યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેન્સકી સાથે ખાનગી ફોન પર વાતચીત દરમિયાન યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે મોસ્કો પર હુમલો કરવાની વાત કરી હોવાનું કહેવાય છે. તેમણે યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીને પૂછ્યું હતું કે જો અમેરિકા તેમને લાંબા અંતરના શસ્ત્રો પૂરા પાડે તો શું તેઓ રશિયન રાજધાની મોસ્કો પર હુમલો કરી શકે છે.
આ મામલાથી વાકેફ સૂત્રોએ બ્રિટિશ અખબાર ‘ફાઇનાન્શિયલ ટાઇમ્સ’ને જણાવ્યું હતું કે બંને નેતાઓ વચ્ચેની આ વાતચીત 4 જુલાઈના રોજ થઈ હતી. ટ્રમ્પની આ વાતચીત રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને સમાપ્ત કરવાના તેમના વચનથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે જેમાં તેઓ યુદ્ધને વધુ ઉશ્કેરવાની વાત કરી રહ્યા છે.
ઝેલેન્સકી સાથેની વાતચીતના એક દિવસ પહેલા જ ટ્રમ્પે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે ફોન પર વાત કરી હતી. પુતિન સાથે ટ્રમ્પની વાતચીત સફળ ન રહી હોવાના અહેવાલ છે ત્યારબાદ ટ્રમ્પે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ સાથેની વાતચીતને ‘ખરાબ’ ગણાવી હતી.
ટ્રમ્પ રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે શાંતિ કરાર લાવવાનું વચન આપીને સત્તામાં આવ્યા હતા અને તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ રાષ્ટ્રપતિ બન્યાના 24 કલાકમાં યુદ્ધ બંધ કરી દેશે પરંતુ અત્યાર સુધી આવું થયું નથી. ટ્રમ્પ ઇચ્છે છે કે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ શક્ય તેટલું જલ્દી બંધ થાય અને આ દરમિયાન તેમને નોબેલ પુરસ્કાર માટે પણ નામાંકિત કરવામાં આવ્યા છે. પરંતુ પુતિન ટ્રમ્પના શબ્દો મુજબ તેમની શરતો પર યુદ્ધવિરામ માટે ઉતાવળમાં સંમત થવા તૈયાર નથી, જેના કારણે ટ્રમ્પ દરરોજ પુતિન પ્રત્યે પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરી રહ્યા છે.
પુતિન સાથે વાત કર્યાના બીજા દિવસે 4 જુલાઈના રોજ, ટ્રમ્પે ઝેલેન્સકીને ફોન કર્યો અને પૂછ્યું કે જો ઝેલેન્સકી શસ્ત્રો પૂરા પાડે તો શું તેઓ રશિયાના આંતરિક ભાગમાં અને રાજધાની મોસ્કોમાં લશ્કરી થાણાઓ પર હુમલો કરી શકે છે.
શું તેઓ રશિયા પર હુમલો કરી શકે છે?
ટ્રમ્પે પૂછ્યું હતું કે, “વોલોડીમીર, શું તમે મોસ્કો પર હુમલો કરી શકો છો? … શું તમે સેન્ટ પીટર્સબર્ગ પર પણ હુમલો કરી શકો છો?” આના પર ઝેલેન્સકીએ જવાબ આપ્યો, “ચોક્કસ. જો તમે અમને શસ્ત્રો આપો છો, તો અમે કરી શકીએ છીએ,”
સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે, ‘ટ્રમ્પ તેમને (રશિયનોને) દુઃખ પહોંચાડવા માંગે છે’ અને રશિયાને વાટાઘાટોના ટેબલ પર આવવા દબાણ કરવા માંગે છે. જોકે, હાલમાં એ સ્પષ્ટ નથી કે શું અમેરિકા યુક્રેનને લાંબા અંતરના શસ્ત્રો આપશે જેનો ઉપયોગ મોસ્કો પર હુમલો કરવા માટે થઈ શકે છે.
ગયા અઠવાડિયે રોમમાં થયેલી બેઠક બાદ આ કોલ કરવામાં આવ્યો હતો જ્યાં યુએસ અધિકારીઓએ ઝેલેન્સકી સાથે સંભવિત લાંબા અંતરની શસ્ત્ર પ્રણાલીઓની યાદી શેર કરી હતી. યુએસએ હાલમાં સીધી વિદેશી સહાય પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે અને યુક્રેનને શસ્ત્રોનું ટ્રાન્સફર યુરોપિયન સાથીઓ દ્વારા કરવામાં આવતું હોવાનું માનવામાં આવે છે.
રવિવારે ટ્રમ્પે પણ જાહેરાત કરી હતી કે અમેરિકા યુક્રેનને પેટ્રિઅટ એર ડિફેન્સ મિસાઇલો મોકલશે, પરંતુ તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું નહીં કે અમેરિકા યુક્રેનને અન્ય કોઈ શસ્ત્રો આપશે કે નહીં. રિપોર્ટ અનુસાર યુક્રેને અમેરિકા પાસેથી ટોમાહોક ક્રુઝ મિસાઇલોની માંગણી કરી છે જેની રેન્જ લગભગ 1,600 કિલોમીટર છે. જોકે, ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રને યુક્રેનની ઓપરેશનલ ક્ષમતા સામે વાંધો છે અને મિસાઇલોની ડિલિવરી અંગે હજુ સુધી કોઈ પુષ્ટિ કરવામાં આવી નથી.
