છેલ્લા ઘણા દાયકાઓથી હવાના પ્રદૂષણને લીધે ગ્લોબલ વોર્મિંગ ( GLOBAL WARMING) ના જોખમોને ચેતવણી આપવામાં આવી રહી છે. તેના પરિણામે અમે હવામાન પરિવર્તનની આવી ઘણી અસરો જોવાનું શરૂ કર્યું છે અને આવનારા જોખમોની ગંભીરતા તરફ પણ નિર્દેશ કરી રહ્યા છીએ. પરંતુ વર્ષ 2020માં કોવિડ -19 (COVID – 19) રોગચાળોને કારણે અટકેલા આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને લીધે ગ્રીન હાઉસ ગેસ (GREEN HOUSE GAS) ના ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો થયો હતો, જેના કારણે પ્રદૂષણમાં ( POLLUTION) ઘટાડો રાહતનો સમાચાર માનવામાં આવે છે. પરંતુ નવા અધ્યયનએ બતાવ્યું છે કે આ શુધ્ધ હવા (FRESH AIR) ને કારણે તાપમાનમાં ઘટાડો થવાને બદલે 2020 નો તાપમાન વધી ગયું છે.
યુ.એસ , રશિયા અને ચીનના કેટલાક વિસ્તારોમાં તાપમાન થોડા સમય માટે અડધાથી વધુ (0.3 થી 0.37) સુધી ગરમ થયું હતું. આ કોલસામાં સૂટ અને સલ્ફેટ કણો કરતા ઓછા પ્રદૂષણ અને કારમાંથી થતા પ્રદૂષણને કારણે છે. આ કણોની વિશેષતા એ છે કે તેઓ વાતાવરણીયનું તાપમાન ઓછું રાખે છે કારણ કે તેઓ સૂર્યથી આવતી ગરમીને પ્રતિબિંબિત કરે છે. આ અભ્યાસ તાજેતરમાં જીઓફિઝિકલ રિસર્ચ લેટર જર્નલમાં પ્રકાશિત થયો છે.
આ જ કારણ છે કે પાછલા વર્ષે પૃથ્વી 0.03 ડિગ્રી વધુ ગરમ હતી કારણ કે ત્યાં હવામાં ઠંડક પ્રદાન કરતા એરોસોલ્સની અછત હતી. આવા એરોસોલ્સ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO 2) જેવા દૃશ્યમાન કણો નથી, પરંતુ તે સ્પષ્ટપણે દૃશ્યમાન છે. આ અધ્યયનના મુખ્ય લેખક અને વાતાવરણીય સંશોધન માટેના નેશનલ સેન્ટરના એટોમોસ્ફેરિક વૈજ્ઞાનિક એન્ડ્ર્યુ જેટલમે જણાવ્યું છે કે કણોના પ્રદૂષણને કારણે થતાં પ્રદૂષણને કારણે શુધ્ધ હવા ખરેખર ગ્રહના ગરમ તાપમાનનું કારણ બની શકે છે.
જેટલમેન અને તેની ટીમ 2020 ની સીઝનના કમ્પ્યુટર મોડલ્સના સિમ્યુલેશન પર આધારિત હતી, જેમાં તેઓએ રોગચાળાને લીધે લોકડાઉનને કારણે થતાં પ્રદૂષણમાં ઘટાડો શામેલ કર્યો ન હતો. તેઓએ જણાવ્યું હતું કે કાર્બન ઉત્સર્જનને કારણે ગરમીના સંચયને કારણે થતાં ગરમીની અસર વધુ ઝડપથી હતી.
કામચલાઉ ગરમી વધવાની અસરનું કારણ એ હતું કે કાર્બન એક દાયકાથી વધુ સમય સુધી વાતાવરણમાં રહે છે અને લાંબી અસર બતાવે છે. તે જ સમયે એરોસોલ્સ જેવા કણો ફક્ત એક અઠવાડિયા માટે હવામાં રહી શકે છે. ઠંડકયુક્ત એરોસોલ્સની અછત હોવા છતાં 2020 માં વૈશ્વિક તાપમાન અગાઉના વર્ષના રેકોર્ડને તોડી ચૂક્યું હતું, અને એરોસોલ અસરએ સમજાવવામાં મદદ કરી શકે કે 2020 નાસાની માપન પ્રણાલી અનુસાર સૌથી ગરમ છે.
નાસાના વૈજ્ઞાનિક ગેવિન સ્મિથ (GEVIN SMITH) જે આ અધ્યયનનો ભાગ ન હતા, કહે છે કે આ અભ્યાસ અન્ય સંશોધનને પુષ્ટિ આપે છે. તે જ સમયે, જેટલમેન કહે છે કે શુધ્ધ હવા ગ્રહને સહેજ હૂંફાળું બનાવે છે, પરંતુ તેના કારણે પ્રદૂષણને કારણે બહુ ઓછા લોકો મરે છે. એક હકીકત એ પણ છે કે માનવ પ્રવૃત્તિઓ ગ્લોબલ વોર્મિંગ પર લાંબી વૈશ્વિક અસર ધરાવે છે.
ગયા વર્ષે કોવિડ -19 રોગચાળો ફાટી નીકળતાં એક સાથે વિશ્વભરની ઘણી પ્રવૃત્તિઓ બંધ થઈ ગઈ હતી. આ દર વર્ષે થતા કાર્બન અને અન્ય ઉત્સર્જનમાં ભારે ઘટાડો થવાને કારણે હતો.હવામાં પ્રદુષકોનો ઘટાડો થયો હોવા છતાં વૈશ્વિક તાપમાનમાં ઘટાડો આશ્ચર્યજનક હતો, પરંતુ હવે અન્ય અધ્યયનમા હવે સમાન કારણો છે જે આ સંશોધનમાં બહાર આવ્યા છે. ગયા વર્ષે મહાસાગરો પરના ફેરફારોમાં શું થશે, તે પછીથી જાહેર કરવામાં આવશે.
