પાકિસ્તાનમાં એક આખી ટ્રેનનું અપહરણ થયાના સમાચાર છે. બલુચિસ્તાનની રાજધાની ક્વેટાથી લગભગ 100 કિમી દૂર બોલાન સ્ટેશન પર બલુચ લિબરેશન આર્મી (BLA) ના આતંકવાદીઓ દ્વારા બંદૂકની અણીએ જાફર એક્સપ્રેસ ટ્રેનનું અપહરણ કરવામાં આવ્યું છે. ટ્રેનમાં સેંકડો મુસાફરોના જીવ જોખમમાં મુકાયા છે. BLA એ ઘટનાની જવાબદારી લેતા એમ પણ કહ્યું છે કે તેણે 11 પાકિસ્તાની સુરક્ષા કર્મચારીઓને મારી નાખ્યા છે.
બલુચિસ્તાન લિબરેશન આર્મી (BLA) શું છે?
બલુચિસ્તાન લિબરેશન આર્મીની સ્થાપના વર્ષ 2000 માં થઈ હતી. તેની રચના થઈ ત્યારથી BLA એ અત્યાર સુધીમાં પાકિસ્તાનમાં અનેક હુમલાઓ કર્યા છે. BLA ની રચના બલુચિસ્તાનને એક અલગ સ્વાયત્ત પ્રદેશ અથવા પાકિસ્તાનથી અલગ દેશ બનાવવા માટે કરવામાં આવી હતી. હાલમાં 6000 બલૂચ લડવૈયાઓ તેની સાથે જોડાયેલા છે. પાકિસ્તાનમાં લગભગ સાત દાયકાથી સ્વાયત્ત બલુચિસ્તાન માટે સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન આ પ્રદેશમાં અનેક બલૂચ સંગઠનો ઉભરી આવ્યા છે. જોકે BLA સૌથી મજબૂત અને સૌથી લાંબો અસ્તિત્વ ધરાવે છે.
BLA માં ઘણા લડવૈયાઓનો સમાવેશ થાય છે જે શસ્ત્રો અને પરંપરાગત સંઘર્ષનો સામનો કરવામાં પણ કુશળ હોય છે. આ સંગઠનને બલુચિસ્તાનમાં રહેતા બુગતી, મેંગલ અને મર્રી સમુદાયો તેમજ અન્ય સમુદાયોનો ટેકો છે. એવું કહેવાય છે કે બલુચિસ્તાનને પાકિસ્તાનથી અલગ કરવાની ચળવળ સોવિયેત યુનિયન અને કટ્ટરપંથી માર્ક્સવાદી વિચારધારાથી પ્રેરિત છે. એટલું જ નહીં બલુચિસ્તાનની સ્વતંત્રતા માટે લડતા ઘણા લડવૈયાઓને પણ મોસ્કોમાં તાલીમ આપવામાં આવી છે. બલુચિસ્તાન લિબરેશન આર્મી આ ક્ષેત્રની સ્વતંત્રતા માટે આ વિચારધારાથી પ્રેરિત હોવાનું કહેવાય છે. તેના લડવૈયાઓની યુવા પેઢી પણ બલૂચ ક્રાંતિકારીઓના એજન્ડાને આગળ વધારવામાં રોકાયેલી છે.
BLA નું નેતૃત્વ કોણ કરી રહ્યું છે?
BLA ની પ્રવૃત્તિઓને બલુચિસ્તાનમાં જબરદસ્ત સમર્થન મળે છે. જોકે અહીંના લોકો ખુલ્લેઆમ બલૂચ લિબરેશન આર્મીનું સમર્થન કરતા જોવા મળતા નથી. આનું કારણ એ છે કે BLA સાથે વાત કરવાને બદલે પાકિસ્તાન સરકારે 2006 માં જ આ સંગઠન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ત્યારથી BLA પાકિસ્તાની સરકારના પ્રતિનિધિઓને નિશાન બનાવી રહ્યું છે. બલૂચ લિબરેશન આર્મીનું માળખું એવું રહ્યું છે કે આ સંગઠને વિવિધ સ્તરે ઘણા વડાઓને તૈનાત કર્યા છે. આ સંગઠનને સૌથી લાંબા સમય સુધી ચલાવનારાઓમાં અસલમ બલોચનું નામ મોખરે છે.
ઇતિહાસની વાત કરીએ તો અસલમ બલોચ 2006 થી 2018 સુધી આ સંગઠનના વડા હતા. જોકે અસલમ 2018 માં અફઘાનિસ્તાનના કંદહારમાં એક આત્મઘાતી હુમલામાં માર્યો ગયો હતો. આ ઘટના BLA માટે એક મોટો આંચકો હતો. જોકે ત્યારથી સંગઠને ક્યારેય તેના નેતૃત્વમાં સમાવિષ્ટ લોકોની જાહેરાત જાહેર કરી નથી. એવું કહેવાય છે કે બલુચિસ્તાનમાં સ્થાનિક કમાન્ડરો ટુકડીઓના સંચાલનની જવાબદારી લે છે.
BLA ઉપરાંત બલુચિસ્તાનમાં જુમ્મા ખાને 1964માં બલુચિસ્તાન લિબરેશન ફ્રન્ટ (BLF) ની સ્થાપના કરી હતી. બલુચિસ્તાનની આઝાદી માટે રચાયેલ આ સંગઠન એક સમયે ખૂબ ચર્ચામાં હતું. જોકે પાછળથી આ સંગઠનના લડવૈયાઓ પણ BLA માં જોડાયા. આ ઉપરાંત BLA ની વિદ્યાર્થી પાંખ બલૂચ સ્ટુડન્ટ્સ ઓર્ગેનાઇઝેશન (BSO) પણ બલૂચિસ્તાનમાં ખૂબ સક્રિય છે. એક સમયે તેનું નેતૃત્વ ડો. અલ્લાહ નઝર કરતા હતા જેઓ બલૂચ ચળવળનો એક મોટો ચહેરો રહ્યા છે.
એવું કહેવાય છે કે બલૂચ નેતૃત્વના મોટાભાગના મોટા ચહેરાઓ હાલમાં પાકિસ્તાનની બહાર રહે છે. એટલું જ નહીં પાકિસ્તાની સેના સતત એવા ચહેરાઓને નિશાન બનાવી રહી છે જેઓ પાકિસ્તાનમાં રહીને સંગઠનનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે અફઘાનિસ્તાનમાં અસલમ બલોચને નિશાન બનાવવા પાછળ પણ પાકિસ્તાની સેનાનો હાથ હતો.
