આજના ડિજિટલ યુગમાં, સંસ્કૃતિનું રૂપાંતર એક અનોખો વિષય છે, જેની ચર્ચા ભાગ્યે જ થાય છે. ગુજરાતી સંસ્કૃતિ, જે પોતાના રંગબેરંગી તહેવારો, લોકનૃત્યો અને પરંપરાઓ માટે જાણીતી છે, હવે ડિજિટલ માધ્યમો દ્વારા નવું સ્વરૂપ ધારણ કરી રહી છે. આ રૂપાંતર એક તરફ આપણી પરંપરાઓને વૈશ્વિક સ્તરે પહોંચાડે છે, તો બીજી તરફ તેમાં આધુનિક પડકારો પણ લાવે છે. સોશ્યલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ જેવા કે ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુટ્યૂબ ગુજરાતી લોકગીતો, ગરબા અને દાંડિયાને નવી પેઢી સુધી પહોંચાડ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, ગરબા નૃત્યના વીડિયો હવે વિશ્વભરમાં વાયરલ થાય છે, જેનાથી ગુજરાતી સંસ્કૃતિની ઓળખ વધે છે.
વળી, ઓનલાઇન પ્લેટફોર્મ્સ દ્વારા ગુજરાતી ભાષાના શબ્દકોશો, લોકકથાઓ અને સાહિત્યનું ડિજિટાઇઝેશન થઈ રહ્યું છે, જે નવી પેઢીને પોતાના મૂળ સાથે જોડે છે. પરંતુ, આ ડિજિટલ રૂપાંતર સાથે કેટલાક પડકારો પણ આવે છે. પરંપરાગત સંસ્કૃતિનું વ્યાપારીકરણ અને તેની મૂળ ભાવનાનું નુકસાન એ મુખ્ય ચિંતાનો વિષય છે. ઉદાહરણ તરીકે, ગરબાના નામે આધુનિક રીમિક્સ ગીતો પર નૃત્ય થાય છે, જે પરંપરાગત ગરબાના ભક્તિભાવને ઝાંખું પાડે છે. આ ઉપરાંત, ડિજિટલ માધ્યમોમાં ગુજરાતી ભાષાનો ઉપયોગ ઘટી રહ્યો છે, કારણ કે અંગ્રેજી અને હિન્દીનું વર્ચસ્વ વધી રહ્યું છે. આને સંતુલિત કરવા માટે આપણે ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ્સનો ઉપયોગ સંસ્કૃતિના જતન અને પ્રસાર માટે સમજદારીપૂર્વક કરવો જોઈએ. ડિજિટલ યુગમાં સંસ્કૃતિનું રૂપાંતર એક તક છે જેનો સદુપયોગ કરીને આપણે આપણી વિરાસતને જીવંત રાખી શકીએ.
પુનાગામ, સુરત- સંજય સોલંકી – આ લેખમાં પ્રગટ થયેલાં વિચારો લેખકનાં પોતાના છે.
