હાલમાં ઉત્તર પ્રદેશના રાજકારણમાં એક મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું સમાજવાદી પાર્ટીના દિગ્ગજ નેતા આઝમ ખાન પોતાની જૂની સાયકલને વિદાય આપીને બહુજન સમાજ પાર્ટીના હાથી પર સવારી કરશે. આઝમ ખાન જેલમાંથી છૂટ્યા પછી તરત જ આ અટકળો તેજ થઈ ગઈ છે. 23 મહિનાની સજા ભોગવ્યા પછી આઝમ ખાન આજે બપોરે સીતાપુર જેલમાંથી બહાર આવ્યા. રાજકીય વર્તુળોમાં એવા અહેવાલો છે કે બસપાએ તેમને ખુલ્લું આમંત્રણ આપ્યું છે. બસપાના ધારાસભ્ય ઉમાશંકર સિંહે સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે જો આઝમ ખાન પાર્ટીમાં જોડાવા માંગે છે તો તેમનું સ્વાગત છે. ઉમાશંકર સિંહના આમંત્રણ બાદ ઉત્તર પ્રદેશના રાજકીય વર્તુળોમાં ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે.
સમાજવાદી પાર્ટીના નેતા આઝમ ખાને સીતાપુર જેલમાંથી છૂટ્યા પછી પોતાની પહેલી પ્રતિક્રિયા આપી છે. તેમણે બધાનો આભાર માન્યો. સપા નેતાએ કહ્યું, “બધાનો આભાર.” આઝમ ખાને તેમની આસપાસની રાજકીય અટકળો પર પણ જવાબ આપ્યો. આઝમ ખાનને બસપામાં જોડાવાની અટકળો વિશે પૂછવામાં આવ્યું. તો તેમણે કહ્યું, “જે લોકો અનુમાન લગાવી રહ્યા છે તેમને પૂછો, તમે મને કેમ પૂછી રહ્યા છો?”
આઝમ ખાનને સપાના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અખિલેશ યાદવના નિવેદન વિશે પણ પ્રશ્ન કરવામાં આવ્યો હતો કે જો અખિલેશ યાદવ રાજ્યમાં સત્તામાં આવશે તો બધા કેસ પાછા ખેંચી લેવામાં આવશે. જ્યારે અખિલેશ યાદવ સત્તામાં આવશે તો બધા કેસ પાછા ખેંચવા વિશે પૂછવામાં આવ્યું, ત્યારે આઝમ ખાને કંઈ પણ બોલ્યા વિના હાથ લહેરાવ્યો. તેમના હાવભાવથી એવું જણાય છે કે તેઓ આ વાતથી અજાણ હતા.
23 મહિના પછી આઝમ ખાનને મંગળવાર, 23 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ સીતાપુર જેલમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા. તેઓ બપોરે 12:30 વાગ્યે જેલ છોડીને સીધા સીતાપુર ગયા. સીતાપુરથી તેમના પુત્રો અદીબ આઝમ અને અબ્દુલ્લા આઝમ રામપુર તેમની સાથે ગયા.
શું આઝમ 9 ઓક્ટોબરે બસપામાં જોડાશે?
બલિયાના રાસરાના બસપાના એકમાત્ર ધારાસભ્ય ઉમાશંકર સિંહે આઝમને આમંત્રણ આપતાં ઉમેર્યું હતું કે સમાજવાદી પાર્ટીનો પીડીએ ફોર્મ્યુલા બસપાની સર્વ સમાજ નીતિની નકલ છે પરંતુ તેઓ તેને યોગ્ય રીતે અમલમાં મૂકી શકતા નથી. રાજકીય વર્તુળોમાં એવી પણ અફવાઓ ફેલાઈ રહી છે કે માયાવતી 9 ઓક્ટોબરે લખનૌમાં એક મોટું સંમેલન કરી રહ્યા છે અને આઝમ ખાન તે દિવસે બસપામાં જોડાઈ શકે છે. જો આવું થાય તો તે સમાજવાદી પાર્ટી માટે મોટો ફટકો હશે, કારણ કે આઝમ 1980ના દાયકાથી યુપીના રાજકારણમાં સક્રિય છે અને સમાજવાદી પાર્ટીના સ્થાપક મુલાયમ સિંહ યાદવના નજીકના છે.
જો બસપા આઝમ ખાનને આકર્ષવામાં સફળ થાય છે તો 2027ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ, સપા-કોંગ્રેસ ગઠબંધન અને બસપા વચ્ચે ત્રિકોણીય મુકાબલો થઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં મુસ્લિમ મતોનું વિભાજન ભાજપને ફાયદો કરાવી શકે છે, પરંતુ જો બસપા પશ્ચિમ યુપીમાં મજબૂત બને છે, તો તે સમાજવાદી પાર્ટી અને ભાજપ બંનેને પડકારશે. રાજકીય નિષ્ણાતો કહે છે કે આ પરિવર્તન ઉત્તર પ્રદેશના રાજકારણને એક નવું પરિમાણ આપી શકે છે. આઝમ ખાનની મુક્તિથી સમાજવાદી પાર્ટી (સપા)માં ભાગલા પડવાની આશંકા વધી ગઈ છે, જોકે આઝમ ખાને પોતે હજુ સુધી કોઈ ટિપ્પણી કરી નથી. તેથી બધાની નજર આઝમ ખાન પર છે.
