NEW DELHI : સુપ્રીમ કોર્ટે ( SUPREME COURT) 6 માર્ચ 2017 ના રોજ ભારતીય નૌકાદળની સેવામાંથી મુક્ત થયેલા વિમાનવાહક જહાજ આઇએનએસ વિરાટ (આઈએનએસ વિરાટ) ના ડિસમલિંગ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
બુધવારે સુપ્રીમ કોર્ટે ભારતીય નૌકાદળમાંથી નિવૃત્ત થયેલા વિમાનવાહક જહાજ આઈએનએસ વિરાટ ( INS VIRAT) ને તોડવા પર રોક લગાવી હતી. આઈએનએસ વિરાટને ગુજરાતના ભાવનગરના શ્રીરામ ગ્રુપ ( SHREE RAM GROUP) દ્વારા ખરીદ્યો હતો અને તેને કચરો તોડી નાખવામાં આવી રહ્યો છે. આ પછી એનવિટેક મરીન કન્સલ્ટન્ટ્સ લિમિટેડ નામની કંપનીએ આઈએનએસ વિરાટને સંગ્રહાલય તરીકે સાચવવા માટે 100 કરોડ ( 100 CRORE) રૂપિયાની ચુકવણીની માંગ કરી હતી.
6 માર્ચ 2017 ના રોજ આઈએનએસ વિરાટ લગભગ 30 વર્ષથી ભારતીય નૌકાદળનો ગૌરવ અનુભવતા ભારતીય નૌકાદળની સેવાથી રાહત થઈ છે. વહાણ 25 વર્ષ સુધી એચએમએસ હર્મેસ તરીકે ભારત પહેલાં બ્રિટનની રોયલ નેવીમાં ફરજ બજાવતું હતું. આ પછી આઈએનએસ વિરાટને 1987 માં ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કરવામાં આવ્યુ હતું.
દેશના ઘણાં દરિયાઇ કામગીરીમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી
આઈએનએસ વિરાટ લગભગ 226 મીટર લાંબા અને 49 મીટર પહોળા ભારતીય નૌકાદળમાં જોડાયા પછી જુલાઈ 1989 માં ઓપરેશન ગુરુમાં શ્રીલંકામાં શાંતિ રક્ષા અભિયાનમાં ભાગ લીધો હતો. 2001માં ભારતીય સંસદ પર થયેલા હુમલા પછી વિરાટની પણ ઓપરેશન પરાક્રમમાં ભૂમિકા હતી. સમુદ્રના આ મહાયોદ્ધાએ વિશ્વના 27 રાઉન્ડ માર્યા હતા. જેમાં તેણે 1 કરોડ 94 હજાર 215 કિલોમીટરનો પ્રવાસ કર્યો હતો.
વહાણ પોતે એક નાના શહેર જેવું હતું. તેમાં લાઇબ્રેરી, જિમ, ટીવી અને વીડિયો સ્ટુડિયો, હોસ્પિટલ, ડેન્ટલ ટ્રીટમેન્ટ સેન્ટર અને તાજા પાણીના ડિસ્ટીલેસ્ન પ્લાન્ટ જેવી સુવિધાઓ હતી. આ વહાણ જેટલું ગૌરવપૂર્ણ હતું તેટલું જ તેની વિદાય પણ હતી. 23 જુલાઈ 2016 ના રોજ વિરાટે નિવૃત્તિ લેતા પહેલા મુંબઇની કોચીની અંતિમ યાત્રા કરી હતી. તેના સમગ્ર કાર્યકાળમાં તે 2250 દિવસ સુધી સમુદ્રના તરંગો સાથે રહ્યું હતું.
મુખ્ય ન્યાયાધીશ એસ.એ. બોબડેની અધ્યક્ષતાવાળી ખંડપીઠે કેન્દ્ર સરકાર અને અન્ય લોકોને કંપનીની અરજી પર નોટિસ ફટકારી છે કે તેઓનો જવાબ માંગે. કંપની તેને એક સંગ્રહાલય બનાવવા માંગે છે. સેન્ટર ક્લાસ એરક્રાફ્ટ કેરિયર આઈએનએસ વિરાટ 29 વર્ષ સુધી ભારતીય નૌસેનામાં રહ્યુ અને તેને માર્ચ 2017 માં નોકરીથી દૂર કરવામાં આવ્યુ હતું. કેન્દ્રએ જુલાઇ 2019 ના રોજ સંસદને જાણ કરી હતી કે ભારતીય નૌકાદળ સાથે સલાહ-સૂચનો કર્યા પછી ‘વિરાટ’ ને ભંગાર બાનવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
એનિવીટેક મરીન કન્સલ્ટન્ટ લિ. નામની કંપની વતી આ અરજી કરવામાં આવી હતી અને જણાવ્યું હતું કે આ જહાજને દરિયાઇ સંગ્રહાલય અને મલ્ટિડિસિપ્પ્લિનરી એડવેન્ચર સેન્ટરમાં ફેરવી શકાય છે. કંપનીએ 100 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરીને મ્યુઝિયમ બનાવવાની માંગ કરી છે. ભાવનગરના શ્રીરામ ગ્રુપ દ્વારા આ જહાજ ખરીદવામાં આવ્યું છે.
