આજે સુનિતા વિલિયમ્સની સુરક્ષિત વાપસીને કારણે સમગ્ર દેશમાં ઉજવણીનો માહોલ છે પરંતુ 2003માં આવા જ એક મિશનની નિષ્ફળતાએ સમગ્ર દેશની આંખોમાં આંસુ લાવી દીધા હતા. કલ્પના ચાવલાએ પહેલી વાર 19 નવેમ્બર 1997ના રોજ અવકાશમાં ઉડાન ભરી હતી. તેની પહેલી અવકાશ યાત્રામાં તે 372 કલાક સુધી અવકાશમાં રહી. આ પછી તેને 16 જાન્યુઆરી 2003 ના રોજ બીજી વખત અવકાશમાં જવાની તક મળી.
કલ્પના ચાવલા 1 ફેબ્રુઆરી 2003ના રોજ સુરક્ષિત રીતે પૃથ્વી પર પાછી ફરવાની હતી પરંતુ તેમનું મિશન નિષ્ફળ ગયું. કલ્પના ચાવલાના અવકાશયાનના ટેકઓફ દરમિયાન અવકાશયાનના બળતણ ટાંકીમાંથી જ ઇન્સ્યુલેટીંગ ફીણના ટુકડા શટલના ડાબા પાંખમાં અથડાયા હતા. નિષ્ણાતો માને છે કે આનાથી પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પ્રવેશતી વખતે અવકાશયાનને તીવ્ર ગરમીથી બચાવતી ટાઇલ્સને નુકસાન થયું હતું.
આ કારણે કલ્પના ચાવલાનું અવકાશયાન પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પહોંચતાની સાથે જ હવાના તીવ્ર ઘર્ષણની ગરમીને કારણે એક પ્રચંડ વિસ્ફોટ થયો અને બધા અવકાશયાત્રીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા.
તારીખ 1 ફેબ્રુઆરી 2003 સ્થળ- ટેક્સાસ, અમેરિકા.. નાસાનું સ્પેસ શટલ કોલંબિયા શટલ STS-107 ઝડપથી પૃથ્વી પર પાછું ફરી રહ્યું હતું. ભારતીય મૂળની પ્રથમ મહિલા અવકાશયાત્રી કલ્પના ચાવલા પોતાનું બીજું અવકાશ મિશન પૂર્ણ કરીને આ અવકાશયાનથી પરત ફરી રહી હતી.
પૃથ્વીથી લગભગ 2 લાખ ફૂટ દૂર આવેલા આ વાહનની ગતિ 20 હજાર કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની હતી. પૃથ્વી પર પહોંચવામાં 16 મિનિટ લાગવાની હતી પરંતુ અચાનક નાસાનો આ અવકાશયાન સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો. અવકાશયાનમાં એક મોટો વિસ્ફોટ થયો અને તે આગના ધગધગતા ગોળામાં ફેરવાઈ ગયું. કોલંબિયા શટલ સ્પેસ શટલ ક્રેશ થયું હોવાના સમાચાર આવ્યા. કલ્પના ચાવલા સહિત તમામ 7 અવકાશયાત્રીઓનું અવસાન થયું.
કલ્પના ચાવલાનો જન્મ 1 જુલાઈ 1962ના રોજ હરિયાણાના કરનાલમાં થયો હતો. તે તેના ચાર ભાઈ-બહેનોમાં સૌથી નાની હતી. કલ્પનાને બાળપણથી જ વિમાન અને ઉડાનની દુનિયામાં રસ હતો. તેણે પોતાનું પ્રારંભિક શિક્ષણ કરનાલમાંથી મેળવ્યું. આ પછી તેણે પંજાબ એન્જિનિયરિંગ કોલેજમાંથી એરોનોટિકલ એન્જિનિયરિંગમાં બીટેક કર્યું.
અમેરિકાથી એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગમાં ડિગ્રી મેળવી
કલ્પના 1982માં અમેરિકા ગઈ. તેણે 1984માં ટેક્સાસ યુનિવર્સિટીમાંથી એરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગમાં માસ્ટર ડિગ્રી મેળવી. 1986માં તેણે બીજી માસ્ટર ડિગ્રી પૂર્ણ કરી અને પછી તે જ વિષય પર પીએચડી કરી. કલ્પના ચાવલાએ 1983માં ફ્રાન્સના જીન પિયર સાથે લગ્ન કર્યા હતા. તેઓ વ્યવસાયે ફ્લાઈંગ ઈન્સ્ટ્રક્ટર હતા.
