નાણા મંત્રાલય 9 ઓક્ટોબરથી 2026-27 માટે વાર્ષિક બજેટ તૈયાર કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરશે. સરકારે મંગળવારે આ માહિતી આપી હતી. ભૌગોલિક રાજકીય અનિશ્ચિતતાઓ અને અમેરિકા દ્વારા ભારતમાંથી આયાત કરાયેલા માલ પર લાદવામાં આવેલા 50 ટકાના ભારે ટેરિફને ધ્યાનમાં રાખીને આગામી નાણાકીય વર્ષનું બજેટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
સરકાર આગામી નાણાકીય વર્ષના બજેટમાં માંગ વધારવા, રોજગાર સર્જન અને અર્થતંત્રને 8 ટકાથી વધુનો વિકાસ દર આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે. સરકારનો અંદાજ છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન ભારતીય અર્થતંત્ર 6.3-6.8 ટકાની વચ્ચે વૃદ્ધિ પામશે. આર્થિક બાબતોના વિભાગના બજેટ પરિપત્ર (2026-27) અનુસાર સચિવની અધ્યક્ષતામાં પૂર્વ-બજેટ બેઠકો 9 ઓક્ટોબર 2025 થી શરૂ થશે.
પરિપત્ર મુજબ નાણાકીય સલાહકારોએ ખાતરી કરવી જોઈએ કે પરિશિષ્ટ I થી VII માં જરૂરી વિગતો 3 ઓક્ટોબર, 2025 ના રોજ અથવા તે પહેલાં યોગ્ય રીતે ફાઇલ કરવામાં આવે. ક્રોસ ચેકિંગ માટે નિર્ધારિત ફોર્મેટમાં ડેટાની હાર્ડ કોપી પૂરી પાડવી જોઈએ.
નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2026-27 માટે બજેટ અંદાજોને પૂર્વ-બજેટ બેઠકો પૂર્ણ થયા પછી અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવશે. સુધારેલા અંદાજ (RE) સંબંધિત બેઠકો નવેમ્બર 2025 ના મધ્ય સુધી ચાલુ રહેશે. પરિપત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તમામ મંત્રાલયો-વિભાગોએ સ્વાયત્ત સંસ્થાઓ-અમલીકરણ એજન્સીઓની વિગતો સબમિટ કરવી જોઈએ. આ માટે એક સમર્પિત ભંડોળ બનાવવામાં આવ્યું છે. સંસદના બજેટ સત્રના પહેલા ભાગ દરમિયાન 1 ફેબ્રુઆરીએ બજેટ 2026-27 રજૂ થવાની સંભાવના છે.
સરકારે ચાલુ નાણાકીય વર્ષના બજેટમાં નજીવા ધોરણે 10.1 ટકાનો વિકાસ દર અંદાજ્યો છે. બીજી તરફ રાજકોષીય ખાધ કુલ સ્થાનિક ઉત્પાદન (GDP) ના 4.4 ટકા હોવાનો અંદાજ છે.
તત્કાલીન નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ પહેલી વાર 1 ફેબ્રુઆરી, 2017 ના રોજ બજેટ રજૂ કર્યું હતું. બજેટની આગોતરી રજૂઆત સાથે હવે મંત્રાલયોને એપ્રિલથી શરૂ થતા નાણાકીય વર્ષની શરૂઆતથી જ બજેટરી ફંડ ફાળવવામાં આવે છે. આનાથી સરકારી વિભાગોને ખર્ચ કરવા માટે વધુ સમય મળે છે. તે કંપનીઓને વ્યવસાય અને કરવેરા યોજનાઓને અનુકૂલિત કરવા માટે પણ સમય આપે છે.
