ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી એ ખૂબ જ સામાન્ય અને મહત્વપૂર્ણ વીમા પ્રોડક્ટ છે જેનાથી આપણે પરિચિત હોવા જોઈએ. તે કોઈપણ વ્યક્તિ/સંસ્થા/ફર્મ/ઓર્ગેનાઇઝેશન માટે હિતકારી રહેશે જે આગ ફાટી નીકળવાના કિસ્સામાં નાણાકીય નુકસાન અથવા ક્ષતિના સંપર્કમાં આવી શકે છે. મિલકતને ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી એ આકસ્મિક આગ અથવા સંબંધિત ઘટનાઓ દ્વારા સામાન્ય રીતે સમાવિષ્ટ નુકસાન / ક્ષતિ સામે વીમાનો કરાર છે. વીમાદાતા (વીમા કંપની) આગ અથવા સંબંધિત અકસ્માતને કારણે વીમાધારકની સંપત્તિને થયેલા કોઈપણ નુકસાન અથવા ખોટ માટે વળતર આપે છે. તેમાં આગ, વિસ્ફોટ, કુદરતી આફતો, વગેરે જેવા જોખમોની શ્રેણી સામે રક્ષણનો સમાવેશ થાય છે. આગમાં નુકસાન પામેલી અથવા નાશ પામેલી મિલકતના સમારકામ, પુનઃનિર્માણ અથવા રિપ્લેસમેન્ટના ખર્ચની ભરપાઈ કરવા માટે ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો છે.
ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસીના પ્રકાર
સ્ટાન્ડર્ડ ફાયર એન્ડ સ્પેશિયલ જોખમ વીમો
SFSP પોલિસી તરીકે જાણીતી આ પોલિસીમાં આગ, વીજળી, વિસ્ફોટ/ઇમ્પ્લોશન, હુલ્લડ, હડતાલ અને દ્વેષયુક્ત નુકસાન, તોફાન, ચક્રવાત, ટાયફૂન, ટેમ્પેસ્ટ, હરિકેન, ટોર્નેડો, ફ્લડ એન્ડ જળબંબાકાર (STFI), એરક્રાફ્ટ ડેમેજ અને સબસિડન્સ, રોકસ્લાઇડ સહિત ભૂસ્ખલન વગેરેથી થતાં નુકસાનને આવરી લેવામાં આવે છે.
ઉપરોક્ત સૂચિ ફક્ત મુખ્ય કવરેજને આવરી લે છે અને સંપૂર્ણ કવરેજ જાણવા માટે, કોઈ પોલિસી દસ્તાવેજોનો સંદર્ભ લઈ શકો છે. આ સ્ટાન્ડર્ડ કવર્સ ઉપરાંત, એડ-ઓન કવર્સ પણ વધારાનું પ્રીમિયમ ચૂકવીને બેઝ પોલિસીમાં ઉમેરી શકાય છે. કેટલાક વીમાદાતાઓ પ્રીમિયમની રકમમાં ઘટાડા સાથે પોલિસીની શરૂઆતના સમયે RSMD અને STFI જોખમો માટેનું કવર દૂર કરવાની સુગમતા પણ પ્રદાન કરે છે.
સ્પેશિયલ પ્રોગ્રામ
a) ફ્લોટર પોલિસી : એક જ પોલિસીધારકના અલગ-અલગ સ્થળોએ ગોડાઉન/વેરહાઉસમાં સંગ્રહિત સ્ટોક/માલને આવરી લેવા માટેની આ પોલિસી છે. તે એવા કિસ્સાઓમાં આદર્શ છે કે જ્યાં સ્ટોકની આંતર-ગોડાઉન હિલચાલ વારંવાર થતી હોય અને જ્યાં સ્ટોકની દરેક હિલચાલને રેકોર્ડ કરવી ખૂબ જ મુશ્કેલ હોય. પૉલિસીધારક એક વીમાની રકમ માટે પૉલિસી લઈ શકે છે જે તમામ વેરહાઉસ પર મૂકવામાં આવે છે.
