તોમાં ગંભીર લક્ષણો જોવા મળ્યા હતા. આવા લોકોમાં લાંબા સમય સુધી કોવિડની (Covid) સમસ્યા પણ વધુ જોવા મળી છે. હાલમાં ચેપનું કારણ બનેલા ઓમિક્રોન વેરિઅન્ટ્સમાં હળવા સ્તરના ચેપ હોવાનું માનવામાં આવે છે તેમ છતાં કેટલાક લોકોમાં ગંભીર આરોગ્યની સમસ્યાઓ હોવાનું સામે આવ્યું છે. ફેફસાં અને હૃદય શરીરના એવા અંગોમાંથી એક છે જે કોરોનાના ચેપથી સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત છે. તો શું કોરોના રોગચાળાને કારણે હૃદય રોગના (Heart Attack) કેસમાં વધારો થયો છે?
આ સવાલ એટલા માટે પણ ઉઠી રહ્યો છે કારણ કે છેલ્લા બે વર્ષમાં દેશમાં હૃદયરોગના દર્દીઓની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. ડેટા દર્શાવે છે કે જાન્યુઆરી-જૂન 2021 વચ્ચેના સમયગાળામાં દર મહિને લગભગ 3,000 લોકો હાર્ટ એટેકને કારણે મૃત્યુ પામ્યા છે. જે 2020 માં લગભગ 500 હતા. ગયા વર્ષે જૂન સુધીમાં મુંબઈમાં નોંધાયેલા કુલ 75,165 મૃત્યુમાંથી લગભગ 23.8 ટકા (17,880) હૃદયરોગના હુમલાને કારણે થયા હતા. હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું પણ કહેવું છે કે ઈન્ફેક્શનથી હૃદયની સમસ્યાઓ વધી રહી છે તેથી દરેક વ્યક્તિએ ખાસ સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે.
બે વર્ષમાં હૃદયરોગના કેસમાં વધારો થયો છે
નિષ્ણાંતોના મત પ્રમાણે હાર્ટ એટેક સંબંધિત મૃત્યુમાં વધારો થવાનું મુખ્ય કારણ કોરોના ચેપ છે. હૃદય રોગ ભૂતકાળમાં એક મોટું સંકટ રહ્યું છે. જોકે કોરોના રોગચાળા પછી તેના વધતા કેસોએ ચિંતા વધારી છે. આવા ઘણા લોકો ખાસ કરીને યુવાનોને હૃદય રોગના ગંભીર કેસ હોવાનું નિદાન થયું છે. તેઓ કોરોના વાયરસથી સંક્રમિત થયા પહેલા સંપૂર્ણપણે સ્વસ્થ હતા. આનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે વૈશ્વિક સ્તરે હૃદયરોગના વધારા માટે કોરોના રોગચાળો જવાબદાર હોઈ શકે છે. લોકોએ તેની રોકથામ અને નિદાન માટે પણ ખૂબ જ સતર્ક રહેવાની જરૂર છે.
હૃદયના સ્વાસ્થ્ય પર કોરોના ચેપની અસર
કોરોના સંક્રમણને કારણે હૃદય પરની અસરો જાણવા માટે કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે આ ચેપ કેટલીક પરિસ્થિતિઓમાં નસો અને ધમનીઓની આંતરિક સપાટીને પણ અસર કરે છે. જેના કારણે રક્ત વાહિનીઓમાં સોજો આવી શકે છે. આ ઉપરાંત ચેપની સ્થિતિમાં નાની વાહિનીઓ અને લોહીના ગંઠાવાનું નુકસાન થવાની સમસ્યા પણ છે. આ બધી સ્થિતિઓ હૃદય અને શરીરના અન્ય ભાગોમાં લોહીના પ્રવાહને અસર કરે છે. હૃદયમાં ક્ષતિગ્રસ્ત રક્ત પરિભ્રમણ તમને વિવિધ પ્રકારની ગંભીર આરોગ્ય સમસ્યાઓના જોખમમાં મૂકી શકે છે.
ચેપગ્રસ્ત લોકોમાં ગંભીર ગૂંચવણ જોવા મળી રહી છે
છેલ્લા બે વર્ષના ડેટા પર નજર કરીએ તો જાણવા મળે છે કે યુવાનોમાં હૃદયરોગ અને અચાનક હૃદય બંધ થવાના કેસ વધ્યા છે. આ સમસ્યા એવા યુવાનોમાં વધુ જોવા મળી રહી છે જેમને કોરોનાનો ચેપ લાગ્યો હતો. કોરોના સંક્રમિત લોકોમાં કાર્ડિયાક એમઆરઆઈમાં ટ્રોપોનિનમાં વધારો અને હૃદયની કામગીરીમાં ઘટાડો પણ જોવા મળ્યો છે. આ ગંભીર સંકેતો છે. આ સિવાય જે લોકોને પહેલાથી જ હ્રદય રોગની સમસ્યા છે જો તેઓ ચેપગ્રસ્ત થાય છે તો તે ગંભીર ગૂંચવણો અને મૃત્યુનું જોખમ પણ વધારે છે. કોરોના રોગચાળાએ હૃદયના સ્વાસ્થ્યને ગંભીર અસર કરી છે. જે લોકોમાં કોરોના ચેપ લાગ્યો છે તેઓ સ્વસ્થ થયા પછી તેઓએ સાવચેતીના પગલા તરીકે હૃદયની તપાસ કરાવવી આવશ્યક છે.
દરેક વ્યક્તિ કાળજી લે
હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે દેશમાં જે રીતે હ્રદય રોગના કેસમાં ઝડપથી ઉછાળો જોવા મળી રહ્યો છે આ ખતરાને જોતા તમામ લોકોએ ખાસ સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે. જો તમે ચેપમાંથી સાજા થયા પછી થોડા સમય માટે હૃદયની સમસ્યાઓ અનુભવી રહ્યા છો તો ચોક્કસપણે આ વિશે નિષ્ણાતની સલાહ લો. તંદુરસ્ત લોકોએ પણ આહાર અને નિયમિત કસરત પર વિશેષ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. યુવાનોમાં પણ હૃદયરોગ અને તેની ગૂંચવણો વધી રહી છે. આ ખતરાને ધ્યાનમાં રાખીને દરેકે ખાસ તકેદારી રાખવાની જરૂર છે.
