ચીને શુક્રવારે આંતરરાષ્ટ્રીય વિવાદોના ઉકેલ માટે એક નવું સંગઠન બનાવ્યું. તેનું નામ ઇન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઇઝેશન ફોર મેડિએશન (IOMed) છે. તેને ઇન્ટરનેશનલ કોર્ટ (ICJ) અને પરમેનન્ટ કોર્ટ ઓફ આર્બિટ્રેશન જેવી સંસ્થાઓના વિકલ્પ તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યું છે.
આ સંગઠનના ગઠન સમયે 85 દેશોના લગભગ 400 ઉચ્ચ અધિકારીઓ અને લગભગ 20 આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠનોએ તેમાં ભાગ લીધો હતો. આમાંથી 33 દેશોએ તાત્કાલિક હસ્તાક્ષર કર્યા અને IOMED ના સ્થાપક સભ્યો બન્યા. ચીનના રાજ્ય સંચાલિત અખબાર ગ્લોબલ ટાઇમ્સે IOMed ને મધ્યસ્થી દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય વિવાદોનું નિરાકરણ લાવવા માટે વિશ્વનું પ્રથમ ‘આંતર-સરકારી કાનૂની સંગઠન’ ગણાવ્યું છે.
મુખ્ય કાર્યાલય હોંગકોંગમાં હશે
હોંગકોંગમાં આયોજિત એક ઉચ્ચ-સ્તરીય સમારોહમાં ચીનના વિદેશ પ્રધાન વાંગ યીએ IOMed ની સ્થાપના માટેના કરારને ઔપચારિક બનાવ્યો. ચીન સાથે આ સંગઠનના સ્થાપક સભ્યો બનેલા 33 દેશોમાં ઇન્ડોનેશિયા, પાકિસ્તાન, બેલારુસ, ક્યુબા અને કંબોડિયાનો સમાવેશ થાય છે. IOMED નું મુખ્ય મથક હોંગકોંગમાં હશે. ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીએ કહ્યું કે હોંગકોંગ પોતે જ એક ઉદાહરણ છે કે વિવાદોનો શાંતિપૂર્ણ રીતે ઉકેલ કેવી રીતે લાવી શકાય છે. હોંગકોંગ સરકારના વડા જોન લીએ કહ્યું કે તેમની સરકાર IOMED ને દરેક રીતે સમર્થન આપશે જેથી આ સંગઠન ઝડપી અને વિશ્વસનીય ઉકેલો શોધી શકે.
ગ્લોબલ સાઉથમાં ચીનનો પ્રભાવ વધી શકે છે
નિષ્ણાતોને ડર છે કે ચીનની આ પહેલ ઘણા વિકાસશીલ દેશો અને ગ્લોબલ સાઉથમાં ચીનનો પ્રભાવ વધારી શકે છે. જોકે આ સંગઠનની કામગીરી વિશે કોઈ સ્પષ્ટ માહિતી નથી. ચીનની દેવાની નીતિ અને વિસ્તરણવાદી વલણને કારણે આ સંગઠનની નિષ્પક્ષતા અને વિશ્વસનીયતા પર પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે. જોકે ચીન દાવો કરે છે કે આ સંગઠન સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ચાર્ટર અને આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાનું પાલન કરશે.
ચીનના વિદેશ મંત્રી વાંગ યીએ કહ્યું કે ચીન લડાઈ દ્વારા નહીં પણ સંવાદ અને સમજણ દ્વારા વિશ્વના મુદ્દાઓનું નિરાકરણ લાવવા માંગે છે. તેમણે કહ્યું- IOMED ની સ્થાપના ‘તમે હારો છો, હું જીતીશ’ ના વિચારને પાછળ છોડી દેવામાં મદદ કરશે. તેનો હેતુ દેશો વચ્ચે અને બીજા દેશના નાગરિકો વચ્ચે અથવા આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યાપાર સંગઠનો વચ્ચેના વિવાદોનું નિરાકરણ કરવાનો છે. તે ફક્ત મધ્યસ્થી દ્વારા આંતરરાષ્ટ્રીય વિવાદોના ઉકેલ માટે બનાવવામાં આવ્યું છે.