b) ડેકલેરેશન પોલિસી : જ્યાં માલ/સ્ટોક મૂલ્યોમાં વારંવાર વધઘટ થાય છે ત્યાં આ પોલિસી ઉપયોગી છે. પૂર્વ-સંમત શરતો પર, સામાનની કિંમત ત્રિમાસિક અથવા માસિક ધોરણે સમયાંતરે જાહેર કરવાની હોય છે અને પોલિસીના વર્ષના અંતે પ્રીમિયમ જાહેર કરાયેલ સરેરાશ મૂલ્ય પર કામ કરે છે.
c) ફ્લોટર ડેકલેરેશન પોલિસી : તે મૂળભૂત રીતે ઉપરોક્ત નીતિઓનું મિશ્રણ છે એટલે કે વિવિધ સ્થળોએ પડેલો માલ અને માલની કિંમતમાં વધઘટ થાય છે.
ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પોલિસી શા માટે લેવી?
અકસ્માત કે કુદરતી આફત ગમે ત્યારે અને ગમે ત્યાં આવી શકે છે. તેઓ સામાન્ય રીતે વિશાળ નુકસાન અને મિલકતને નુકસાન પહોંચાડે છે. ઘરો, ઓફિસો, દુકાનો અને ઉદ્યોગો/કારખાનાઓ/શોરૂમ જેવી સંપત્તિ/મિલકતો બનાવવા માટે વર્ષોની સખત મહેનત કરવી પડે છે અને એક જ ઘટના તેમને એક દિવસમાં નષ્ટ કરી શકે છે.
આ સમસ્યા ખાસ કરીને વિશાળ પ્લાન્ટ અને મશીનરી રોકાણ ધરાવતા ઉદ્યોગો માટે ગંભીર છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, માલિકને નાણાકીય તણાવ અથવા નાદારીનો સામનો કરવો પડી શકે છે. પરિણામે, વ્યાપક ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી લઈને આવી મિલકતો/સંપત્તિઓને આવરી લેવી અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
સ્ટાન્ડર્ડ ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી ખરીદવાના ફાયદા
સ્ટાન્ડર્ડ ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી નીચેના લાભો પ્રદાન કરે છે:
નાણાકીય સલામતી
સ્ટાન્ડર્ડ ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી વીમાધારકને તે તમામ સાધનોને બદલવા અથવા પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે ભરપાઈ કરે છે જે કોઈપણ કવરેજ જોખમને લીધે નુકસાન થયું હોય જેમ કે માળખાં, પ્લાન્ટ અને મશીનરી, માલ/ઇન્વેન્ટરી વગેરે. આવી પૉલિસી રાખવાથી ઘટના બની તે પહેલાંની જે નાણાકીય સ્થિતિ હતી તે સમાન સ્થિતિ પર વીમાધારકનેપાછા લાવીને બચાવે છે. ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી નાણાકીય સુરક્ષાનો અહેસાસ આપે છે કે મિલકત/સંપત્તિઓ સારી રીતે સુરક્ષિત છે.
વાઈડ કવરેજ
સ્ટાન્ડર્ડ ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસીમાં કવરેજ માત્ર આગ સંબંધિત નુકસાન સુધી મર્યાદિત નથી. તે હુલ્લડો, હડતાલ અને દ્વેષપૂર્ણ નુકસાન, તોફાન, ચક્રવાત, ટાયફૂન, ટેમ્પેસ્ટ, હરિકેન, ટોર્નેડો, પૂર અને જળબંબાકાર, વિસ્ફોટ/ઇમ્પ્લોશન, વિજળીના કડાકા, વગેરે જેવા જોખમોની વિશાળ શ્રેણી સામે કવર પૂરું પાડે છે. વ્યાપક કવરેજથી મનની શાંતિ માટે તમને તે વધારાની તક મળે છે.
એડ-ઓન કવર
સ્ટાન્ડર્ડ કવર્સ ઉપરાંત, જ્યારે વીમાકૃત જોખમ થાય છે, ત્યાં બહુવિધ નુકસાન/ખર્ચો હોય છે જે કવર કરવામાં આવતા નથી. ઉદાહરણ તરીકે, આગની દુર્ઘટના દ્વારા પ્લાન્ટ/ઉદ્યોગ નષ્ટ થયા પછી, મિલકત પર વિશાળ કાટમાળ હશે અને કાટમાળને દૂર કરવું ખૂબ ખર્ચાળ હોઈ શકે છે. કાટમાળ દૂર કરવા માટેના શુલ્કને કાટમાળના એડ-ઓન કવર દ્વારા આવરી લેવામાં આવે છે.
