આ વર્ષે દેશમાં ભારે ઠંડી પડશે કારણ કે હિમાલયના ઉપલા ભાગનો 86% ભાગ નિર્ધારિત સમય કરતા બે મહિના પહેલા બરફથી ઢંકાઇ ગયો છે. તાજેતરના પશ્ચિમી વિક્ષેપને કારણે હિમાલયમાં તાપમાન સામાન્ય કરતા 2 થી 3°C ઓછું રહ્યું છે. હિમાલયના ઉપલા ભાગનું સરેરાશ તાપમાન એટલે કે 4,000 ફૂટથી ઉપરના વિસ્તારોમાં માઈનસ 15°C અથવા ઓછું છે. લા નીનાને કારણે ઉત્તર, મધ્ય અને પૂર્વીય પ્રદેશોમાં સરેરાશ તાપમાન 3-4°C વધુ ઘટી શકે છે.
આ જ કારણ છે કે હાલમાં તાજો બરફ પીગળી રહ્યો નથી. આ એક સારો સંકેત છે. ડિસેમ્બરમાં લા નીના સક્રિય થઈ રહ્યું છે. આ એક મોસમી ઘટના છે જ્યારે પેસિફિક મહાસાગરનું તાપમાન સામાન્ય કરતા ઠંડુ થઈ જાય છે. આના કારણે ભારતમાં સારો વરસાદ અને ઠંડુ હવામાન થાય છે.
મધ્યપ્રદેશમાં શિયાળો વહેલો આવી ગયો છે. ભોપાલમાં લઘુત્તમ તાપમાન 15.8°C નોંધાયું છે જે સામાન્ય કરતા 3.6°C ઓછું છે. છેલ્લા 26 વર્ષમાં આ ત્રીજી વખત છે જ્યારે ભોપાલમાં ઓક્ટોબરના પહેલા પખવાડિયામાં આટલું ઓછું તાપમાન નોંધાયું છે. દરમિયાન રાજસ્થાનમાં દિવસ અને રાત્રિના તાપમાનમાં નોંધપાત્ર તફાવત જોવા મળી રહ્યો છે. સીકરમાં રાત્રિનું લઘુત્તમ તાપમાન 15°C થી નીચે નોંધાયું છે.
અહેવાલો અનુસાર તાજેતરની હિમવર્ષા પણ હિમનદીઓના સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો દર્શાવે છે. હિમાલયમાં નીચા તાપમાનને કારણે આ વખતે બરફ પીગળી રહ્યો નથી. આનાથી પાંચ વર્ષ સુધી હિમનદીઓ રિચાર્જ થશે. ઉત્તર ભારતમાં નદીઓના સ્ત્રોત સુકાશે નહીં.
સિક્કિમ, કાશ્મીર, ઉત્તરાખંડ, હિમાચલ પ્રદેશથી લઈને નેપાળ સુધી સમગ્ર ઊંચા હિમાલય પર સફેદ બરફની ચાદર છવાઈ ગઈ છે. બરફનો જળસ્ત્રાવ વિસ્તાર પણ વધ્યો છે. પરિણામે ઓક્ટોબરથી મધ્ય અને નીચલા હિમાલયના પ્રદેશો અને મેદાનોમાં તાપમાન ઘટવાનું શરૂ થયું છે.
વિશ્વનું તાપમાન ઘટી રહ્યું છે
122 વર્ષમાં વિશ્વનું સરેરાશ તાપમાન 0.99 ડિગ્રી વધ્યું છે જે હવે ઘટી રહ્યું છે. વૈજ્ઞાનિક માહિતી દર્શાવે છે કે છેલ્લા ૧૨૨ વર્ષોમાં ભારતીય ઉપખંડના સરેરાશ સપાટીના તાપમાનમાં ૦.૯૯° સેલ્સિયસનો વધારો થયો છે પરંતુ આ વધારો ૨૦૨૫ના અંત સુધીમાં અસ્થાયી રૂપે બદલાઈ જશે કારણ કે લા નીનાને કારણે વૈશ્વિક સરેરાશ તાપમાનમાં ૦.૨° ડિગ્રીનો ઘટાડો થવાની સંભાવના છે.
