નવી દિલ્હી: લોકસભા અને રાજ્યસભાની કાર્યવાહી ફરી શરૂ થઈ છે. હોળીના તહેવારને ધ્યાનમાં રાખીને 17 માર્ચે કાર્યવાહી રદ કરવામાં આવી હતી. આજે સંસદના બીજા ભાગની કાર્યવાહી બંને ગૃહોમાં ફરી શરૂ થઈ છે. ગયા અઠવાડિયે, કોંગ્રેસના વચગાળાના અધ્યક્ષ સોનિયા ગાંધીએ લોકસભામાં સોશિયલ મીડિયાના દિગ્ગજો અને તેમના ‘લોકશાહી માટે જોખમ’ વિશે ચેતવણી આપી હતી. તેણીએ સરકારને ચૂંટણીની રાજનીતિ પર સોશિયલ મીડિયાના પ્રભાવને સમાપ્ત કરવા પણ વિનંતી કરી.
લોકસભાએ 2022-23 માટે રેલ્વે મંત્રાલયના નિયંત્રણ હેઠળની અનુદાન માટેની માંગણીઓ પસાર કરી. રાજ્યસભાએ આદિજાતિ બાબતોના મંત્રાલયમાં અનુદાનની માંગણીઓ પર પણ ચર્ચા કરી હતી. આ ઉપરાંત ગૃહમાં રક્ષામંત્રી રાજનાથ સિંહે પાકિસ્તાનમાં ભૂલમાંથી મિસાઈલ કેવી રીતે છૂટી ગઈ એ વિશે નિવેદન આપ્યું હતું. જ્યારે વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરે યુક્રેન મુદ્દે સરકાર તરફથી કરવામાં આવેલાં કામોની યાદી આપી હતી. જ્યારે કોંગ્રેસ-અધ્યક્ષા સોનિયા ગાંધીએ ચૂંટણીમાં સોશિયલ મીડિયાના પ્રભાવને પૂરો કરવાની માગણી કરી હતી.
બીજેપી સાંસદની UCCની માંગ
બીજેપી સાંસદ હરનાથ સિંહ યાદવે દેશમાં સમાન નાગરિક સંહિતા એટલે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ કરવા માંગણી કરી છે. જેના માટે રાજ્યસભામાં શૂન્ય કલાકની નોટિસ આપી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ભાજપ હંમેશાથી યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ કરવાના પક્ષમાં રહ્યું છે, જ્યારે કોંગ્રેસ પહેલેથી જ તેનો સતત વિરોધ કરતું આવ્યું છે. યુનિફોર્મ સિવિલ કોડને સરળ ભાષામાં સમાન નાગરિક સંહિતા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
શિવસેનાના સાંસદ પ્રિયંકા ચતુર્વેદીએ રાજ્યસભામાં કોવિડ રસીકરણના ત્રીજા ડોઝ પર નીતિની માંગ કરવા માટે શૂન્ય કલાકની સૂચના આપી હતી.આંબેડકર જયંતિ (14 એપ્રિલ)ને નિયમિત ‘જાહેર રજા’ તરીકે જાહેર કરવા માટે નિયમ 170 હેઠળ રાજ્યસભામાં CPI(M) સાંસદ જોન બ્રિટ્ટાના પ્રસ્તાવને સ્વીકારવામાં આવ્યો છે.TMC સાંસદ સંતનુ સેને યુક્રેનથી પાછા ફરેલા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓને શૈક્ષણિક સહાયની ચર્ચા કરવા માટે રાજ્યસભામાં નિયમ 267 હેઠળ સસ્પેન્શન નોટિસ આપી છે. નોંધનીય છે કે બજેટ સંસદસત્ર 8 એપ્રિલ સુધી ચાલવાનું છે.
શું છે સમાન નાગરિક સંહિતા ?
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ એટલે કે સમાન નાગરિક સંહિતા. આ એક એવા પ્રકારનો કાયદો છે કે જે ભારતના દેશના તમામ નાગરિક માટે એક સરખો જ હોય. બંધારણના આર્ટિકલ 44 મુજબ, યુનિફોર્મ સિવિલ કોડને લાગુ કરવાનો અધિકાર રાજ્યના ડ્યૂટીને છે. હાલ હિંદુ અને મુસલમાનો માટે અલગ-અલગ પર્સનલ લૉ છે, જેમાં પ્રોપર્ટી, લગ્ન, તલાક અને ઉત્તરાધિકાર જેવા મામલાઓ આવે છે. બંધારણમાં આર્ટિકલ 44 રાજ્યને યોગ્ય સમયે તમામ ધર્મો માટે સમાન નાગરિક સંહિતા બનાવવાનો નિર્દેશ આપે છે. કુલ મળીને આર્ટિકલ 44નો ઉદ્દેશ નબળા વર્ગોથી ભેદભાવની સમસ્યાને ખતમ કરીને દેશભરમાં વિભિન્ન સાંસ્કૃતિક સમૂહો વચ્ચે તાલમેલ વધારવાનો છે. દિલ્હી હાઈકોર્ટ પણ ઈચ્છે છે કે, દેશમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ થાય.
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ પર પોલિટિકલ ચર્ચા
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ પર પોલિટિકલ ચર્ચાઓ થતી જ રહે છે. BJP હંમેશાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ કરવાના પક્ષમાં રહી છે, જ્યારે કોંગ્રેસ પહેલેથી જ એનો સતત વિરોધ કરતી આવી છે. આ ઉપરાંત હંમેશાં બિનસાંપ્રદાયિકતા સાથે જોડાયેલી ચર્ચાઓમાં પણ આ મુદ્દાને સામેલ કરવામાં આવે છે. જે લોકો તેનું સમર્થન કે વિરોધમાં છે તેમની સોશિયલ અને રિલિજિયસ અસરને લઈને અલગ અલગ વિચાર છે.
આ દેશમાં છે યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ
તુર્કી, સુડાન, ઈન્ડોનેશિયા, મલેશિયા, બાંગ્લાદેશ, ઇજિપ્ત અને પાકિસ્તાન જેવા બહુમતી મુસ્લિમ રાષ્ટ્રોમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ છે. ફ્રાંસ અને ભારતમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડની ચર્ચા ચાલે છે. ફ્રાંસમાં જોવા મળતા ધાર્મિક અસંતોષ અને વિવાદને કારણે ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિ એમ્યુનલ મેક્રોને પોતાના દેશમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડને લાગુ કરવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી છે. જો કે ફ્રેંચ રાષ્ટ્રપતિએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં આ વર્ડનો ઉપયોગ ન કર્યો પરંતુ સ્પષ્ટ રીતે ઈશારામાં જણાવ્યું કે તેઓ ઈચ્છે છે કે ફ્રાંસનું બંધારણ તમામ ધર્મોથી ઉપર હોય.
પહેલી વખત UCCની ચર્ચા અહીંથી શરુ થઇ હતી
1985માં શાહબાનો કેસ પછી યુનિફોર્મ સિવિલ કોડની ચર્ચાએ જોર પકડ્યું. સુપ્રીમ કોર્ટે તલાક પછી શાહબાનોના પૂર્વ પતિને ભરણપોષણની રકમ આપવાનો ઓર્ડર આપ્યો હતો. આ મામલે કોર્ટે પોતાના ચુકાદામાં કહ્યું હતું કે પર્સનલ લૉમાં યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ થવો જોઈએ. જો કે રાજીવ ગાંધી સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાને ફેરવવા માટે સંસદમાં બિલ પાસ કરાવ્યું હતું.
