નવી દિલ્હી: નોબેલ(Nobel) સમિતિએ સોમવારે અર્થશાસ્ત્ર(Economics)ના ક્ષેત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર(Nobel Prize)ની જાહેરાત કરી હતી. આ અંતર્ગત બેન એસ બર્નાન્કે(Ben S. Bernanke), ડગ્લાસ ડબલ્યુ ડાયમંડ(Douglas W. Diamond) અને ફિલિપ એચ ડાયબવિગ(Philip H. Dybvig)ના નામની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. આ ત્રણેય અર્થશાસ્ત્રીઓને આ એવોર્ડ માટે સંયુક્ત રીતે પસંદ કરવામાં આવ્યા છે. આ ત્રણેયને અર્થશાસ્ત્રના ક્ષેત્રમાં ‘બેંક પર સંશોધન, નાણાકીય કટોકટી’ માટે વિશ્વનો સૌથી પ્રતિષ્ઠિત એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો છે.
- બેન એસ. બર્નાન્કે, ડગ્લાસ ડબલ્યુ. ડાયમંડ અને ફિલિપ એચ. ડિબવિગને નોબેલ પુરસ્કારની જાહેરાત કરવામાં આવી
- આ એવોર્ડ બેંકો અને નાણાકીય કટોકટી પર સંશોધન માટે આપવામાં આવ્યો
- ગયા વર્ષે અર્થશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર ડેવિડ કાર્ડ અને જોશુઆ એન્ગ્રીસ્ટ અને ગિડો ઈમ્બેન્સને આપવામાં આવ્યો
મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, સમિતિએ કહ્યું છે કે ત્રણ પુરસ્કારોએ અર્થતંત્રમાં બેંકોની ભૂમિકા વિશેની અમારી સમજમાં નોંધપાત્ર સુધારો કર્યો છે, ખાસ કરીને નાણાકીય કટોકટી દરમિયાન. તેમના દ્વારા કરવામાં આવેલા સંશોધનમાં એક મહત્વપૂર્ણ માહિતી એ છે કે બેંકોના પતનથી બચવું શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે. સ્ટોકહોમમાં રોયલ સ્વીડિશ એકેડેમી ઓફ સાયન્સની નોબેલ કમિટીએ સોમવારે બેન એસ. બર્નાન્કે, ડગ્લાસ ડબલ્યુ. ડાયમંડ અને ફિલિપ એચ. ડાયબવિગને અર્થશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કાર આપવાની જાહેરાત કરી હતી. આ એવોર્ડ હેઠળ 10 મિલિયન સ્વીડિશ ક્રોનર (લગભગ નવ મિલિયન યુએસ ડોલર)નું રોકડ પુરસ્કાર આપવામાં આવે છે. આ એવોર્ડ 10 ડિસેમ્બરે આપવામાં આવશે. અન્ય નોબેલ પારિતોષિકોથી વિપરીત, આલ્ફ્રેડ નોબેલના 1895ના વસિયતનામામાં અર્થશાસ્ત્રના પુરસ્કારનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો, પરંતુ સ્વીડનની સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા તેમની સ્મૃતિમાં તેની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
ગયા વર્ષે કોને એવોર્ડ મળ્યો હતો?
આ પુરસ્કારનો પ્રથમ વિજેતા 1969 માં પસંદ કરવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 2021માં અર્થશાસ્ત્ર માટેનો નોબેલ ડેવિડ કાર્ડ અને જોશુઆ એન્ગ્રીસ્ટ અને ગાઈડો ઈમ્બેન્સને આપવામાં આવ્યો હતો. કાર્ડને તેમના સંશોધન, ‘હાઉ મિનિમમ વેજ, ઇમિગ્રેશન એન્ડ એજ્યુકેશન ઇફેક્ટ ધ લેબર માર્કેટ’ માટે આ એવોર્ડ મળ્યો હતો. તે જ સમયે, પરંપરાગત વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓ દ્વારા સ્પષ્ટ ન હોય તેવા વિષયો પરના અભ્યાસ માટે એન્ગ્રીસ્ટ અને ઈમ્બેન્સને ઈનામો આપવામાં આવ્યા હતા.
નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર કોને મળ્યો?
અર્થશાસ્ત્રના નોબેલ પહેલા શાંતિના નોબેલ પુરસ્કારની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. બેલારુસિયન, જેલમાં બંધ અધિકાર કાર્યકર્તા એલેસ બિલ્યાત્સ્કી, રશિયન જૂથ ‘મેમોરિયલ’ અને યુક્રેનિયન સંસ્થા ‘સેન્ટર ફોર સિવિલ લિબર્ટીઝ’ને 2022 નોબેલ શાંતિ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો છે. યુક્રેનિયન સંગઠનને આ એવોર્ડ એવા સમયે આપવામાં આવી રહ્યો છે જ્યારે રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે લગભગ આઠ મહિનાથી યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. યુક્રેનને આ એવોર્ડ મળવો એ રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન માટે પણ ખરાબ સમાચાર છે.
