બુધવારે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની બેઠકમાં દેશના કૃષિ અને ઉર્જા ક્ષેત્રને નવી દિશા આપનારા ત્રણ મુખ્ય નિર્ણયોને મંજૂરી આપવામાં આવી. એક તરફ કૃષિ જિલ્લાઓના સર્વાંગી વિકાસ માટેની યોજનાને મંજૂરી આપવામાં આવી તો બીજી તરફ નવીનીકરણીય ઉર્જામાં મોટા પાયે રોકાણ માટે માર્ગ મોકળો થયો.
મંત્રીમંડળે 2025-26 થી છ વર્ષ માટે “પ્રધાનમંત્રી ધન-ધન્ય કૃષિ યોજના” ને મંજૂરી આપી છે. તેનો લક્ષ્યાંક 100 કૃષિ જિલ્લાઓનો વિકાસ કરવાનો છે. આ યોજના નીતિ આયોગના ‘એસ્પાયરિંગ ડિસ્ટ્રિક્ટ્સ’ કાર્યક્રમથી પ્રેરિત છે, પરંતુ તે ખાસ કરીને કૃષિ અને સંબંધિત ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
પ્રધાનમંત્રી ધન-ધાન્ય કૃષિ યોજના (PMDDKY)
આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય કૃષિ ઉત્પાદકતા વધારવા, પાક વૈવિધ્યકરણને પ્રોત્સાહન આપવા, ટકાઉ કૃષિ વિકલ્પો અપનાવવા, પંચાયત સ્તરે સંગ્રહ સુવિધાઓ વધારવા અને સિંચાઈ વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવાનો છે. આ યોજના 11 મંત્રાલયોની ૩૬ યોજનાઓના સંકલન દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવશે, જેમાં રાજ્ય સરકારો અને ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારીની યોજનાઓનો પણ સમાવેશ થશે.
100 જિલ્લાઓની પસંદગી ત્રણ મુખ્ય પરિમાણો જેમ કે ઓછી ઉત્પાદકતા, ઓછી પાક ચક્ર અને ઓછી લોન વિતરણના આધારે કરવામાં આવશે. દરેક રાજ્યમાંથી ઓછામાં ઓછો એક જિલ્લો સામેલ કરવામાં આવશે.
નવીનીકરણીય ઉર્જા રોકાણ માટે NTPC ને 20,000 કરોડ રૂપિયા મળ્યા મંત્રીમંડળે NTPC લિમિટેડને નવીનીકરણીય ઉર્જા ક્ષેત્રમાં હાલની મર્યાદાથી વધુ 20,000 કરોડ સુધીનું રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપી છે. આ રોકાણ NTPC ગ્રીન એનર્જી લિમિટેડ (NGEL) અને તેની પેટાકંપનીઓ અને સંયુક્ત સાહસો દ્વારા કરવામાં આવશે, જેથી 2032 સુધીમાં 60 GW નવીનીકરણીય ઉર્જા ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરી શકાય.
NLC ઇન્ડિયા લિમિટેડ માટે 7,000 કરોડ મંજૂર
NLCIL ને 7,000 કરોડના રોકાણ માટે ખાસ છૂટ આપવામાં આવી છે, જે તે તેની સંપૂર્ણ માલિકીની પેટાકંપની NLC ઇન્ડિયા રિન્યુએબલ્સ લિમિટેડ (NIRL) દ્વારા નવીનીકરણીય ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરશે. આ કંપનીને કાર્યકારી અને નાણાકીય સુગમતા પ્રદાન કરશે.
100 જિલ્લાઓ માટે કૃષિ યોજનાને મંજૂરી
મંત્રીમંડળે પ્રધાનમંત્રી ધન ધન્ય કૃષિ યોજનાને મંજૂરી આપી છે, જેનો વાર્ષિક ખર્ચ 24,000 કરોડ રૂપિયા છે. મંત્રીમંડળે બુધવારે 6 વર્ષ માટે પ્રધાનમંત્રી ધન ધન્ય કૃષિ યોજનાને મંજૂરી આપી હતી, જે 100 જિલ્લાઓને આવરી લેશે અને તેનો વાર્ષિક ખર્ચ 24,000 કરોડ રૂપિયા થશે. કેન્દ્રીય બજેટમાં જાહેર કરાયેલ આ કાર્યક્રમ 36 હાલની યોજનાઓને એકીકૃત કરશે. તે જ સમયે, તે પાક વૈવિધ્યકરણ અને ટકાઉ કૃષિ પદ્ધતિઓ અપનાવવાને પ્રોત્સાહન આપશે.
અશ્વિની વૈષ્ણવે શું કહ્યું?
કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં લેવાયેલા નિર્ણયની વિગતો શેર કરતાં માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે પ્રધાનમંત્રી ધન-ધન્ય કૃષિ યોજના લણણી પછીની સંગ્રહ ક્ષમતામાં વધારો કરશે, સિંચાઈ સુવિધાઓમાં સુધારો કરશે અને કૃષિ ઉત્પાદકતામાં વધારો કરશે. આ કાર્યક્રમથી 1.7 કરોડ ખેડૂતોને મદદ મળવાની અપેક્ષા છે.
