ઓપરેશન સિંદૂર હેઠળ ભારતે માત્ર પાકિસ્તાન અને પીઓકેમાં આતંકવાદી ઠેકાણાઓનો નાશ કર્યો નથી, પરંતુ પાકિસ્તાનના લશ્કરી ઠેકાણાઓને પણ ભારે નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. હવે અમેરિકન અખબાર વોશિંગ્ટન પોસ્ટે પણ આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે અને પોતાના વિશ્લેષણમાં કહ્યું છે કે ભારતીય હુમલામાં પાકિસ્તાનના ઓછામાં ઓછા 6 એરબેઝના રનવે અને ઇમારતોને ભારે નુકસાન થયું છે. નિષ્ણાતોના મતે દક્ષિણ એશિયાઈ હરીફો વચ્ચેના દાયકાઓથી ચાલી રહેલા સંઘર્ષમાં આ આ પ્રકારનો સૌથી મોટો હુમલો છે.
બે ડઝનથી વધુ સેટેલાઇટ ઈમેજ અને ત્યારબાદના ઘણા વીડિયોની સમીક્ષામાં જાણવા મળ્યું છે કે હુમલાઓમાં વાયુસેના દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા ત્રણ હેંગર, બે રનવે અને બે મોબાઇલ ઇમારતોને વ્યાપક નુકસાન થયું છે. કેટલીક જગ્યાએ ભારતે પાકિસ્તાનમાં 100 માઈલ અંદર ઘૂસીને હુમલો કર્યો છે.
કોન્સ્ટન્ટ ગ્રાઉન્ડના વિશ્લેષક વિલિયમ ગુડહિન્ડના જણાવ્યા અનુસાર, લશ્કરી કામગીરીને ટ્રેક કરવા માટે સેટેલાઇટ ઈમેજનો ઉપયોગ કરતા રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ પાકિસ્તાનની આક્રમક અને રક્ષણાત્મક હવાઈ ક્ષમતાઓને ગંભીર રીતે નબળી પાડવાના ઉદ્દેશ્યથી ટાર્ગેટ પર ચોકસાઇવાળા હુમલા કરવામાં આવ્યા હતા.
પરમાણુ દેશો યુદ્ધની નજીક હતા
10 મેની ઘટનાઓએ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સને ચિંતામાં મૂકી દીધું હતું. અધિકારીઓને ડર હતો કે બે પરમાણુ રાષ્ટ્રો સંપૂર્ણ યુદ્ધની નજીક છે. પોસ્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મધ્યસ્થી બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન યુદ્ધવિરામ માટે સંમત થયા છે.
ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું છે કે તેમની સરકારે લશ્કરી કાર્યવાહી બંધ કરી દીધી છે પરંતુ જો 22 એપ્રિલે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પહેલગામ જેવી કોઈ આતંકવાદી પ્રવૃત્તિ થશે તો ભારત ફરીથી પાકિસ્તાન પર હુમલો કરશે. નવી દિલ્હીએ કહ્યું કે આ હુમલાનો સીધો સંબંધ પાકિસ્તાન સાથે છે.
જોકે, ઇસ્લામાબાદ કોઈપણ ભૂમિકાનો ઇનકાર કરી રહ્યું છે અને હુમલાની આંતરરાષ્ટ્રીય તપાસની માંગ કરી રહ્યું છે. ગુડહિંદે સેટેલાઇટ ઈમેજની સમીક્ષા કર્યા પછી જણાવ્યું હતું કે ભારતીય વાયુસેનાના હુમલામાં ઇસ્લામાબાદની બહાર રાવલપિંડીના નૂર ખાન એરબેઝ પર બે મોબાઇલ નિયંત્રણ કેન્દ્રોનો નાશ થયો હતો. નજીકના પાર્કિંગ લોટમાંથી લેવામાં આવેલા વીડિયોમાં તબાહીગ્રસ્ત વિસ્તારમાંથી ધુમાડો નીકળતો જોવા મળ્યો.
નૂર ખાન એરબેઝ કેમ મહત્વપૂર્ણ છે?