વ્યાપાર વિક્ષેપ / નફાની ખોટનો વીમો
ધંધાકીય વિક્ષેપ અથવા નફાના નુકસાનનો વીમો સ્ટાન્ડર્ડ ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી સાથે લઈ શકાય છે. આવરી લેવામાં આવેલા જોખમ દ્વારા નુકસાન થાય છે ત્યારે તે વ્યવસાય દ્વારા સામનો કરવામાં આવેલા લાભોના નુકસાન માટે ચૂકવણી કરે છે. આવી પોલિસીઓ વ્યવસાયના માલિકોને નિયત શુલ્ક જેવા કે ભાડા, પગાર, લોન પર વ્યાજની ચૂકવણી વગેરેને આવરી લેવામાં મદદ કરે છે જ્યારે વ્યવસાય ઘટનાને કારણે કમાણી પેદા કરતું નથી.
લોન સરળતાથી મેળવી શકાય છે
દુકાનો, મેન્યૂફેક્ચરરો/કારખાનાઓ અને સ્ટોરેજ/ગોડાઉનના સ્ટોક માટે લોન આપનાર ધિરાણકર્તા આગ સંબંધિત અકસ્માતથી મિલકતને નુકસાન પહોંચે તો પોતાને બચાવવા માટે ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી માટે પૂછશે. એક વ્યાપક ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ પૉલિસી ધિરાણકર્તાઓને માનસિક શાંતિ આપશે અને લોનની ઉપલબ્ધતાને પ્રમાણમાં સરળ બનાવશે.
ફાયર ઇન્સ્યોરન્સ હેઠળ શું આવરી લેવામાં આવતું નથી?
નીચે આપેલા સામાન્ય વસ્તુઓ બાકાત છે અને વધુ વિગતો માટે પોલિસીના શબ્દોનો સંદર્ભ લેવાની જરૂર છે.
પૉલિસી હેઠળ આવરી લેવામાં આવેલ વીજળી, STFI, ઘટાડાની ઘટનાઓ, ભૂસ્ખલન અને રોકસ્લાઇડને કારણે થતા દરેક નુકસાનના સંદર્ભમાં દરેક દાવાના પ્રથમ 5% (દાવા વધારા તરીકે ઓળખાય છે) ને બાકાત રાખવામાં આવે છે. દાવાની વધારાની રકમ વીમાધારક દીઠ ઇવેન્ટ દીઠ લાગુ થાય છે.
• પરમાણુ, યુદ્ધ, આતંકવાદ અને સમાન ધમકીઓ દ્વારા પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે નુકસાન, વિનાશ અથવા ક્ષતિ.
• કમાણીની ખોટ, વિલંબથી નુકસાન, બજારની ખોટ અથવા અન્ય પરિણામે અથવા પરિપત્ર નુકશાન અથવા કોઈપણ પ્રકારનું નુકસાન અથવા કોઈપણ વિક્ષેપ.
• હુલ્લડ, હડતાલ, દ્વેષપૂર્ણ અને આતંકવાદના નુકસાનના કવર હેઠળ પ્રદાન કર્યા સિવાય કોઈપણ વીમાકૃત જોખમ દરમિયાન અથવા પછીની ચોરી દ્વારા નુકસાન.
નિષ્કર્ષ
ફાયર ઇન્સ્યોરન્સના મહત્વને અવગણી શકાય નહીં અથવા ઓછું મૂલવી શકાય નહીં. જો તમારી પાસે કોઈ મિલકત/ ગોડાઉન/ ફેક્ટરી/ દુકાન/ માળખું વગેરે હોય તો પોતાને મોટા નુકસાનથી બચાવવા માટે પૂરતા કવરેજ સાથે સાચી અગ્નિશામક વીમા પૉલિસી ખરીદવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. અનુભવી વીમા સલાહકાર/વીમા નિષ્ણાતનો સંપર્ક કરો જે તમને મદદ કરશે. આવશ્યકતાઓને વધુ સારી રીતે સમજો અને સ્પર્ધાત્મક પ્રીમિયમ પર યોગ્ય કવરેજ સૂચવો.