અન્ય એક ડિફેન્સ રિસર્ચરે જણાવ્યું હતું કે નૂર ખાન એરબેઝ પાકિસ્તાનના સૌથી મહત્વપૂર્ણ લશ્કરી મથકોમાંનું એક છે કારણ કે તે સૈન્યનું કેન્દ્રિય પરિવહન કેન્દ્ર છે. આ બેઝ દેશના 170 પરમાણુ શસ્ત્રોની સુરક્ષા માટે જવાબદાર એકમ, સ્ટ્રેટેજિક પ્લાનિંગ ડિવિઝનની નજીક પણ છે. પાકિસ્તાન આર્મી હેડક્વાર્ટર અને જોઈન્ટ સ્ટાફ હેડક્વાર્ટર પણ રાવલપિંડીમાં નૂર સુલ્તાનની નજીક સ્થિત છે.
અખબારે અહેવાલ આપ્યો છે કે સેટેલાઇટ ઈમેજમાં પાકિસ્તાન વાયુસેનાના ભોલારી અને શાહબાઝ એરબેઝ પર ઇમારતોને વ્યાપક નુકસાન જોવા મળ્યું છે. ભોલારી એરબેઝ પર હેંગરની છતમાં લગભગ 60 ફૂટ પહોળો કાણું દેખાય છે. નિષ્ણાતોના મતે, આ મિસાઇલ હુમલાને કારણે થયું હોઈ શકે છે. એરબેઝની બહાર ફૂટપાથ અને દિવાલો પર કાટમાળ પથરાયેલો હતો.
સેટેલાઇટ ઈમેજે સત્યનો પર્દાફાશ કર્યો
ભોલારી હેંગરમાં સામાન્ય રીતે સાબ 2000 એરબોર્ન અર્લી વોર્નિંગ એન્ડ કંટ્રોલ સિસ્ટમ એરક્રાફ્ટ હોય છે. લશ્કરી સંશોધકોના મતે આ સર્વેલન્સ પ્લેનની કિંમત લાખો ડોલર છે. જોકે, એ સ્પષ્ટ નથી કે હુમલા સમયે વિમાન હેંગરમાં હતું કે નહીં. મુખ્યત્વે સેના દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા શાહબાઝ એરબેઝ પર સેટેલાઇટ ઈમેજમાં એક મોટો ખાડો પણ જોવા મળ્યો હતો. અહીં 100 ફૂટથી વધુ પહોળા હેંગર અને કંટ્રોલ ટાવરને નુકસાન થયું છે.
દક્ષિણ-પૂર્વ પાકિસ્તાનમાં સુક્કુર એરબેઝ જેનો ઉપયોગ નાગરિક અને લશ્કરી બંને હેતુઓ માટે થાય છે, તેને પણ ભારે નુકસાન થયું છે. વિસ્ફોટને કારણે અહીં એક હેંગર સંપૂર્ણપણે નાશ પામ્યું હતું. ગુડહિંદના મતે અહીંની રડાર સિસ્ટમને પણ નુકસાન થયું છે. ભારતીય હુમલાઓને કારણે મુશફ એરબેઝ અને શેખ ઝાયેદ આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટના રનવે પર પણ મોટા ખાડા પડી ગયા છે.
ભારતે રણનીતિ બદલી
પાકિસ્તાન સેનાએ બુધવારે જણાવ્યું હતું કે ભોલારીમાં વાયુસેનાના પાંચ અને મુશફમાં એક જવાન માર્યા ગયા છે. પાકિસ્તાનના અંગ્રેજી અખબાર ડોને અહેવાલ આપ્યો છે કે શેખ ઝાયેદ એરપોર્ટની રોયલ લાઉન્જ ઇમારતને વ્યાપક નુકસાન થયું છે. આ એરપોર્ટનું નામ સંયુક્ત આરબ અમીરાતના દિવંગત સ્થાપકના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું.
રિપોર્ટ અનુસાર પાકિસ્તાનમાં આટલા બધા લશ્કરી ઠેકાણાઓ પર એક સાથે હુમલો કરવો એ ભારતની રણનીતિમાં મોટો ફેરફાર દર્શાવે છે. અગાઉ ભારતે તેની હવાઈ કામગીરી પીઓકે અથવા પાકિસ્તાનના દૂરના ભાગો સુધી મર્યાદિત રાખી હતી. હવે ભારતે આતંકવાદી હુમલાઓ સામે કડક જવાબી કાર્યવાહી કરીને પાકિસ્તાનને પાઠ ભણાવવાનો અભિગમ અપનાવ્યો છે.
